Yığma yapılar için kütle sönümleyicilerin yapay zeka algoritmaları ile optimizasyonu
Optimization of mass dampers with artificial intelligence algorithms for masonry buildings
- Tez No: 901612
- Danışmanlar: PROF. DR. TURGAY ÇOŞGUN, PROF. DR. SİNAN MELİH NİGDELİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Tarihi yapılar, kültürel mirasımızın önemli bir kısmını oluşturan yığma yapılar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yapılar, rijit diyafram davranışı göstermeyen döşemeleri ve sınırlı sünekliğe sahip duvarları nedeniyle dinamik yüklere karşı yeterli dayanıma sahip değildirler. Donatısız olmaları, sünek davranışı kısıtlayarak deprem kuvvetlerine karşı daha savunmasız hale getirmektedir. Kalın kesitli duvarlar ise bu kuvvetleri artırmaktadır. Açıklanan bu nedenler sonucunda, tarihi yapıların korunmasında pasif, yarı aktif ve aktif kontrol sistemlerinin kullanılması önerilmektedir. Pasif kontrol cihazlarından biri olan ayarlı kütle sönümleyiciler (TMD), yüksek yapılar dışında tarihi yapılarda da tercih edilmektedir. Deprem ve rüzgâr gibi dinamik etkilere karşı yapının tepkisini azaltarak yapı elemanlarının ömrünü uzatır ve can güvenliği sağlamaktadır. TMD'ler, basit çalışma prensipleri ve başarılı uygulamaları sayesinde yaygın olarak kullanılmakta olup, performansları büyük ölçüde tasarım parametrelerine bağlıdır. Tez çalışmasında, yapay zekâ algoritmalarıyla TMD'lerin optimum parametreleri belirlenmiş, %5 kütle katılım oranına sahip TMD'nin maksimum deplasmanı en fazla azalttığı tespit edilmiştir. Geliştirilen kodlama, düzgün geometriye sahip xxiv yığma yapılar için etkin bir çözüm olarak öngörülmüş ve bu sayede yapıların dinamik tepkilerinin optimize edilmesine olanak tanınmıştır. Bu yaklaşım, tarihi yapıların korunmasında güçlendirme dışında farklı bir yol sunmakta ve minimum müdahale ile kültürel mirasın gelecekte de korunmasını hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Historical structures, which are a significant part of our cultural heritage, are presented as masonry buildings. These structures do not have sufficient resistance to dynamic loads due to their floors, which do not exhibit rigid diaphragm behavior, and walls that possess limited ductility. Their lack of reinforcement makes them more vulnerable to earthquake forces by restricting ductile behavior. Thick-walled sections exacerbate these forces. As a result of the aforementioned reasons, the use of passive, semi-active, and active control systems is recommended for the preservation of historical buildings. One of the passive control devices, tuned mass dampers (TMD), is preferred not only for high-rise buildings but also for historical structures. By reducing the building's response to dynamic effects such as earthquakes and wind, TMDs extend the lifespan of structural elements and ensure safety. TMDs are widely used due to their simple operating principles and successful applications, and their performance is largely dependent on design parameters. In this thesis, the optimum parameters of TMDs have been determined using artificial intelligence algorithms, revealing that a TMD with a mass participation ratio of 5% reduces maximum displacement the most. The developed coding has been proposed as an effective solution for masonry structures with regular geometry, allowing for the optimization of the dynamic responses of buildings. This approach offers an alternative method for preserving historical structures beyond strengthening and aims to protect cultural heritage in the future with minimal intervention.
Benzer Tezler
- Yivli Minare'nin depreme karşı dayanıklılığının araştırılması
Investigation of Yivli Minaret's earthquake resistance
LEVENT FURKAN ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deprem MühendisliğiAkdeniz Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAMAZAN ÖZÇELİK
- Structural investigation of masonry stone arch bridges
Tarihi yığma taş kemer köprülerin yapısal davranışlarının incelenmesi
AYŞEGÜL DEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KASIM ARMAĞAN KORKMAZ
YRD. DOÇ. DR. YAŞAR HANİFİ GEDİK
- Deprem bölgelerinde yığma yapı tasarımının yönetmeliğe göre incelenmesi
Examination of masonry structure design on seismic zones in accordance with the relevant regulation
NURGÜL AKGÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE IŞIK
- Tatlarin (Nevşehir) Yeraltı Şehrini ve çevresini etkileyen kaya düşmelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of rockfalls affecting the Tatlarin (Nevsehir) Underground City and its vicinity
MEHMET HALİT ŞARALDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeoloji MühendisliğiNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL DİNÇER
- Bursa Hocaalizade cami minaresi davranışının farklı deprem kayıtları altında doğrusal ve doğrusal olmayan analiz yaklaşımları ile incelenmesi
Investigation of the Bursa Hocaalizade mosque minaret behaviour under different earthquake records with linear and nonlinear analysis approaches
ELİF DURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER İLKİ