Roma hukukunda auctoritas sorumluluğu ve actio auctoritatis
Auctoritas liability in Roman law and actio auctoritatis
- Tez No: 898094
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYŞE ARAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Roma Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 224
Özet
Zapttan sorumluluk kavramı, Roma hukukundan günümüze ulaşan bir sorumluluk türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Satış konusu mal üzerinde üçüncü bir kişinin aynî hak talep etmesine; örneğin, kendisine ait olan bir malı bir rei vindicatio (istihkak davası) ile alıcıdan talep edip almasına zapt (evictio) adı verilmektedir . Türk Hukuku'nda zapttan sorumluluğa denk gelen, Roma hukukunda satıcının evictio nedeniyle sorumluluğu, gelişen hukuk zihniyetinin bir ürünüdür. Iustinianus Dönemi (M.S. 527-565)'nde kodifiye edilen Corpus Iuris Civilis'in bölümlerinden biri olan Digesta'nın 21. Kitabının 2. Faslı ile yine aynı kodifikasyonun diğer bir bölümü olan Codex'in 8. Kitabının 45. ve 46. bölümleri; alıcının, satış sözleşmesi sonucu karşılaşabileceği tehlikeleri ve hukuka aykırılıkları konu edinmektedir . Modern hukuklar da özellikle satış sözleşmesinde, zapttan sorumluluğa yer vermektedirler . Zira alıcı, satıcının kendisine sattığı mala hukukî bir koruma sağlanmasını talep etme yetkisine sahiptir. Üstün hak sahibi kimsenin satılana el koyması gibi durumlarda bu koruma sağlanamamakta ve alıcı bu nedenle elinde hiçbir şeyin kalmaması gibi oldukça ağır sonuçlarla karşılaşabilmektedir. Günümüzde mülkiyetin kazanılmasında iyiniyetin korunması ilkesi geçerli olduğundan, zapttan sorumluluk hükümlerinin uygulaması oldukça sınırlı bir hale gelmiştir. Ancak yine de malikin rızası olmadan elinden çıkan mallar için zamanaşımı süresi geçmemişse, alıcı zapttan sorumluluk hükümleri kapsamında satıcıya başvurabilmektedir. Yine satılan şey üzerinde bulunan ipotek ve intifa gibi sınırlı aynî haklar da alıcının mülkiyet hakkını kullanmasına engel teşkil eden ve satıcıya başvurmasına sebep olan haklardandır.
Özet (Çeviri)
The concept of liability for seizure is a type of liability that has survived from Roman law to the present day. When a third party claims a right in rem over the goods subject to the sale; for example, when a third party claims a good that belongs to itself from the buyer through a rei vindicatio (suit of appropriation), this is called seizure (evictio). The liability of the seller for evictio in Roman law, which corresponds to the liability for seizure in Turkish Law, is a product of the developing legal mentality. Chapter 2 of Book 21 of the Digesta, which is one of the sections of the Corpus Iuris Civilis codified during the Iustinian Period (527-565 A.D.), and Chapters 45 and 46 of Book 8 of the Codex, which is another section of the same codification, deal with the dangers and illegalities that the buyer may encounter as a result of the sales contract. Modern laws also include the liability for the loss of possession, especially in the contract of sale. This is because the buyer is entitled to demand that the seller provide legal protection for the goods sold to him. In cases such as the seizure of the property by a person with superior rights, this protection cannot be provided and the buyer may face severe consequences such as having nothing left in his hands. Today, since the principle of protection of good faith is valid in the acquisition of ownership, the application of the provisions on liability for forfeiture has become quite limited. Nevertheless, if the statute of limitations has not expired for the goods that are taken away without the consent of the owner, the buyer may apply to the seller within the scope of the provisions on liability for repossession. Limited rights in rem, such as mortgages and usufruct, are also among the rights that prevent the buyer from exercising the right of ownership and cause the buyer to apply to the seller.
Benzer Tezler
- Roma ve Türk Hukukunda vesayet
The guardianship in Roman and Turkish Law
MURAT İNCEEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HukukAnkara ÜniversitesiÖzel Hukuk (Roma Özel Hukuku) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERKAN KÜÇÜKGÜNGÖR
- Türk Ceza Hukukunda yetkili merciin emrini ifa (TCK m. 24)
Execution of the order of the competent authority in Turkish Criminal Law (TPC art. 24)
MELİKE EZGİ YETİMOĞLU
- Roma hukukunda eksik borç 'obligatio naturalis'
Obligatio naturalis in the roman law
GÜZİDE BURCU DOĞAN