Ahşap eserlerde ileri belgeleme teknikleri ve koruma yöntemleri: Ankara Etnografya Müzesi'nde sergilenen I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in Tahtı örneği
Advanced documentation techniques and conservation methods in wooden artifacts: the example of the throne of I. Gıyaseddin Keyhusrev exhibited in the Ankara Ethnography Museum
- Tez No: 907813
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT CURA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Arkeolojik araştırmalar, insanlık tarihinde ahşabın oldukça geniş bir kullanım alanına sahip olduğunu göstermektedir. Ahşap; barınaklar, çeşitli kaplar, aletler, araçlar, taşıtların yapılmasında hammadde olarak geniş̧ kullanım alanlarına sahip olmuştur. Hem kara hem de denizlerde yapılan arkeolojik araştırmalarda, 4000-5000 yıllık geçmişe sahip ahşap malzeme kalıntıları bulunmaktadır. Koruma ve onarım uygulamaları, kültür tarihimizde geniş bir yeri olan ahşap eserlerin gelecek nesillere kazandırılması için büyük öneme sahiptir. Yapılacak koruma ve onarım müdahalelerinin belirlenmesinde ise belgeleme çalışmaları hayati önem taşımaktadır. Bu çalışma, ahşap eserlerde ileri belgelenme tekniklerinin araştırılması konusunda literatür taramalarını kapsamaktadır. Ahşap eserlerde uygulanan ileri belgeleme tekniklerinden bahsedilerek örneklerle desteklenmiştir. Ankara Etnografya Müzesi'nde bulunan 11974 Envanter numaralı I. Gıyaseddin Keyhüsrev'in ahşap tahtı çalışmanın örneğidir. 13. yüzyıla ait Selçuklu Dönemi eseridir. Araştırmalar sonucunda çalışmanın örneği olan ahşap eserde uygulanması için belirlenen uygulama ve planlamalar ardından bu doğrultuda yürütülen belgeleme çalışmaları ve bu yöntemler haricinde öne çıkan bazı diğer belgeleme uygulamalarının açıklanması tezin konusunu oluşturmaktadır. Eser uzun bir inceleme sürecine alınarak eserin bozulmasına etki eden faktörler ve bozulma türleri tespit edilmiştir. Koruma ve onarım öncesinde, sırasında ve sonrasında fotoğraf, video ve çizimlerle belgeleme işlemleri yapılmıştır. Bu yolla ideal koruma ve onarım yöntemleri tespit edilerek malzeme, bozulma ve müdahale paftaları oluşturulmuştur. Geleneksel belgeleme çalışmalarına ek olarak 3 boyutlu fotogrametri taramaları yapılmıştır. Tür tayini, FTIR ve Raman analizleri çalışmada yararlanılan arkeometrik analizlerdir. Yapılan belgeleme çalışmaları sonrasında koruma ve onarım uygulamaları kapsamında temizlik, dezenfeksiyon, sağlamlaştırma, paketleme ve taşıma işlemleri gerçekleştirilmiştir. Araştırma ve çalışmalar kapsamında elde edilen veriler bütüncül olarak değerlendirilmiş ve bu doğrultuda koruma ve onarım önerileri oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
Archaeological research demonstrates that wood has had a remarkably broad range of uses throughout human history. Wood has been widely utilized as a raw material for shelters, various containers, tools, implements and vehicles. Archaeological investigations conducted on both land and sea have uncovered wooden material remains dating back 4000 to 5000 years. Preservation and restoration practices are of great importance in ensuring that wooden artifacts, which hold a significant place in our cultural history, are passed down to future generations. Documentation efforts are crucial in determining the preservation and restoration interventions that are to be applied. This study encompasses a literature review on advanced documentation techniques for wooden artifacts. It discusses advanced documentation techniques used on wooden artifacts, supported by examples. The wooden throne of Gıyaseddin Keyhüsrev I, with inventory number 11974, located at the Ankara Ethnography Museum, serves as the case study for this research. The artifact belongs to the Seljuk period of the 13th century and is made of walnut wood. As a result of the research, after identifying the interventions and planning for the case study, documentation efforts were carried out, along with explanations of other prominent documentation methods. The artifact underwent an extensive examination process to identify the factors contributing to its deterioration and the types of degradation present. Before, during, and after the preservation and restoration processes, documentation was performed using photographs, videos, and drawings. Through this method, ideal preservation and restoration techniques were identified, and material, deterioration, and intervention panels were created. In addition to traditional documentation methods, 3D photogrammetry scans were conducted. Species identification, FTIR, and Raman analyses were among the archaeometric analyses utilized in the study. After the documentation studies, cleaning, disinfection, consolidation, packaging and transport operations were carried out within the scope of conservation and repair practices. The data obtained from the research and studies were evaluated holistically, and preservation and restoration recommendations were developed accordingly.
Benzer Tezler
- Mimari miras unsurlarının dijital zanaatı: 13. yy. Selçuklu Dönemi Camilerinin ahşap sütunları
Digital craft of architectural heritage elements: Wooden pillars of 13th century Seljuk Mosques
BAVER BEKİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBilişim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM
DOÇ. DR. ORKAN ZEYNEL GÜZELCİ
- Samsun ve Amasya'da bulunan Selçuklu ve Osmanlı dönemine ait bazı camilerin ahşap kapılarının malzeme ve yapım tekniği bakımından incelenmesi
Investigation of the wooden doors of some Seljuk and Ottoman period mosques in Samsun and Amasya in terms of material and construction
MUSTAFA AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Ağaç İşleriGazi ÜniversitesiAğaç İşleri Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVDET SÖĞÜTLÜ
- Osmanlı arşivindeki İstanbul cami ve türbelerinin tamirleriyle ilgili belgeler
Documents in the Ottoman archive about the restoration of mosques and tombs in İstanbul
AYŞE ÜSTÜN
Doktora
Türkçe
2000
DinDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HAKKI ÖNAL
- Alanya Tophane mahallesi evlerinin mekânsal kurgu özelliklerinin belirlenmesi
Determination of spatial fiction features of Alanya Tophane neighborhood houses
MÜNEVVER BEYZA TEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ZAFER AKDEMİR