Köprülü Mehmed Paşa'nın hayatı ve Osmanlı devlet siyasetindeki rolü
The life of Köprülü Mehmed Pasha and his role in ottoman state politics
- Tez No: 900874
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ŞİMŞİRGİL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Bu çalışma, Köprülü Mehmed Paşa'nın biyografisini konu edinmektedir. Çalışmada Osmanlı sadrazamları içerisinde en ilginç simalardan birisi olan Mehmed Paşa'nın, doğumundan vefatına kadarki hayatı incelenmiş ve bilhassa siyasi ve askerî faaliyetleri üzerinde durulmuştur. Osmanlı İmparatorluğu genişlerken zaman zaman belli kriz dönemleri yaşamıştır. Tezimizin merkezinde bulunan Köprülü Mehmed Paşa, işbu kriz dönemlerinden birinde vazife almış ve beş yıllık sadareti esnasında mevcut problemleri çözmeyi başarmıştır. Çalışmamızda gösterildiği üzere, bu problemlerin başında önü alınamamış bir istikrarsız sadrazamlar dönemi vardır. Kendisinden çok kısa bir müddet önce, bir gün bile veziriazamlık mevkiinde kalamayan devlet adamları göz önünde bulundurulduğunda, O'nun vefatına kadar makamında kalışı şüphesiz bir başarıdır. Bu istikrarsızlığa eşlik eden mali müzayaka da giriştiği maaş giderlerinde azaltma sayesinde hâlledilmiş gibi durmaktadır. Dönemin hizipleşmiş devlet adamlarına fırsat verilmemiş ve Venediklilerin elinden Bozcaada ve Limni alınarak bu güçlü devletin donanması, Çanakkale Boğazı önünde mağlubiyete uğratılmıştır. Tezimizde bütün bu başarılar delillendirilerek sebep-netice münasebeti kurulmuş, Köprülü Mehmed Paşa'nın hadiselere nasıl yaklaşıp problemleri çözmeye çalıştığına işaret edilmiş ve meselelerin izahı devrin birinci el kaynaklarının mukayesesi suretiyle yapılmıştır. Bu meyanda, mezkur sadrazamın fiillerinin ardında yatan esbabımucibenin gösterilmesi için klasik dönem Osmanlı devlet anlayışını gösteren şemadan istifade edilmiştir. İmparatorluğun bir“din ü devlet”olarak görüldüğü, bu anlayışın“kanun-ı kadim”e dayandığı, bu sayede“daire-i adliye”nin tesis edildiği vurgulanmış; bu daireye halel geldiği dönemlerde“hikmet-i hükûmet”fikrinin tebellür ettiği belirtilmiş ve bu fikrin tecessümünün de Köprülü Mehmed Paşa'da müşahade edilebileceği argümanından hareket edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This dissertation explores the life and achievements of Köprülü Mehmed Pasha, one of the most intriguing figures among Ottoman Grand Viziers. It delves into his life from birth to death, with a particular focus on his political and military endeavors. Amidst the Ottoman Empire's expansion, the Empire occasionally faced periods of crisis. Köprülü Mehmed Pasha, the central figure of this thesis, assumed office during one such crisis period and, during his five-year vizierate, managed to resolve the prevailing issues. As our study demonstrates, these issues were primarily rooted in an unprecedented era of Grand Viziers who served for very short periods, causing instability in the state administration. Considering that among his immediate predecessors was a vizier who held the position for no more than a day, his tenure, which lasted until his death, undoubtedly represents a remarkable success in itself. The financial constraints that accompanied this instability also seem to have been addressed through the reduction in salary expenditures undertaken by the Pasha. Factionalism among state officials was curbed, and the islands of Bozcaada and Limni were recaptured from the Venetians, leading to the defeat of their formidable navy at the Dardanelles. This thesis substantiates these successes by establishing causal relationships, highlighting Köprülü Mehmed Pasha's approach to events and problem-solving strategies, and elucidating the issues through a comparative analysis of primary sources from the era. In this vein, a schema depicting the classical Ottoman state concept is employed to unravel the motivations behind the actions of this Grand Vizier. Emphasis is placed on the perception of the Empire as a“religion and state”(din ü devlet), a concept rooted in“ancient law”(kanun-ı kadim), which in turn led to the establishment of the“judicial sphere”(daire-i adliye). It is noted that during periods of disruption to this sphere, the notion of“political wisdom”(hikmet-i hükûmet) emerged, and it is argued that the embodiment of this concept can be observed in Köprülü Mehmed Pasha.
Benzer Tezler
- Merzifonlu Kara Mustafa Paşa (1634-1683)
Merzifonlu Kara Mustafa Pasha (1634-1683)
METİN AYDAR
Doktora
Türkçe
2022
BiyografiTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SONGÜL ÇOLAK
- Köprülü Mehmed Paşa hayatı, şahsiyeti ve faaliyetleri
Koprulu Mehmed Pasha's life, his personality and activities
MAHMUT DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
TarihSelçuk Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. MEHMET ALİ KAPAR
- Osmanlı Döneminde İstanbul Divanyolu'nun tarihsel süreçte değişimi
Changes in the historical process of İstanbul Divanyolu in the Ottoman Period
YUSUF HALAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELÇUK SEÇKİN
- The 1656 Çınar Event: Threads of historical narratives and political dynamics
1656 Çınar Vakası: Tarihsel anlatıların ve siyasi dinamiklerin izdüşümleri
İBRAHİM SERT
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜNEŞ IŞIKSEL
- Amcazade Hüseyin Paşanın hayatı ve faaliyetleri (1644-1702)
The life of Amcazade Hüseyin Pasha and his works (1644-1702)
SELİM HİLMİ ÖZKAN