Arapgir geleneksel konut mimarisi ve Kulubeyoğlu konağı koruma önerisi
Vernacular architecture of Arapgir and protection proposal to Kulubeyoglu mansion
- Tez No: 904926
- Danışmanlar: PROF. DR. ZELİHA HALE TOKAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Arapgir, Kulubeyoğlu Konağı, Anadolu konutu, Geleneksel mimari, Arapgir, Mansion Kulubeyoğlu, Anatolian House, Vernaculer Architecture
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 246
Özet
Farklı kültürlerin zamanla etkileşimi ile deneme yanılma yöntemiyle gelişerek Anadolu konut geleneği bugünkü zenginliğine ulaşmıştır. Tarihsel süreklilik içinde etnik bakımdan saf bir Türk imzası aramak yerine, kültürel ve kapsayıcı bir sentez olarak Türk evi de diyebileceğimiz Anadolu Konut Geleneği, insan davranışlarıyla doğanın etkileşimini yansıtan yapılar içermekte ve kendisinden sonraki kültürler için öğretici bir rol almaktadır. Doğu Anadolu'nun Malatya İli sınırlarında kalan Arapgir; verimli toprakları, su kaynakları, kervan yolları üzerinde olması sebebiyle tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Neolitik dönemden itibaren Roma, Asur, Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı döneminden kalma çok sayıda eser bulundurmaktadır. Sivil mimari kimliğini oluşturan, bahçeler içindeki gösterişli konak tipi yapılar, engebeli topoğrafyayla uyumlu, harem- selamlıklı, çoğunlukla geleneksel iç sofa plan tipinde ve düz damlıdırlar. Yapıların beden duvarları ve taşıyıcı iç duvarları ahşap hatıllı bazalt ve kireç taş duvarlardır. Çıkma duvarları ve bölücü iç duvarları ahşap iskeletli kerpiç dolguludur. Engebeli arazisi nedeniyle bodrum katların açığa çıktığı, çıkmalarla hareketlendirilmiş cephelerde Arapgir evlerinin karakteristik özellikleri görülebilmektedir. Yapım tekniği ve yerel malzemesiyle özgün mimariyi temsil eden geçmişten günümüze ulaşmış birçok Arapgir evi bulunmaktadır. Bu evlerden bazıları konut işlevlerine devam ederken, bazılarına müze, pansiyon, kafe gibi işlevler yüklenmiş, bazıları da terkedilmiştir. Arapgir geleneksel konut mimarisinin önemli bir temsilcisi olarak gördüğümüz, 1901 yapım yılına sahip Kulubeyoğlu Konağı'nın günümüzde kullanıcısı bulunmamaktadır. Bu çalışmada Arapgir geleneksel konut mimarisi, nitelikli bir örneği olan Kulubeyoğlu Konağı üzerinden açıklanmış, yapının gelecek nesillere aktarılması ve anlaşılması için rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri araç olarak kullanılmıştır. Yapı bulunduğu çevreden koparılmadan, coğrafi sınırları Anadolu ve özellikle İpek Yolu güzergahında olup Arapgir ile etkileşimi ve ilişkisi olabilecek bölgelerle beraber incelenmiştir. Kulubeyoğlu Konağı üzerinden Arapgir geleneksel sivil mimarisi araştırıldığı bu tezde, Arapgir Geleneksel Konut geleneğini bir zemine oturtmak için Arapgir'in coğrafi verileri ve tarihsel gelişimi incelenmiş, evlerin ustaları ve kullanıcılarını anlamanın yararı düşünülüp geçmişten günümüze geçim olanakları ve sosyal hayat irdelenmiştir. Arapgir geleneksel sivil mimarisini tanımlayabilmek ve Kulubeyoğlu Konağı için restitüsyon verisi kazanabilmek adına, diğer özgün yapı örneklerini de içeren saha ve literatür araştırması yapılmıştır. Teze konu olan yapının proje ve belgeleme çalışmaları doğrultusunda plan şeması, yapım tekniği ve strüktürü, cephe ve malzeme özellikleri açıklanmıştır. Yapının işlevine ve onarımına yönelik öneriler sunulmuştur. Bu çalışmada ayrıca bölgesel terminolojiyi içeren bir sözlük de kendisine yer bulmuştur. Elde edilen bulguların toplandığı ilk 5 bölümden sonra, 6. Bölümde ortaya çıkan tüm verilerin toparlanmasıyla tez sonuçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Over time, through the interaction of different cultures and trial-and-error methods, Anatolian housing tradition has evolved to its current richness. Instead of seeking a purely Turkish ethnic signature within historical continuity, one can describe the Anatolian Housing Tradition, or the Turkish house as we can call it, as a cultural and inclusive synthesis reflecting the interaction between human behavior and nature. Arapgir, located within the borders of Malatya province of Eastern Anatolia; It has hosted many civilizations throughout history due to its fertile lands, water resources and location on trade routes. It contains many artifacts from the Neolithic period, Roman, Assyrian, Seljuk, Akkoyunlu and Ottoman periods. The civil architectural identity is constituted by spectacular mansion-type buildings in the gardens, harmonious with rugged topography, featuring harem-selamlık sections, traditional inner sofa plan type and flat-roofed structures. The main walls and load-bearing interior walls of the buildings are made with basalt and lime stone with wooden beams. The protruding walls and dividing inner walls are adobe with a wooden framework. Characteristics of Arapgir houses can be observed on facades where basement floors are exposed due to its rugged terrain. The vernaculer architecture of Arapgir has persevered from the past to the present with its construction techniques, materials, and unique designs. While some of these Arapgir houses continue to serve their original functions, others have been repurposed into museums, hostels, cafes, and some have been abandoned. Kulubeyoğlu Mansion, considered a representative of Arapgir's vernacular architecture, currently has no occupant. The wrought iron inscription on the western facade indicates it was built in 1901. In this study, Arapgir vernaculer architecture is explained through Kulubeyoğlu Mansion, which is a qualified example, and supported by architectural survey, restitution and restoration projects in order to transfer and understand the structure to future generations. The structure has been studied without detaching it from its surroundings; along with regions that could interact and relate with Arapgir, whose geographical boundaries are in Anatolia and especially along the Silk Road route. In this thesis, the traditional civil architecture of Arapgir is researched through Kulubeyoğlu Mansion in order to establish a foundation for the Arapgir Vernaculer House culture, Arapgir's geographical data and historical development were examined, the livelihood opportunities and social life from past to present were examined, considering the benefit of understanding the builders and users of the houses. Arapgir's traditional architecture was explained through original examples, plan scheme, construction techniques and material usage. In line with the project and documentation studies of the building that is the subject of the thesis, its plan scheme, construction technique and structure, facade and material properties are explained. Recommendations were also researched regarding the function and restoration of the structure. This study also includes a dictionary containing regional terminology. The findings from the initial five chapters were synthesized in the sixth chapter, concluding the thesis with a comprehensive overview of all gathered data.
Benzer Tezler
- Mimari tasarımda öncül örneklerin analizine dayalı bir model önerisi: Arapgir yöresel konutları
Suggestion of a design model based on analyses of architectural precedents: Traditional houses of Arapgir
HALİL SEVİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLEN ÇAĞDAŞ
- Arapgir Manusa kumaş dokumacılığı
Arapgir Manusa fabric weaving
MURAT ULAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıGazi ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE FERİHA AKPINARLI
- Geleneksel Malatya evleri mutfaklarının çağdaşlaşma süreci temelinde dönüşümü
Transformation of traditional Malatya house kitchens on the basis of modernization process
YASEMİN KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesiİç Mimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ŞATIR
- Diyabetik ratlarda reyhan sulu ekstraktı ve esansiyel yağının anti-diyabetik aktivitesinin araştırılması
Investigation of anti-diabetic activity of basil water extract and essential oil in diabetic rats
HİLAL KANMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda Mühendisliğiİnönü ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ADNAN HAYALOĞLU
- Yüksek kolesterollü diyetle beslenen ratlardareyhan ekstraktı ve esansiyel yağının lipidmetabolizması üzerine etkileri
The effects of basil extract and essential oil on lipid parameters inrats fed with high cholesterol diet
YASEMİN GÖKÇE
Doktora
Türkçe
2021
Gıda Mühendisliğiİnönü ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ADNAN HAYALOĞLU