Nev'î-zâde Atâyî Divanı'nda poetik unsurlar
Poetic elements in the divan of Nev'îzâde Atâyî
- Tez No: 900579
- Danışmanlar: DR. ZAFER TOPAK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Poetika, Klasik Türk Şiiri Poetikası, Nev'î-zâde Atâyî'nin Şiir Anlayışı, Nev'î-zâde Atâyî'nin Şair Anlayışı, Poetics, Poetics of Classical Turkish Poetry, Nev'î-zâde Atâyî's Understanding of Poetry, Nev'î-zâde Atâyî's Understanding of Poet
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Bu araştırmada 17. yüzyıl klasik Türk şiirinin önemli temsilcilerinden Nev'î-zâde Atâyî'nin Divan'ında yer alan poetik unsurlar tespit edilip açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan literatür taramasında Nev'î-zâde Atâyî'nin Divan'ı üzerinde poetik bağlamda bir çalışma yapılmadığı tespit edilmiştir. Yapılan Divan taraması ve incelemesinde elde edilen bulgular şiir, şair ve çevreye yönelik unsurlar şeklinde gruplandırılmıştır. Çalışmada ilk olarak poetik anlam içerdiği düşünülen beyitler, fişleme yöntemiyle tespit edilerek gruplara ayrılmıştır. Sonrasına, gruplandırılan bu beyitlerin poetik bağlamda açıklamaları yapılmıştır. Aynı poetik temaya ait şahit beyitler bir araya alınarak kendi içinde bir kompozisyon oluşturması sağlanmıştır. Bir beyitte birden fazla temaya uygunluk gösteren beyit tespit edildiğinde bu beyit şahitlik ettiği temaların altında açıklamasıyla birlikte verilmiştir. Ortaya çıkarılan poetik unsurlara ait bulgular, şairin hayatı, edebi kişiliği ve eserlerinin kısaca ele alındığı birinci bölümden sonra“Nev'î-zâde Atâyî'nin Divan'ında Yer Alan Poetik Unsurlar”başlığı altında ikinci bölümde ele alınmıştır. İkinci bölüm ise“Şiirle İlgili Poetik Unsurlar, Şairle İlgili Poetik Unsurlar, Çevresiyle İlgili Poetik Unsurlar”şeklinde ayrılmıştır. Bu başlıklarda, Atâyî'nin şiir ve şair anlayışları dönemin şiir ve sanat camiasına dair düşünceleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Nev'î-zâde Atâyî, klasik Türk şiirinde mahallî hayatı yer yer benimsemiş, halkın töre ve yaşayış şeklini eserlerinde dile getirmiştir. Yapılan bu çalışmada, Nev'î-zâde Atâyî'nin divanı incelenerek şairin, şiir ve şair anlayışına dair çok önemli tespit ve değerlendirmelerde bulunulmuştur. Nev'î-zâde Atâyî'nin Divan'ında kullandığı poetik unsurların, bir başka deyişle onun şiir ve şair anlayışının tespitine yönelik yapılan bu bu araştırmanın özelde şairin sanat anlayışına genelde de klasik şiirin poetikasına dair yapılacak çalışmalara katkı sağlaması en büyük isteğimizdir.
Özet (Çeviri)
In this research, poetic elements in the Divan of Nev'î-zâde Atâyî, one of the important representatives of 17th century classical Turkish poetry, were determined and explained. In the literature review, it was determined that no study was conducted on Nev'î-zâde Atâyî's Divan in a poetic context. In this context, the findings obtained in the Divan review and examination were grouped as elements related to poetry, poet and environment. In this study, firstly, couplets thought to contain poetic meaning were determined by the profiling method and divided into groups. Then, explanations of these grouped couplets were made in a poetic context. Witness couplets belonging to the same poetic theme were brought together and a composition was created within itself. When a couplet that was compatible with more than one theme was detected in a couplet, this couplet was given with its explanation under the themes it witnessed. The findings regarding the poetic elements that were revealed were discussed in the second section under the title of“Poetic Elements in Nev'î-zâde Atâyî's Divan”after the first section, which briefly covers the poet's life, literary personality and works. The second section is divided into“Poetic Elements Related to Poetry, Poetic Elements Related to the Poet, Poetic Elements Related to His Environment”. In these sections, Atâyî's understanding of poetry and poet and his thoughts on the poetry and art community of the period were tried to be determined. Nev'î-zâde Atâyî adopted local life in classical Turkish poetry from time to time and expressed the customs and lifestyle of the people in his works. In this study, Nev'î-zâde Atâyî's divan was examined and very important findings and evaluations were made regarding the poet's understanding of poetry and poet. Our greatest wish is that this research, which is aimed at determining the poetic elements used by Nev'î-zâde Atâyî in his Divan, in other words, his understanding of poetry and poet, will contribute to the studies to be conducted on the poet's understanding of art in particular and the poetics of classical poetry in general.
Benzer Tezler
- Nev'îzâde Atâyî Divanı'nda anlatıcı aşık tipi
Narrator minstrel type in Nevîzâde Atâyî Divan's
GÖKHAN AYVERDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZMİ ÖZEROL
- Nev'îzâde Atâyî Dîvânı'nda sosyal unsurlar
Social aspects in Nev'îzâde Atâyî Dîvâni
FAHRETTİN KASSAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRULLAH YAKUT
- Neşâtî Divan'ında sevgili tipinin incelenmesi
An analysis of the beloved prototype in Nesati's Poetry
MURAT YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKAN ALVAN
- Nev'îzâde Atâ'î, Hadâ'iku'l-Hakâ'ik fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik(Özcan, 1989: 486-623), (İnceleme – çeviri yazı)
Nev'îzâde Atâî, Hadâ'i̇ku'l-Hakâ'i̇k fî Tekmileti'ş-Şakâ'ik(Özcan, 1989: 486-623), (Review-transcription)
VELİ SAĞIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VOLKAN KARAGÖZLÜ
- Nev'i-zade Atayi divanı, kısmi tahlil-metin (2. cilt)
Başlık çevirisi yok
SAADET KARAKÖSE
Doktora
Türkçe
1994
Türk Dili ve Edebiyatıİnönü ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN KAVRUK