Tuz stresi altında farklı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde büyüme parametrelerinin incelenmesi
Investigation of growth parameters in different safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars under salt stress
- Tez No: 909223
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ İRFAN İLBAŞ, DOÇ. DR. ERMAN BEYZİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Carthamus tinctorius, aspir, tuzluluk stresi, çeşitler, tohum verimi, mineral madde kompozisyonu, Carthamus tinctorius, safflower, salinity stress, cultivars, seed yield, mineral composition
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 55
Özet
Bu tez çalışması, 2024 yılında tuzluluk stresinin aspir çeşitlerinin büyüme, verim ve kalite özellikleri üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla sera koşullarında yürütülmüştür. Çalışma, tesadüf parselleri deneme desenine göre faktöriyel düzende (iki faktörlü) ve beş tekerrürle gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, ilk faktör olarak iki farklı aspir çeşidi (Dinçer ve Linas) ve ikinci faktör olarak ise bitkilerde tuz stresi oluşturmak amacıyla 4 farklı tuz dozu (0 (kontrol), 2, 4 ve 6 dS/m, NaCl) denenmiştir. Araştırma sonunda tuz uygulamasının bitki boyu, tablada tohum sayısı, bin tohum ağırlığı, tohum verimi, biyolojik verim ve hasat indeksi özelliklerini önemli düzeyde etkilediği, çıkış süresi, çiçeklenme süresi ve bitkide tabla sayısı özellikleri üzerindeki etkisinin ise istatistiksel anlamda önemsiz olduğu belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde, çalışmada çıkış süresi 5.60-6.00 gün, çiçeklenme süresi 20.60-21.00 gün, bitki boyu 41.95-48.63 cm, bitkide tabla sayısı 0.92-1.12 adet/bitki, tablada tohum sayısı 0.28-13.16 adet/tabla, bin tohum ağırlığı 2.86-44.28 g, tohum verimi 0.01-0.57 g/bitki, biyolojik verim 0.80-2.02 g/bitki ve hasat indeksi ise % 0.45-29.15 arasında değerler almıştır. Ayrıca Dinçer çeşidinin mineral madde kompozisyonun incelenen 12 element (Al, B, Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, P, S ve Zn) bakımından daha yüksek değere sahip olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen veriler ışığında, tohum verimi bakımından, tuzsuz koşullarda yapılacak Linas çeşidi tarımının aspir bitkisi için önerilebilir uygulama olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This thesis study was carried out in 2024 under greenhouse conditions, aimed to investigate the effects of salinity stress on the growth, yield, and quality traits of safflower cultivars. The study was conducted in a factorial arrangement (two-factor) based on a randomized complete block design with five replications. In the study, two different safflower cultivars (Dinçer and Linas) were tested as the first factor and 4 different salt doses (0 (control), 2, 4, and 6 dS/m, NaCl) were tested as the second factor in order to create salt stress in the plants. At the end of the research, it was determined that salt application significantly affected plant height, number of seeds in the capitula, thousand seed weight, seed yield, biological yield, and harvest index traits, while its effect on emergence time, flowering time, and number of capitula in the plant was statistically insignificant. When the obtained results were evaluated, emergence time was 5.60-6.00 days, flowering time was 20.60-21.00 days, and plant height was 41.95-48.63 cm. Moreover, the number of capitula per plant varied between 0.92-1.12, and the number of seeds per capitula was 0.28-13.16. The thousand seed weight was recorded between 2.86-44.28 g, seed yield per plant between 0.01-0.57 g, biological yield per plant between 0.80-2.02 g, and the harvest index was 0.45-29.15%. In addition, it was determined that the Dinçer cultivar exhibited higher concentrations of the 12 analyzed mineral elements (Al, B, Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, P, S, and Zn). Based on the findings of the study, cultivation of the Linas cultivar under non-saline conditions is recommended as a viable practice for optimizing seed yield in safflower production.
Benzer Tezler
- Tuz ve kuraklık stresi altında geliştirilmiş farklı aspir (Carthamus tinctorıous) FAD2 geni mRNA ifade seviyelerinin qRT-PCR yöntemiyle belirlenmesi
Determination of FAD2 gene mRNA levels with qRT-PCR technique in safflower plants (Carthamus tinctorius) subjected to salt and drought stresses
MONİREH HASANBAGLOU
- Mikrobiyal gübreyle büyütülen aspir bitkisinin (Carthamus tinctorius L.) tuz stresi altında fizyolojik ve biyokimyasal değişimlerinin incelenmesi
Investigation of physiological and biochemical changes of safflower plant (Carthamus tinctorius L.) grown with microbial fertilizer under salt stress
SENA YAREN SARICAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatBaşkent ÜniversitesiSürdürülebilir Tarım Gıda Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN EYİDOĞAN
- İn vitro kültür koşulları ve tuzluluk (NaCl) stresi altında çimlendirilen aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinde meydana gelen morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal değişimler
Morphological, physiological and biochemical changes in safflower (Carthamus tinctorius L.) germinating under In vitro culture conditions and salinity (NaCl) stress
BEDRİ KELEŞ
- Sodyum nitroprussid'nin tuz stresi altında kişniş (Coriandrumsativum L.) bitkisine etkileri
Effect of sodyum nitroprussid on coriander (Coriandrum sativumL.) under salt stress
GÜL MENEKŞE SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatYozgat Bozok ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA DOĞAN
- Tuz stresi altındaki acı ve çarliston biber çeşitlerinin genç-orta ve yaşlı yapraklarında iyon hareketleri
Ion movements in young-medium and old leaves of pittle and charleston pepper varieties under salt stress
MERVE GÜL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET YAŞAR