Geri Dön

Arsuz Çayı Havzası'nın(Hatay) uygulamalı jeomorfoloji etüdü

Applied geomorphology study of Arsuz River Basin (Hatay)

  1. Tez No: 905114
  2. Yazar: SEMİR DEMİRBİLEK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN TUROĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Geography
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 177

Özet

Arsuz Çayı Havzası'nın Uygulamalı Jeomorfoloji açısından incelendiği çalışmada, Uygulamalı Jeomorfoloji kökenli problemler araştırılmış ve uygulamada olan problemlere ait analizler yapılmıştır. Bu kapsamda; Arsuz Çayı Havzası'nda Uygulamalı Jeomorfoloji problemlerinin başında gelen sel ve taşkınlar için taşkın modellemesi yapılmıştır. Hec-RAS programı kullanılarak yapılan bu modelleme, LPT-III frekans analizi sonucu elde edilen 2-10-25-50-100-200-1000 yıllık maksimum akım verilerine göre oluşturulmuş ve taşkın yayılış alanları belirlenmiştir. Oluşturulan akım verileri ile su derinlik ve hız verilerine göre elde edilen sonuçlar, maksimum akım verisi 1000 yıllık tekrarlama periyodu ile maksimum derinlik değerine, 2 yıllık tekrarlama periyodu ile ise minimum derinlik değerine ulaşıldığını göstermektedir. Minimum derinliğin 4.17 m'ye ulaşıldığı alanların Hüyük Dere akarsu yatağında olduğu ve genel olarak maksimum derinliklerin yan kollar üzerinde görüldüğü, minimum derinliklere ise yan kolların birleştiği noktadan itibaren Arsuz Çayı üzerinde ve suların denize doğru döküldüğü sahalarda ulaşıldığı tespit edilmiştir. Havzanın taşkın hız özellikleri ise, yine derinlik ile benzer dinamiklere sahiptir. Derinliğin azaldığı noktalar hızın da düştüğü, derinliğin arttığı ve kanal üzerinde yer alan noktalar ise hızın arttığı akarsu yataklarına karşılık gelmektedir. Hız değerleri 2 yıllık tekrarlama periyodunda 4.17 m/s, maksimum akım verisinin kullanıldığı 1000 yıllık tekrarlama periyodunda ise 6.73 m/s'dir. Arsuz Çayı Havzası'nda meydana gelen toprak erozyonu durumunun anlaşılması amacıyla gerçekleştirilen RUSLE yöntemi ile elde edilen sonuçlara göre 5 farklı duyarlılık sınıfı belirlenmiştir. Bu sınıflara göre oluşturulan toprak kaybı değerleri hafif, orta, güçlü, şiddetli ve çok şiddetli olarak oluşturulmuştur. RUSLE yöntemine göre elde edilen toprak kayıp miktarı sonuçları incelendiğinde, toprak kaybının 0-265.4 ton arasında olduğu gözlemlenmiştir. Çok şiddetli, şiddetli ve güçlü sınıf aralığında toprak kayıp miktarlarının genel olarak yüksek eğimli dik yamaçlarda ve dağlık bölgelerde meydana geldiği görülmektedir. Orta ve hafif sınıfta toprak kayıplarının mevcut olduğu alanlar ise genel olarak eğimin azaldığı ovalık ve yüksek ovalık alanlar ile düşük eğimli yamaçlarda yer almaktadır. 5 farklı sınıfta toprak kaybının alansal dağılış değerleri incelendiğinde güçlü, şiddetli ve çok şiddetli sınıflar %36.11, hafif sınıflar %31.39 ve orta şiddette toprak kaybının oluştuğu sınıflar ise % 32.47 'lik bir yüzdelik dağılışa sahiptir. Arsuz Çayı Havzası içerisinde değişik tip ve boyutlarda 77 adet heyelan tespit edilmiştir. Bu heyelanların neredeyse tamamı yamaç stabilitesinin bozulmaya uğradığı ulaşım güzergâhları ile akarsu vadilerinde, akma ve kayma tipinde görülmektedir. Heyelanların büyük bir kısmı yüksek eğim değerlerine sahip alanlarda gelişmiş olup toplamda 2.29 km²'lik bir alanı kaplamaktadır. Heyelanların gelişmiş olduğu yükselti aralığı 155-1629 metre olup genel ortalaması ise 799.6 metredir. Heyelanların yoğunlaştığı saha ise Hacıahmetli Deresi'nin bulunduğu kesim olarak görülmektedir.

Özet (Çeviri)

In the study where the Arsuz River Basin was examined in terms of Applied Geomorphology, problems originating from Applied Geomorphology were investigated and analysis of the problems in practice were made. In this context; flood modeling was carried out for floods and flashfloods, which are one of the leading applied geomorphology problems in the Arsuz River Basin. This modeling using the Hec-RAS program was created according to the 2-10-25-50-100-200-1000 year maximum flow data obtained as a result of LPT-III frequency analysis and flood spreading areas were determined. The results obtained according to the generated current data and water depth and velocity data show that the maximum depth value is reached with a recurrence period of 1000 years and the minimum depth value is reached with a recurrence period of 2 years. It was determined that the areas where the minimum depth of 4.17 m was reached were in the Hüyük Stream river bed and in general, the maximum depths were observed on the tributaries, while the minimum depths were reached on the Arsuz River from the point where the tributaries merge and in the areas where the waters flow towards the sea. Flood velocity characteristics of the basin have similar dynamics with depth. The points where the depth decreases correspond to the river beds where the velocity also decreases, while the points where the depth increases and the points on the channel correspond to the river beds where the velocity increases. Velocity values are 4.17 m/s in the 2-year recurrence period and 6.73 m/s in the 1000-year recurrence period where maximum flow data is used. According to the results obtained from the RUSLE method, which was carried out to understand the soil erosion situation in the Arsuz River Basin, 5 different susceptibility classes were determined. The soil loss values created according to these classes are mild, moderate, strong, severe and very severe. When the results of the soil loss amount obtained according to the RUSLE method were examined, it was observed that the soil loss was between 0-265.4 tons. It is observed that soil loss amounts in the very severe, severe and strong class range generally occur on steep slopes with high slopes and in mountainous areas. The areas with moderate and light soil losses are generally located in lowland and high lowland areas where the slope decreases and on low slope hillslopes. When the areal distribution values of soil loss in 5 different classes are analyzed, strong, severe and very severe classes have a percentage distribution of 36.11%, light classes have a percentage distribution of 31.39% and classes with moderate soil loss have a percentage distribution of 32.47%. Within the Arsuz River Basin, 77 landslides of different types and sizes were identified. Almost all of these landslides are seen in flow and slide type on transportation routes and river valleys where slope stability is deteriorated. Most of the landslides developed in areas with high slope values and cover a total area of 2.29 km². The elevation range of the landslides is 155-1629 meters and the general average is 799.6 meters. The area where the landslides are concentrated is the section where Hacıahmetli River is located.

Benzer Tezler

  1. İskenderun Körfezi (Kuzeydoğu Akdeniz)'ne dökülen bazı su kaynaklarının fizikokimyasal ve bakteriyel açıdan incelenmesi

    The examination in term of physiochemical and bacterial of some water resources poured into the İskenderun Bay (Northeast Mediterranean Sea)

    ESRA BIÇKICI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Su Ürünleriİskenderun Teknik Üniversitesi

    Su Ürünleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MELTEM EKEN

  2. İskenderun Körfezi'ne (Kuzeydoğu Akdeniz) dökülen bazı tatlısu kaynaklarında sediment, seston ve bazı makroalg türlerinde ağır metal birikiminin belirlenmesi

    Determination of heavy metal bioaccumulation of sediment, seston and some macroalgae species of some freshwater resources flowing into the Gulf of Iskenderun

    BEŞİR AKMAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Deniz BilimleriMustafa Kemal Üniversitesi

    Su Ürünleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM EKEN

  3. Doğu Akdeniz Bölgesinde levrek (Dicentrarchus labrax L., 1758) ve yayın (Silurus glanis L., 1758) balıklarında kalıcı organik kirleticilerin belirlenmesi

    Determination of pop s in european sea bass (Dicentrarchus labrax) and wels catfish(Silurus glanis) from the Eastern Mediterranean Region of Turkey

    SERDAR KİLERCİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Su ÜrünleriÇukurova Üniversitesi

    Su Ürünleri Yetiştiriciliği Ana Bilim Dalı

    ÖĞR. GÖR. ARGUN A. ÖZAK

  4. Amanos dağ dereleri (35˚ 15' - 36˚ 20' D 36˚ 05' - 36˚ 40' K) balık faunası ve bazı habitat özelliklerinin belirlenmesi

    Some habitat properties of fish fauna in the Amanos mountain streams (35˚ 15' - 36˚ 20' E 36˚ 05' - 36˚ 40' N)

    EMEL OKUR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    BiyolojiMustafa Kemal Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. ŞÜKRAN YALÇIN ÖZDİLEK

  5. Arsuz'un tarihi ve kültürel mirası

    The history and cultural heritage of Arsuz

    MEHMET YANMIŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    TarihEge Üniversitesi

    Turizm Rehberliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELÇİN DOĞAN GÜRBÜZER