Dinlenme alanları olarak park ve bahçelerde kullanılan peyzaj bitkilerinin insanlarda doğallık algısı üzerine etkisi: Iğdır ili örneği
The effect of landscape plants used in parks and gardens as recreation areas on human percepti̇on of naturalness: The case of Iğdır province
- Tez No: 904808
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BELKIS MUCA YİĞİT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Iğdır Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Organik Tarım İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 137
Özet
İnsanoğlu, dünya yaşamına başladığı günden beri doğa ile daima ilişki halindedir. Modern dünyada, yaşamını özellikle gelişen şehir ortamlarında sürdüren kitleler, bu bağı devam ettirebilmek için insan eliyle düzenlenmiş park ve bahçeleri kullanmaktadır. Bu tez çalışmasında, Iğdır halkının dinlenme ve çeşitli aktiviteler için kullandığı park ve bahçelerde yer alan bitkilerin, yerel halkta oluşturduğu doğallık algısının etkileri araştırılmıştır. Araştırmanın bulgularının, bu etkilerin olumlu yönde gelişimini destekleyen bitkilerin kullanılmasına yönelik tasarımlara rehberlik etmesi amaçlanmıştır. Tez çalışmasında Iğdır ilinde bulunan park ve bahçelerin peyzaj yapısı, bu alanlarda bulunan tohumlu bitkiler incelenmiştir. Tez kapsamında merkez ilçe başta olmak üzere Tuzluca, Aralık ve Karakoyunlu ilçelerinde toplamda 16 park ziyaret edilmiş ve bitki örnekleri toplanmıştır. Toplanan bitki örneklerinde 17 farklı familyaya ait 30 cinse bağlı 2'si hibrit 36 takson tarafımızdan tespit edilmiştir. Tez çalışmasına ait bitkiler Yaban Hayatı Müzesi'nde muhafaza edilmektedir. Ayrıca Iğdır ilinde ikamet eden ve bu peyzaj alanlarını kullanan 454 kişiye 3'ü açık uçlu olmak üzere 20 soruluk anket uygulaması yapılmıştır. Katılımcıların %49, 6'sı kadın, %50,4'ü erkektir. Katılımcıların genel olarak renkli peyzaj alanları görmek istediklerini belirtmişlerdir. Ayrıca bu alanlarda eşit miktarda çim ve ağaç bulunması; bitkilerin kendilerini renkleri ile cezbettiği, yaz kış yapraklarını dökmeyen bitkilerin alanda olmasını; parktaki yürüme yolları için kaygan olmaması nedeniyle en çok beton malzemenin kullanılmasını; merdivenli ve eğimli alanları daha çok tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Iğdır halkının parklarda havuz ve hareketli su yüzeylerinin olmasını tercih ettiği belirlenmiştir. Yerel halkın parkları daha çok ilkbaharda ziyaret ettiği ancak her mevsimde ziyaret etmek istedikleri ortaya konulmuştur. Bunun yanı sıra park ve bahçelerde daha çok aydınlatma olmasını istedikleri; akşam saatlerinde parka gidilme oranının %72,6 olduğu, bunun sebebinin ise havanın serinliği ile ilişkilendirildiği görülmektedir. Parklarda en çok yürüyüş yolu üzerine oturmayı tercih ettikleri bu durumu ağaç, duvar vb. gibi elemanlarla çevrilmiş bir yer tercihinin aldığı; açık alanlarda en çok koşu aktivitesinin tercih edildiği, daha sonra parkın yeşil olması ile ilgili sosyal tercihlerin geldiği ve park ve bahçelerde meyve ağaçlarının olmasını istedikleri belirlenmiştir. Yapılan çalışmanın kent yönetimini sürdüren merciler başta olmak üzere, Iğdır ili peyzaj alanlarının tasarımında yer alacak mimarlara ve bu alanda Iğdır ilinde yeni çalışmalar yürütecek araştırmacılara ışık tutması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Humankind has been in constant interaction with nature since the beginning of life on Earth. In the modern world, especially in rapidly urbanizing environments, people use human-made parks and gardens to maintain this connection. This thesis examines the effects of the plants in the parks and gardens used by the residents of Iğdır for recreation and various activities on their perception of naturalness. The study aims to guide the design of landscapes that promote the positive development of these perceptions. In this research, the landscape structure of parks and gardens in Iğdır, as well as the seed plants found in these areas, were analyzed. A total of 16 parks were visited, including those in the central district and the districts of Tuzluca, Aralık, and Karakoyunlu. Plant samples were collected, and 36 taxa belonging to 30 genera from 17 different families, including 2 hybrids, were identified. The plants identified in the study are preserved in the Wildlife Museum. Additionally, a 20-question survey, including three open-ended questions, was conducted with 454 residents of Iğdır who use these landscape areas. Of the participants, 49.6% were female, and 50.4% were male. The participants generally expressed a preference for colorful landscapes. They also preferred an equal mix of grass and trees in these areas, were attracted to plants by their colors, and favored the presence of evergreen plants throughout the year. For walking paths in the parks, concrete was the most preferred material due to its non-slip properties, and participants favored sloped and terraced areas. It was also found that the residents of Iğdır preferred parks with pools and moving water features. While parks were mostly visited in spring, it was revealed that residents wished to visit them in every season. Moreover, the participants expressed a desire for more lighting in parks and gardens, with 72.6% of them visiting parks in the evening, mainly due to the cooler weather. It was observed that most participants preferred to sit along walking paths, often choosing areas enclosed by trees, walls, or similar elements. Walking was the most popular activity in open spaces, followed by social preferences related to the park's greenery, and participants indicated a desire for fruit trees in parks and gardens.The findings of this study are expected to provide valuable insights to city administrators, landscape architects involved in the design of Iğdır's landscape areas, and researchers conducting new studies in this region.
Benzer Tezler
- Kentsel mekan içerisinde yer alan yeşil alanların değerlendirilmesi: İstanbul-Ümraniye örneği
Evaluation of green system existing in urban residence; İstanbul-Ümraniye sample
SÜLEYMAN KARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- A Study on the importance of some trees and shrubs for the green structure of the city of Van
Van kenti yeşil dokusuna yönelik bazı ağaç ve çalıların saptanması üzerine bir araştırma
ŞEVKET ALP
Doktora
İngilizce
1999
ZiraatYüzüncü Yıl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ATİLLA AŞKIN
- Tarihi kentlerde tarihi park ve bahçelerin değerlendirilmesi ve İstanbul örneği
The Evaluation of historical parks and gardens situated in historical cities and case study of İstanbul
RAHŞAN DEMİRKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Botanik bahçesi planlama kriterleri ve Çankaya (Ankara) botanik bahçesi örneği üzerine bir araştırma
Planning principles of botanic gardens and a research on Çankaya (Ankara) botanic garden as acase study
K.ESRA EKİM
- Sosyal sorumluluk projesi olarak; hayvan, yaşlı, çocuklar için entegre yaşam alanları tasarım ilkeleri uygulama yaklaşımları ve model önerisi
As a social responsibility project; integrated living spaces design principles approaches for animals, the elderly and children & a model proposal
UMAY YILMAZ ARER
Doktora
Türkçe
2022
İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAADET AYTIS
PROF. DR. FÜSUN SEÇER KARİPTAŞ
PROF. DR. İPEK FİTOZ