Geri Dön

Bipolar bozuklukta sosyal biliş performansıyla sosyal bilişle ilişkili gen polimorfizmlerinin ilişkisinin araştırılması

Investigation of the relationship between social cognition performance and social cognition-associated gene polymorphisms in bipolar disorder

PDF İndir

  1. Tez No: 903213
  2. Yazar: IŞIK BATUHAN ÇAKMAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BORA BASKAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Genetik, Psikiyatri, Genetics, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Sinir Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

Bipolar bozukluk (BB) tekrarlayan depresif ve manik dönemlerle karakterize, sosyal ve mesleki işlevselliği ciddi şekilde bozan kronik bir hastalıktır. Genetik etiyoloji üzerine yapılan çalışmalar, COMT ve SLC6A4 genlerinin BB ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Sosyal biliş (SB), sosyal etkileşime hizmet eden bilişsel süreçlerdir ve BB'nin her evresinde sosyal biliş performansında eksiklikler görülmektedir. Bu tez çalışması, BB olgularında sosyal bilişin farklı alanlarındaki performansın COMT ve SLC6A4 genlerindeki tek nükleotid polimorfizmleriyle (SNP'lerle) ilişkili olup olmadığını araştırmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, BB'de işlevsellik derecesini yordamada genetik farklılıkların, nörobilişsel ve sosyal bilişsel performansın etkisini de incelemeyi amaçlamaktadır. Vaka grubu 112 BB hastasından, kontrol grubu ise 125 sağlıklı katılımcıdan oluşmaktadır. Her katılımcıya klinik ve sosyodemografik bilgilerin toplanması için Sosyodemografik Veri Formu, Klinik Global İzlenimler Ölçeği (KGİÖ), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği (HAM-D), Young Mani Değerlendirme Ölçeği (YMDÖ), Bireysel ve Sosyal Performans Ölçeği (BSPÖ) uygulanmıştır. Nörobiliş performansı Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET), Sözel Akıcılık Testi (SAT), İz Sürme Testi (İST) ve Öktem Sözel Bellek Süreçleri Testi (Öktem-SBST) ile değerlendirilmiştir. Sosyal biliş performansı da Dokuz Eylül Zihin Teorisi Ölçeği (DEZTÖ), Gözlerden Zihin Okuma Testi (GZOT) ve İçsel, Kişisel ve Durumsal Atıflar Ölçeği (İKDAÖ) ile değerlendirilmiştir. Katılımcılardan toplanan biyolojik materyal Polimeraz Zincir Reaksiyonu Restriksiyon parça uzunluk polimorfizmi (RPUP) analizi ile değerlendirilmiştir. COMT geninde met/met, val/met ve val/val genotipleri arasında nörobilişsel performans açısından fark bulunmamış, ancak SLC6A4 geninde L taşıyıcılarının daha iyi bellek performansı sergilediği belirlenmiştir. Sosyal biliş testlerinde COMT met taşıyıcılarının daha yüksek dışsallaştırma yanlılığı ve negatif içsel atıflar gösterdiği, SLC6A4 geninde L taşıyıcılarının ise sosyal biliş testlerinde ve bellek performansında avantaj sağladığı bulunmuştur. BB'de gündelik işlevsellik derecesinin SB, NB performansları ve genetik polimorfizmlerden oluşan bir modelce yordanabilir olduğu sonucuna ulaşılan ilk çalışmadır.

Özet (Çeviri)

Bipolar disorder (BD) is a chronic illness characterized by recurrent depressive and manic episodes, severely impairing social and occupational functioning. Studies on genetic etiology have shown that the COMT and SLC6A4 genes are associated with BD. Social cognition (SC) refers to cognitive processes that facilitate social interaction, and deficits in social cognition are observed in all phases of BD. This thesis aims to investigate whether the performance in different domains of social cognition in BD cases is associated with single nucleotide polymorphisms (SNPs) in the COMT and SLC6A4 genes. The study also examines the impact of genetic differences on neurocognitive and social cognitive performance in predicting the level of functionality in BD. The study group consists of 112 BD patients, while the control group includes 125 healthy participants. Each participant was administered the Sociodemographic Data Form, Clinical Global Impressions Scale (CGI), Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Young Mania Rating Scale (YMRS), and Personal and Social Performance Scale (PSPS) for collecting clinical and sociodemographic data. Neurocognitive performance was assessed using the Wisconsin Card Sorting Test (WCST), Verbal Fluency Test (VFT), Trail Making Test (TMT), and Öktem Verbal Memory Processes Test (Öktem-VMPT). Social cognitive performance was evaluated with the Dokuz Eylul Theory of Mind Scale (DEToMS), Reading the Mind in the Eyes Test (RMET), and Internal, Personal, and Situational Attributions Questionnaire (IPSAQ). Biological materials collected from participants were analyzed using Polymerase Chain Reaction-Restriction Fragment Length Polymorphism (PCR-RFLP). No significant difference was found in neurocognitive performance between the met/met, val/met, and val/val genotypes of the COMT gene; however, carriers of the L allele in the SLC6A4 gene demonstrated better memory performance. Social cognition tests revealed that COMT met carriers exhibited higher externalizing bias and more negative internal attributions, whereas SLC6A4 L carriers showed advantages in social cognition tests and memory performance. The study concludes that the degree of daily functionality in BD can be predicted by a model comprising SC, NB performance, and genetic polymorphisms.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    585662

    Bipolar bozukluk tanılı hastaların psikososyal işlevsellikleri, sosyal problem çözme becerileri ve ilişkili nörobilişsel ve sosyal bilişsel faktörlerin incelenmesi

    Psychosocial functioning, social problem solving abilities and related neurocognitive and social cognitive factors in patients with bipolar disorder

    MERT ÇİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Klinik Sinir Bilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL ÖZERDEM

  2. Tez No

    783184

    Erken dönem bipolar bozuklukta sosyal biliş ve eşik altı otistik özelliklerin incelenmesi

    Investigation of social cognition and subthreshold autistic traits in early stages of bipolar disorder

    EZGİ CESİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinirbilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA

  3. Tez No

    743060

    Bipolar bozuklukta mesleki işlevselliğin iyileştirilmesinde sosyal biliş ve etkileşim terapisinin etkisi

    The effect of social cognition and interaction therapy on improving occupational functionality in bipolar disorder

    ZEYNEP ANAFOROĞLU BIKMAZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Arel Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL ÇAKIR

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEYNEP MAÇKALI

  4. Tez No

    554487

    Bipolar bozukluk tanılı ötimik hastalarda sosyal biliş, özyeterlilik, sosyal uyum ve tedaviye katılım ilişkisi

    The relationship between social cognition, self-efficacy, social adjustment and treatment compliance in euthymic patients with bipolar disorder

    PEREN GÜMÜŞKESEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL ÖZERDEM

  5. Tez No

    817180

    Bipolar bozuklukta dürtüselliğin affektif biliş, nörobiliş, sosyal biliş ve affektif mizaç üzerine etkilerinin incelenmesi

    Investigation of the effect of impulsivity on affective cognition, neurocognition, social cognition and affective temperament in bipolar disorder

    AYBÜKE KÜÇÜKAKDAĞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinirbilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA

Geri Dön