Demiryollarının kolektif bellekteki yeri: Sivas demiryolu yerleşkesi örneği
The place of railways in collective memory: The case of Sivas rai̇lway campus
- Tez No: 900512
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞEN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Bina Bilgisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
Demiryollarının gelişimi, sanayi devrimiyle birlikte hızlanmış; üretilen ürünlerin ve insanların mobilitesini sağlayan ulaşım ağlarıyla kentsel durak noktaları, kentlerin fiziksel yapısını oluştururken aynı zamanda sosyo-kültürel ve ekonomik yapılarını da şekillendirmiştir. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında, Osmanlı'dan devralınan dağınık demiryolu hatları birleştirilip kamulaştırılmış ve yeni hatların yapımına önem verilmiştir. Genişletilen demiryolu ağı ve kurulan sanayi tesisleri, Cumhuriyet Türkiye'sinin modernleşme ve kentleşme süreçlerinde önemli rol oynamıştır. Endüstri devriminin en önemli tamamlayıcılarından olan demiryolu yerleşkeleri, dönemin mimari üslubu, yapım tekniklerini ve toplumun sosyo-kültürel yapısını anlamamızda önemli bir kaynak sağlamaktadır. Yapıldıkları dönemden itibaren kentlerin fiziksel yapısına ve büyümesine yön veren demiryolu yapıları, kentli hafızasında önemli bir yer tutan simgesel yapılar haline gelmiştir. Toplumsal hafızanın önemli bir simgesini oluşturan demiryolları; taşımacılıkla ilgili yapı, mobilya, araç-gereç, dokümanlar vb. korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması açısından büyük önem taşımaktadır. Kent hafızasında demiryollarının ne kadar önemli olduğunu görebilmek ve bunu sürdürülebilir hale getirebilmek için, kentlinin kolektif belleğinde mevcut durumu saptamak üzere; Erken Cumhuriyet Dönemi'ne dair güçlü izler taşıyan ülkenin önemli sanayi kuruluşlarından biri olan Sivas demiryolu yerleşkesi ve Cer Atölyesi örnek olarak seçilmiştir. Bu çalışma, demiryollarının kentlerin toplumsal ve fiziksel yapıları üzerindeki etkisini ve kolektif bellekteki yerini geçmişten günümüze sorgulanmasını amaçlamaktadır. Öncelikle; konuyla ilgili literatür taraması yapılmış, Sivas demiryolu yerleşkesi ve Cer Atölyesi (TÜRASAŞ) ile kentin tarihsel süreçte kurduğu fiziksel ilişki Kevin Lynch'in okunabilirlik/imgelenebilirlik analizi üzerinden irdelenmiştir. Sonrasında, demiryolu yerleşkesinin fiziksel ve algısal bileşenleri belirlenmiş ve anket soruları hazırlanmıştır. Anketlerle, demiryolu yerleşkesinin kolektif bellekteki yeri araştırılmıştır. Sonuç ürün olarak demiryolu bellek ögeleri ve anket katılımcı yorumlarıyla sürdürülebilir dijital bellek arşivi hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The development of railways accelerated with the industrial revolution; transportation networks and urban stops that ensured the mobility of manufactured products and people formed the physical structure of cities while also shaping their socio-cultural and economic structures. In the early years of the Republic of Turkey, the scattered railway lines inherited from the Ottoman Empire were combined and nationalized, and importance was given to the construction of new lines. The expanded railway network and the established industrial facilities played an important role in the modernization and urbanization processes of the Republic of Turkey. Railway settlements, which are the most important complements of the industrial revolution, provide an important source for understanding the architectural style, construction techniques and socio-cultural structure of the society. Railway structures, which have shaped the physical structure and growth of cities since the period they were built, have become symbolic structures that hold an important place in urbanmemory. Railways, which constitute an important symbol of social memory, are of great importance in terms of preserving transportation-related structures, furniture, tools and equipment, documents, etc. and passing them on to future generations. In order to see how important the railways are in the city's memory and to make it sustainable, the Sivas railway campus and Cer Atölye, one of the important industrial establishments of the country with strong traces of the Early Republican Period, were selected as an example in order to determine the current situation in the collective memory of the city dwellers. This study aims to question the impact of railways on the social and physical structures of cities and their place in the collective memory from the past to the present. First of all, a literature review was conducted on the subject, and using the Sivas railway campus and Cer Atölye (TÜRASAŞ) as examples, the physical relationship with the city through Kevin Lynch's readability/imageability analysis was explored. Surveys were then conducted to investigate the place of the railway campus in collective memory. As a final product, a sustainable digital memory archive was prepared with railway memory elements and survey participant comments.
Benzer Tezler
- Urban regeneration projects from the perspective of social sustainability and public participation: Belgium and Turkey
Sosyal sürdürülebilirlik ve halk katılımı persfektifi ile kentsel yenileme projeleri: Belçika ve Türkiye
İZEL BEŞİKCİ
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EBRU ERBAŞ GÜRLER
- Demiryollarının geliştirilmesinin ekonomik ve sosyal katkıları
The Economic and social contribution of the development of the railways
AHMET TEZCAN
- İzmir-kasaba ve uzantısı demiryolu hatları (1863-1897)
Izmir-kasaba and prolongation railway lines (1863-1897)
ARİF KOLAY
