Geri Dön

Tanzimat döneminden 1940 senesine dek edebi eserlerin görsel ifadeye dönüşümünün yapay zekâ ile yorumu

Interpretation of the visual transformation of literary works from the tanzimat period to 1940 through artificial intelligence

PDF İndir

  1. Tez No: 902674
  2. Yazar: BİLLUR ALİEFENDİOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. BEGÜM AYLİN ÖNDER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Grafik Tasarım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Grafik Tasarımı Sanat Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 287

Özet

Türk edebiyatı, köklü geçmişe ve zengin içeriğe sahip olan kültürel bir mirastır. Bu miras, Türk toplumunun sosyal, kültürel ve siyasi gelişimini yansıtan çeşitli türde eserler içerir. Diğer bir deyişle, görsel bir iletişim sanatı olan grafik tasarım, renk ve şekillerin kullanımı yoluyla konunun görselleştirilerek anlatımını içerir. Tanzimat Dönemi, Türk edebiyatında batılılaşmanın ve modernleşmenin başlangıcı olarak kabul edilir. Bu dönemde, edebiyat alanında da önemli gelişmeler yaşanmıştır. Tanzimat yazarları, batı edebiyatından etkilenerek yeni edebiyat türleri ve teknikler geliştirmişlerdir. Bu süreçte, edebiyat eserlerinde görsel unsurlara da daha fazla yer verilmeye başlanmıştır. Bu süreçte, edebiyat eserlerinde görsel unsurların kullanımı, Tanzimat Dönemi'nde başlayan ve 1940'lı yıllarda daha da yaygınlaşan bir eğilim olarak karşımıza çıkmaktadır. 1940'lı yıllara gelindiğinde, edebiyat eserlerinde görsel unsurların kullanımı daha da yaygınlaşmıştır. Bu dönemde, fotoğraf, illüstrasyon ve grafik tasarım gibi görsel unsurlar, edebiyat eserlerinin ifade gücünü artırmada önemli bir rol oynamıştır. Ancak ne var ki son yıllarda yapay zekanın hızlı gelişimi, birçok alanda yeni fırsatlar ve zorluklar ortaya çıkarmıştır. Bu alanlardan biri de grafik tasarımdır. Yapay zekâ, grafik tasarım sürecini otomatikleştirme ve yeni yaratıcı olanaklar sunma potansiyeline sahiptir. Yapay zekâ teknolojileri sayesinde karmaşık görevleri kısa sürede ve hatasız bir şekilde gerçekleştirme, yeni fırsatlar yaratma, insanların daha önemli görevlere odaklanmasına imkân sağlama, gibi hususlar öne çıkarken, büyük veri analizi ve öngörü yetenekleri sayesinde işletmelerin stratejik kararlar almasını ve geleceği tahmin etmesini sağlar. Otomasyon kabiliyeti, tekrarlı görevleri otomatikleştirerek insanların daha karmaşık işlere odaklanmasına ve genel verimliliği artırmasına olanak tanır. Kullanıcı davranışlarına dayalı kişiselleştirilmiş deneyimler sunma yeteneği, çeşitli alanlarda kullanıcı memnuniyetini artırırken, hızlı ve kesin karar alma iş süreçlerini iyileştirirken hataları azaltır. İnsan kaynaklarında tasarruf sağlaması, maliyetleri düşürür ve rekabet avantajı sağlar. Güvenlik alanında kullanılması etkili çözümler sunarken, sürekli öğrenme yeteneği sayesinde zaman içinde daha gelişmiş hale gelir. Bu avantajlar, yapay zekâ teknolojilerinin birçok sektörde benimsenmesini ve evrim geçirmesini destekler. Ayrıca yapay zekâ, yazarlara yeni yaratıcı fikirler sunabilir, dilin estetik kullanımını geliştirebilir, edebi eserlerin analizini yapabilir ve edebi türler arasında çeviri yapabilir. Yapay zekâ, okuyuculara ise kişiselleştirilmiş öneriler sunabilir, edebi eserlerin anlaşılmasını kolaylaştırabilir, edebi zevklerini genişletebilir ve edebi eserlerle etkileşime girebilir. Bu çalışmada tanzimat döneminden 1940 yılına kadar olan dönemde yazılmış Ömer Seyfettin, Peyami Safa ve Kemalettin Tuğcu'nun adlı eserlerinde kullanılan görsel ifadeler temel tasarım ilkeleri bağlamında çözümlenecektir. Ortaya çıkan bulgulardan hareketle çalışma kapsamındaki ilgili eserler araştırmacı tarafından yeniden yorumlanarak yapay zekâ teknolojisi ile yeniden üretilecektir. Çalışmada eserlerin görsel ifadeye dönüşüm süreçlerinde yapay zekâ teknolojilerinin kullanımı ile kültürel ve teknolojik değişimlerin edebiyat ve sanat üzerindeki etkilerini anlamaya yönelik bir katkı sağlamayı hedeflemektedir. Dahası YZ teknolojisi kullanılarak üretilen tasarımların yaratıcılık kalite ve etik açıdan değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 2023 yılında fenomenleşerek metin ve görüntülerden oluşan bir veri kümesi üzerinde eğitilmiş bir büyük dil modeli olan Dall-E 3 adlı yapay zekâ modeli kullanılarak gerçekleştirilecek bu çalışmada yapay zekâ ile üretilen eserlerin grafik tasarımda kullanımına yönelik yeni bir yol açmayı amaçlamaktadır.

Özet (Çeviri)

Turkish literature is a cultural heritage with a deep-rooted history and rich content. This heritage includes various works reflecting the social, cultural, and political development of Turkish society. In other words, graphic design, as a visual communication art, involves visualizing and narrating a subject through the use of color and shapes. The Tanzimat Period is considered the beginning of westernization and modernization in Turkish literature. Significant developments occurred in the field of literature during this period. Tanzimat writers, influenced by Western literature, developed new literary genres and techniques. In this process, visual elements began to play a more prominent role in literary works. The use of visual elements in literary works emerged as a trend that started in the Tanzimat Period and became more widespread in the 1940s. By the 1940s, the use of visual elements in literary works became even more prevalent. During this period, visual elements such as photography, illustration, and graphic design played a crucial role in enhancing the expressive power of literary works. However, in recent years, the rapid development of artificial intelligence (AI) has brought forth new opportunities and challenges in various fields, including graphic design. AI has the potential to automate the graphic design process and offer new creative possibilities. AI technologies enable the quick and error-free execution of complex tasks, create new opportunities, allow people to focus on more important tasks, and facilitate businesses in making strategic decisions and predicting the future through big data analysis and predictive capabilities. The automation capability automates repetitive tasks, enabling humans to focus on more complex work and increasing overall efficiency. The ability to provide personalized experiences based on user behavior enhances user satisfaction in various fields, while improving the speed and accuracy of decision-making processes reduces errors. Cost savings in human resources reduce costs and provide a competitive advantage. When used in the security field, AI offers effective solutions and becomes more advanced over time thanks to its continuous learning ability. These advantages support the adoption and evolution of AI technologies in many sectors. Furthermore, AI can offer new creative ideas to writers, improve the aesthetic use of language, analyze literary works, and perform translations between literary genres. For readers, AI can provide personalized recommendations, facilitate the understanding of literary works, expand literary tastes, and interact with literary works. In this study, visual expressions used in the works of Ömer Seyfettin, Peyami Safa, and Kemalettin Tuğcu, written from the Tanzimat period to 1940, will be analyzed within the context of basic design principles. Based on the findings, the relevant works will be reinterpreted by the researcher using AI technology. The study aims to contribute to understanding the cultural and technological changes in literature and art through the use of AI technologies in the transformation processes of visual expression in works. Furthermore, the study aims to evaluate the creativity, quality, and ethics of designs produced using AI technology. Using the AI model called Dall-E 3, trained on a dataset consisting of text and images that became a phenomenon in 2023, this study aims to open a new path for the use of AI-generated works in graphic design.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    425665

    Türkiye'deki bloglarda İslami feminist yaklaşımla yeni bir kadın kimliğinin inşası (Reçel Blog Örneği)

    Construction of a new women identity within an İslamic feminist perspective in Turkish blogs

    ÖZNUR AKYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    SosyolojiGaziantep Üniversitesi

    İletişim ve Toplumsal Dönüşüm Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. M. EMRE KÖKSALAN

  2. Tez No

    810827

    Yazko Çeviri Dergisi üzerine bir inceleme

    A review on Yazko Translation Journal

    SILA SELCAN ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Mütercim-TercümanlıkMersin Üniversitesi

    Çeviribilim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMRA BÜYÜKNİSAN

  3. Tez No

    271142

    Fantastic novel: A genre of dubious of existance in the shadow of Ottoman / Turkish modernization (1876-1960)

    Osmanlı Türk modernleşmesinin gölgesinde varla yok arası bir tür: Fantastik roman

    PELİN ASLAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2010

    Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. NÜKET ESEN

  4. Tez No

    208822

    Cumhuriyet dönemi korunmaya muhtaç çocuklara ilişkin politikanın oluşumu

    The formation of policies for children in need of protection in the republican era

    ABDULLAH KARATAY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FÜSUN ÜSTEL

  5. Tez No

    309493

    1930'lardan Bugüne Türkiye'de Arabesk Müziğin Kültürel Zemini ve Toplumsal Müzikal Analizi

    Cultural Basis and Socio-Musical Analysis of Arabesque Music in Turkey Since The 1930s

    UĞUR KÜÇÜKKAPLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    MüzikMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Müzikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ŞÜKRÜ ASLAN

Geri Dön