Tiyatro ve mekân ilişkisinin üç oyun üzerinde incelenmesi
An examination of the relationship between theater and space on three plays bun
- Tez No: 907727
- Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK ZERENLER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 70
Özet
Antik Yunan'da doğan tiyatro duygu, düşünce ve olayların sahnede sergilenmesiyle anlam kazanmış temelleri milattan önce 6.yüzyıla dayanan bir sanattır. Seyirlik yer anlamına karşılık gelen Yunanca kökenli 'Theatron' kelimesinden türeyen tiyatronun, Antik Yunan'da Dionysos adlı bağ bozumu tanrısı için yapılan dinsel törenlerde doğduğu bilinmektedir. Dionysos'un insanlara neşe verdiğini düşünen Antik Yunan halkı şükranlarını göstermek için 'Dionysos Şenlikleri' adını verdikleri bir eğlence düzenlerler. Bu eğlence sırasında insanların kendi aralarında yaptıkları taklitler ve eğlenceli hikayeler kısa süre sonra şenliğin bir geleneği haline gelir. Koronun yanı sıra tek kişilik anlatım, iki ve üç kişiye çıkarak daha ilgi çekici bir hale gelir. Antik Yunan döneminde uzun yıllar 'agora' adı verilen meydanlarda ve sonraları bu alana ek olarak seyirciler için yapılan 'amphitheatron' adlı basamakların olduğu alanlarda sergilenen oyunlar Antik Roma döneminde arena ve hipodromlarda, Ortaçağ'da ise kilise avlusunda seyirci ile buluşur. Zaman içinde ortaya çıkan farklı yaşam şekli ve bakış açıları ile birlikte tiyatro binası ve olay örgüsünün geçtiği mekân da gelişim gösterip evrilmeye başlar. Mekân, kişinin fiziksel eylemlerini sürdürebileceği ve kişiyi bulunduğu çevreden ayıran bir alan olarak tanımlanabilir. Tiyatro sanatında mekânın iki farklı şekilde değerlendirildiği görülür; oyunun sahnelendiği mekanın yanı sıra olay örgüsünün geçtiği ve dramaturjik bir birim olan mekan. Bu bağlamda mekân ise dekor ve oyuncunun içinde bulunduğu bir alan olarak yönetmenin, oyuncunun, dramaturgun anlam üretmeleri açısından oldukça önemlidir. İnsan mekânda hareket eder ve yer kaplar, insanın duyguları da fikirleri de mekâna bağımlı olduğu için, hem fiziksel hem de ruhsal yapısı ile mekânsaldır. Bu çalışmada Antik Yunan tiyatrosundan çağdaş tiyatroya kadar tiyatro ve mekan arasında kurulan ilişki ve mekanın dönemin dinamikleri doğrultusunda değişimi değerlendirilmiş, Euripides'in Medea, Güngör Dilmen'in Kurban ve Ariel Dorfman'ın Araf adlı oyunlarında ise dramaturjik bir unsur olarak mekan değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Theater, which was born in ancient Greece, is an art that has gained meaning with the display of emotions, thoughts and events on the stage, and its foundations date back to the 6th century BC. Derived from the Greek word 'Theatron', which corresponds to the meaning of a place to watch, the theater was used as a term from Ancient Greece time. It is presumed that it was born with religious ceremonies for the vintage god named Dionysus. The people of Ancient Greece, who thought that Dionysus created joy and happiness for people, organized an entertainment called 'Dionysus Festivals' to show their gratitude to Dionysus. During this festival, the imitations and entertaining stories that people make among themselves soon become a tradition of the festival. Later, with those who take this tradition as a profession, the concepts of theater and actor emerge. After a while, with the existence of choro, this one-man narrative turned to dialogue between two and three actor which brings brings theatricality. The plays, which were called 'agora' for many years in the Ancient Greek period and later in the areas where the steps called 'amphitheatron' built for the audience; the arenas and hippodromes in the Ancient Roman period and in the churchyard in the Middle Ages were the spaces to perform the plays. Along with the different lifestyles and perspectives that emerge over time, the art of theater and the space where the plot takes place begin to develop and evolve. Space can be defined as an area where a person can maintain his physical actions and underlines the relation with his environment. The theatrical space, on the other hand, is very important in terms of producing meaning for the director, actor and dramaturg as a space in which the décor and the actor are located. Human beings move and occupy space, and since human emotions and ideas are dependent on space, they are spatial with both their physical and spiritual structure. In this thesis, the relationship between theater and space from Ancient Greek theater to contemporary theater will be evaluated and also the importance of space affecting the plot in the plays as a dramaturgical item through the plays named Medea by Euripides, Kurban by Güngör Dilmen and Araf by Ariel Dorfman is examined.
Benzer Tezler
- Performans sanatlarındabeden-mekan ve sınır ilişkisinin black box sahnelerde incelenmesi
The analysis of the relationshipbetween body-space and boundries in art performances taking place in black box stages
FİLİZ BUDAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkBeykent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ORKUN ÖZÜER
- Türk tiyatrosunda mekânın dramaturgisi: 1970 sonrası oyun metinlerinde kurucu bir unsur olarak mekân
The dramaturgy of space in Turkish theatre: Space as a constitutive element in play texts after 1970
ELİF DİLAY GÜNGENCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiTiyatro Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DUYGU TOKSOY ÇEBER
- Tiyatronun gelişimi; Seyirci oyuncu ilişkileri bağlamında mimari mekana etkisi
Başlık çevirisi yok
DİLEK TÜREDİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. S. METE ÜNÜGÜR
- Tiyatroda mekan - uzam - reji ilişkisi
The relation between place space and stage management in theatre
HASAN CAN TÜRKKANI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Aydın ÜniversitesiDrama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. MÜNİP MELİH KORUKÇU
- Pinterland revisited: Affirming the pinteresque in contemporary British drama
Pinter diyarına ziyaret: Çağdaş İngiliz tiyatrosunda Harold Pinter'ın izleri
RIZA ÇİMEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
İngiliz Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SILA ŞENLEN GÜVENÇ