Geri Dön

Jeremy Bentham'ın felsefesinde ahlak hukuk ilişkisi

The relationship between ethics and law in the philosophy of Jeremy Bentham

  1. Tez No: 904869
  2. Yazar: ZAİNULLAH NASIRI
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FERHAT AKDEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 91

Özet

Faydacılık, her ne kadar düşünce tarihinde uzun ve zengin bir geçmişe sahip olsa da on dokuzuncu yüzyılda Bentham ve Mill tarafından sistematize edilmiş ve geliştirilmiş bir felsefi bir teoridir. Özünde bir ahlak öğretisi olarak doğan ve gelişen faydacılık, Bentham'ın felsefesinde siyasetten hukuka kadar çok farklı alanlarda karşılık bulmuştur. Bu çalışmada Bentham'ın faydacı ahlakının onun hukuk anlayışıyla olan ilişkisi irdelenmektedir. Bilindiği üzere, Bentham'ın asıl amacı bilimsel temellere dayalı bir hukuk, özel anlamıyla bir ceza hukuku tesis etmek, yani İngiliz ceza hukuku sistemini yeniden revize etmektir. Bunun için de onun hareket noktası ahlak oluşturmaktadır. Ne var ki olgulara dayalı, nesnel ve bilimsel bir hukuk sistemi inşa etmek için ilkin onun dayandığı ahlakın bilimselleştirilmesi gerekmektedir. Bu nedenledir ki, Bentham spekülatif ve soyut akıl yürütmelere dayalı ya da metafizik kabullerden hareket eden geleneksel ve dinsel ahlak anlayışlarını eleştirerek, onun yerine insanın eylem ve edimlerinde sonuçları gözlenebilen haz ve acı duygularını esas alır ve bu duygular üzerinden bilimsel bir ahlak öğretisi tesis etmeyi amaçlar. Bu ahlakın temel amacı ise“en fazla sayıda insana en yoğun mutluluğu”yani faydayı sağlamaktır. Bu münasebetle Bentham'ın ahlak öğretisi basitçe faydacılık olarak isimlendirilebilir. Bu faydacılığı siyasete ve hukuka uyarlayan Bentham aynı şekilde siyasal bir sistemin ve onun üreteceği hukukun da toplumun faydasına hizmet etmesi gerektiğini düşünür. Ona göre siyasal bir iktidarın da onun ürettiği hukukun da hem varlık nedeni hem de biricik gayesi toplumun mutluluğuna hizmet etmesi ve bu yolla toplam mutluluğu arttırmasıdır. Bu bağlamda tezin birinci bölümünde Bentham'ın ahlak felsefesi, ikinci bölümde politik düşünesi, üçüncü bölümde de hukuk öğretisi detaylı bir şekilde ele alınmış, hem bunların birbirleriyle hem de faydayla olan ilişkileri tartışma konusu edilmiştir.

Özet (Çeviri)

Although utilitarianism has a long and rich history in the history of thought, it is a philosophical theory that was systematized and developed by Bentham and Mill in the nineteenth century. Utilitarianism, which was born and developed as a moral doctrine in essence, has found its counterpart in Bentham's philosophy in many different areas from politics to law. This study examines the relationship between Bentham's utilitarian morality and his understanding of law. As is known, Bentham's main goal is to establish a law based on scientific foundations, specifically a criminal law, that is, to revise the English criminal law system. For this, his starting point is morality. However, in order to build a legal system based on facts, objective and scientific, the morality it is based on must first be scientificated. For this reason, Bentham criticizes traditional and religious moral understandings based on speculative and abstract reasoning or based on metaphysical assumptions, and instead takes as its basis the feelings of pleasure and pain whose results can be observed in human actions and deeds, and aims to establish a scientific moral doctrine based on these feelings. The main purpose of this morality is to provide“the greatest happiness to the greatest number of people”, that is, benefit. For this reason, Bentham's moral teaching can simply be called utilitarianism. Bentham, who adapted this utilitarianism to politics and law, thinks that a political system and the law it produces should also serve the benefit of society. According to him, both the reason for existence and the sole purpose of a political power and the law it produces is to serve the happiness of society and thus increase total happiness. In this context, Bentham's moral philosophy is discussed in detail in the first part of the thesis, his political thought in the second part, and his legal doctrine in the third part, and their relationships with each other and with benefit are discussed.

Benzer Tezler

  1. Jeremy Bentham'ın felsefesinde moral-hukuk ilişkisi

    The relationship between moral and law in Jeremy Bentham's philosophy

    HATİCE ASLI ÇAVUŞOĞLU AKSOY

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    FelsefeEge Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AYDIN MÜFTÜOĞLU

  2. Hukuki pozitivizmde yarar ilkesi ve Jeremy Bentham

    The principle of utility in legal positivism and Jeremy Bentham

    FERDİ SELİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    FelsefeCumhuriyet Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ TAŞKIN

  3. Jeremy Bentham'ın faydacı ahlak teorisi

    The utilitarian moral theory of the Jeremy Bentham

    ESRA YILDIZ TURAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    FelsefeAtatürk Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NACİ İSPİR

  4. John Rawls'ın siyaset teorisinde adalet anlayışı

    Justice in John Rawls political theory

    İRFAN HAŞLAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Kamu YönetimiSakarya Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. DAVUT DURSUN

  5. John Stuart Mill'in ahlak felsefesinin problemleri

    The problems of John Stuart Mill's ethics

    METİN AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    FelsefeSakarya Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUAMMER İSKENDEROĞLU