Türkiye'de demiryolu mirasının korunması için bir yöntem önerisi: İzmir Aydın demiryolu mirası rotası
A methodology for the protection of railway heritage in Türkiye: Izmir Aydın railway heritage route
- Tez No: 900479
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Demiryolu mirası, kültür rotası, endüstri mirası, bütüncül koruma, Railway heritage, cultural route, industrial heritage, holistic conservation
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rölöve-Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 457
Özet
Günümüzde endüstri mirası çatısı altında değerlendirilen demiryolu, bir ulaşım aracı olarak İngiltere'de ortaya çıkmış ve on dokuzuncu yüzyılın ikinci çeyreğinde Avrupa başta olmak üzere tüm dünyada hızlıca yayılmıştır. Demiryolu, önce Britanya'nın ardından dünyanın geri kalanının ekonomik ve sosyal hayatını dönüştürmüştür. Ölçeği ve endüstriyel toplumlar üzerindeki etkileri açısından emsali olmayan bir gelişme olarak görülmektedir. Yolculuğun sadece bir nesil önce oldukça imkansız görünen mesafelerde hızla ve görece rahatlık içinde yapılmasını sağlamıştır. Avrupa'da yaşanan bu gelişmelere paralel olarak Osmanlı Devleti, sermaye, bilgi ve teknolojilerinden yararlandığı yabancı şirketlere demiryolu yapımı için imtiyaz vermiş, İzmir-Aydın Demiryolu bu imtiyazlarla Anadolu'nun ilk demiryolu olarak inşa edilmiştir. Geçtiği güzergahı fiziksel ve sosyal birçok açıdan etkilerken kendinden sonra yapılacak demiryolları için örnek olmuştur. Diğer endüstri yapı türlerinde olduğu gibi demiryolu yapıları için de teknolojinin gelişmesi ve yeni sistemlerin doğması bir tehdit niteliği taşımış, yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren özellikle sanayi ve maden alanlarındaki çok sayıda demiryolu kapanırken kullanım dışı kalan yapılar hızla yok olma riski ile karşılaşmıştır. İzmir-Aydın Demiryolu da yeni ulaşım sistemlerinin doğması ve mevcut tarihi demiryolu yapılarının kullanım dışı kalması ile koruma sorunları ile karşı karşıyadır. Ayrıca tekil demiryolu yapıları için hazırlanan restorasyonlar bütüncül değerlendirmeden ve hattın genel kimliğini yansıtmaktan uzaktır. Demiryolu mirası fiziksel karakterinin ötesinde somut ve somut olmayan unsurlardan oluşan daha geniş bir tanıma ihtiyaç duymaktadır. Demiryolu mirasını korumayı amaçlayan veya dolaylı olarak korunmasına yardımcı olan farklı modellerle birlikte bu mirasın korunmasında ana odak demiryolunun halka açılan yüzü olarak görülen istasyon yapıları üzerindedir. Ancak demiryolu mirası, istasyonların ötesinde bir çok bileşeni kapsayan karmaşık bir sistemdir. Bu tez kapsamında, İzmir-Aydın Demiryolu Miras Rotası ile demiryolu mirası ayrı yapılar/bileşenler olarak değil, bir bütün olarak tanımlanmıştır. Mevcut koruma yaklaşımlarının sınırlamaları göz önüne alınarak, demiryolu mirasının somut ve somut olmayan unsurları ile korunması için kültür rotası kavramı bir araç olarak ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The railway, considered an industrial heritage today, emerged in England as a means of transportation and spread rapidly throughout the world, especially in Europe, in the second quarter of the nineteenth century. The railway transformed Britain's economic and social life, rest of the world. It is seen as an unprecedented development, in terms of its scale and impact on industrial societies. In parallel with these developments in Europe, the Ottoman Empire gave concessions for railway construction to foreign companies, and the Izmir-Aydın Railway was built as the first railway in Anatolia. It affected its route physically and socially and set an example for many railways. As with other types of industrial buildings, the development of technology and the emergence of new systems have been a threat to railway structures. Since the second half of the twentieth century, many railways, especially in industrial and mining areas, have been closed, and out-of-use structures have faced the risk of rapid extinction. Izmir-Aydın Railway also faces conservation problems with the emergence of new transportation systems. In addition, restorations prepared for individual railway structures are far from holistic evaluation and reflecting the general identity of the line. Railway heritage needs a broader definition, consisting of tangible and intangible elements. Along with different models that aim to protect the railway heritage, the focus in protecting stations, which are seen as the public face of the railway. However, beyond the stations, the railway heritage is a complex system that includes many components. Within the scope of this thesis, the railway heritage is defined as a whole, not as separate structures/components via the Izmir-Aydın Railway Heritage Route. Considering the limitations of current conservation approaches, the concept of a cultural route is considered a tool for protecting the railway heritage with its tangible and intangible elements.
Benzer Tezler
- Endüstri mirasının yeniden işlevlendirilmesi; Beykoz Deri ve Kundura Fabrikası örneği
Refunctioning of industrial heritage; Beykoz Leather and Shoe Factory example
MANOLYA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN
- Tarihi yapıların sürdürülebilirliği açısından zamansız müze kavramı üzerine bir değerlendirme: ankara gar binası
AN EVALUATION ON THE TIMELESS MUSEUM CONCEPT IN TERMS OF SUSTAINABILITY OF HISTORICAL BUILDINGS: ANKARA STATION BUILDING
ESRA USLU
Doktora
Türkçe
2024
MimarlıkKarabük ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. AYŞEN ESRA BÖLÜKBAŞI ERTÜRK
- Türkiye'deki tarihi kemerli yığma demiryolu köprülerinin deprem davranışının incelenmesi
Seismic behaviour evaluation of masonry arch railway bridges in Turkey
FATİH GÖKHAN GÜRÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KASIM ARMAĞAN KORKMAZ
- Anadolu demiryolu çevresinde gelişen mimari ve korunması
The architecture along the Anatolian railway and ıts preservation
YONCA KÖSEBAY ERKAN
- Developing an interpretation framework for Eskişehir railway area as a living railway museum
Eskişehir demiryolu alanının yaşayan bir demiryolu müzesi olarak yorumlanması
FATMA SEDA YALÇIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR AYKAÇ LEİDHOLM