Serahsî'nin Mebsût'unda geçen Abdullah b. Mes'ûd (r.a.) rivayetlerinin Hanefî Mezhebine etkisi
The influence of Ibn Mas'ūd's reports found in al-Mabsūt of al-Sarakhsī on the Hanafi school of law
- Tez No: 899469
- Danışmanlar: PROF. DR. KEMAL YILDIZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Hukuk, Religion, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Hukuku Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 428
Özet
Ashâb-ı Kirâm (r.a.) Rasulüllah'ın (s.a.v.) ilk muhataplarıdır. Bu insanlar, Kur'ân-ı Kerîm ve hadis-i şeriflerde pek çok defa övülmüştür. Müslümanlar için örnek bir nesil olmuştur. Onların içinde bazısı sahabenin büyüklerinden sayılmıştır. Bir kısmı da Rasulüllah'ın (s.a.v.) ağzından cennetle müjdelenmiştir. Bunlardan on kişi aşere-i mübeşşere adıyla meşhur olmuştur. Tezimizin odağı olan Abdullah b. Mesud (r.a.) hem sahabenin büyüklerinden addedilmiş hem de bir rivayete göre cennetle müjdelenen on kişi içinde yer almıştır. Kendisi ilk Müslümanlardandır. Rasulüllah (s.a.v.) dönemindeki bütün savaşlara katılmıştır. Bütün bu meziyetleri yanında kendisinin ashap içinde öne çıktığı yönü ise ilmidir. İbn Mesud (r.a.) sahabenin fakihlerinden sayılmıştır ve bu hususta Efendimiz'in (s.a.v.) duasına mazhar olmuştur. Ayrıca günümüze kadar gelen dört fıkıh mezhebinden Hanefî mezhebinin ilmî silsilesi kendisine dayandırılmıştır. Ebû Hanife'nin (rh.a.) fıkıh ilmindeki silsilesi sırasıyla Hammad b. Ebû Süleyman, İbrahim en-Nehaî ve Alkame b. Kays vasıtasıyla Abdullah b. Mesud'a (r.a.) bağlanmaktadır. Öte yandan Hanefîler ondan gelen rivayetlere ayrı bir önem atfetmiştir. Tercihleri genelde onun tercihleri ile paralellik göstermiştir. Aradaki bu ilişkinin teorik olmadığı, bilakis pratikte birebir gözlemlendiği, işbu tezde ortaya konulmak istenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Hanefîlerin fıkıh alanındaki temel kaynaklarından Serahsî'nin Mebsût adlı mutavvel eseri, çalışmanın merkezine alınmıştır. Zira mezkûr eser Abdullah b. Mesud'un (r.a.) fıkhını izhar eden rivayetleri içerme ve bunlar hakkında Hanefîlerin takındığı tavrı gösterme açısından büyük önemi haizdir. Bu doğrultuda, Abdullah b. Mesud'un (r.a.) el-Mebsût'ta bulunan fıkhî rivayetlerinin tespit edilip söz konusu rivayetlerin müellif tarafından hangi suretlerde değerlendirmeye tabi tutulduğunun ana hatlarıyla ortaya konulması planlanmıştır. Hanefîlerin bu rivayetleri ne şekilde değerlendirdiğinin tespiti, Mebsût'ta ve seçilen diğer Hanefî kaynaklarında verilen açıklamalar muvacehesinde yapılmaktadır.
Özet (Çeviri)
Companions of Muhammad (s.a.w) are the first collocutors of him. They have been praised in Qur'an and Hadiths. Also they have been an exemplary generation for Muslims. Some of them are considered as prominents of this generation. And some were foretold to be amongst heirs of heaven. One part of them known as“the ten with glad tidings of paradise”has become known particularly. The focus of our dissertation, Abdullah ibn Masud (r.a.), is considered a prominent companion as well as one of“the ten with glad tidings of paradise”according to a narrative. He is one of the first believers of Islam. Also he has participated in all wars of Prophet Muhammad's (s.a.w.) era. Yet he has been known for his wisdom and knowledge among companions. He has been usually considered as a“faqih”amongst companions and he was honored by Prophet Muhammad's (s.a.w.) prayer in this regard. Furthermore, the order of scholarship of Hanafite school, which is one of the four schools of Islamic law have come to date, is based on himself. The order of Abu Hanifa (r.a.) in Islamic law is connected through Hammad ibn Abū Suleiman, Ibrahim al-Nakhai and Alqama ibn Qays to Abdullah ibn Masud (r.a.). In addition to this, Hanafites has attached particular importance to his narratives. Their preferences have usually been in line with his. In this dissertation, it is aimed to put forward that this connection between them is not only theoretical but also can be observed in practice. With this purpose in mind, this study is based on Sarakhsy's al-Mabsūt, one of Hanafite's main sources in Islamic law. Being a large-scale work, it has been able to include narratives indicating Abdullah ibn Masud's (r.a.) fiqh as well as Hanafite's evaluations towards these narratives, making it a very important work in the literature. In this regard, it is intended to identify the fiqh narrations of Abdullah ibn Masud (r.a.) found in al-Mabsūt and to outline how these narrations were evaluated by the author. The determination of how the Hanafites evaluate these narrations is made in light of the explanations provided in Mabsūt and other selected Hanafite sources.
Benzer Tezler
- Serahsî'nin El-mebsût'unda usûl ve fürû kaideleri
The methodical and jurisprudental maxims in Sarakhsi'es Al-mabsut
ANAR GURBANOV
Doktora
Türkçe
2018
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FAHRETTİN ATAR
- Tefsıru'l -ayatı'l-ahkam fı Kıtabı'l-Mebsut lı İmamı'-Serahsı mın sureti'l-Ahkaf ila surei't-Talak
İmami'-Serahsinin Mebsutinda ahkam ayatlerinin tefsiri (Ahkaf – Talak sureleri)
KHASRAW SAMAD JALAL
Yüksek Lisans
Arapça
2017
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ĞIYASETTİN ARSLAN
- Serahsi'nin Mebsut'unda metin tenkidi (I-XV ciltler)
The text critic of Serahsi's el Mabsut (volumes I-XV)
MEHMET DURMUŞ ÇİFTÇİOĞLU
- Serahsî'nin Mebsût'ta takrîrî sünnetle istidlâlleri
Serāhsī's arguments with the tacrīrī sunnah in the Mabsūt
ŞEYMA KARAOSMANOĞLU KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKocaeli ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET EKŞİ
- Serahsî'nin Mebsut isimli şerhiyle, Cessâs'ın Şerhu't-Tahavi isimli şerhinin Edebü'l-Kâdî bölümlerinin mukayesesi
A comparasion of the chapters of Adab al-Qadi in Sarakhsi's al-Mabsut and Jassas's Sharh al-Tahawi
ŞEYDA KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. İSMAİL CEBECİ