Yazma eserlerde mülkiyet tezâhürleri ve temellük kayıtları: Reîsülküttâb Acem Bekir Efendi örneği
Manifestations of ownership and ownership records in manuscripts: The case of Reisülküttâb Acem Bekir Efendi
- Tez No: 909316
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEYNEP TARIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Tarih, Information and Records Management, History
- Anahtar Kelimeler: Yazma Eser, Nüsha, Mülkiyet Tezâhürü, Temellük Kaydı, Koleksiyon, Kodikoloji, Reîsülküttâb Acem Bekir, Şirvânî Ebubekir, Manuscript, Copy, Ownership Manifestation, Ownership Record, Collection, Codicology, Reisülküttâb Acem Bekir, Shirvani Ebubekir
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Yazma eserlerin sonraki nesillere aktarımında kütüphane gibi kurumsal yapılar kadar bireylerin rolü de büyük önem taşımaktadır. Yazma eser nüshalarının üretiminden günümüze ulaşma süreçlerinde kitap sahipleri, mülkiyetlerini ifade etmek üzere farklı kayıt ve ibareler kullanmışlardır. Bu bağlamda temellük kayıtları, yazma eserlerde şahıslar ile kitap arasında kurulan mülkiyet bağının en bariz ve önemli göstergesidir. Bu çalışma, Osmanlı Devleti'nin aydın-bürokratlarından biri olan Reîsülküttâb Acem Bekir Efendi'nin kitaplarından hareketle, yazma eserlerdeki mülkiyet tezâhürlerini ve temellük kayıtlarını incelemektedir. Reîsülküttâb Acem Bekir Efendi, birbirinden kıymetli binden fazla nüshaya sahip olduğu tespit edilen çok önemli bir koleksiyonerdir. Çalışmanın birinci bölümünde Şirvânî Reis Bekir Efendi'nin temellük kaydının yer aldığı nüshalar üzerinden yazma eserlerde mülkiyet tezâhür ettirebilecek kayıt, ifade ve durumlar incelenmiştir. İkinci bölümde temellük kayıtları çeşitli tasnif ve değerlendirmelere tabi tutularak bu kayıtların unsurları ve özellikleri ayrıntılı bir şekilde ortaya konulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise Bekir Efendi'nin hayatı, eserleri, istinsâhları, istiktâbları, koleksiyonunun değerlendirilmesi ve terekesi mercek altına alınmıştır. Son olarak koleksiyonundaki eserler ve ilmî faaliyetleri ışığında mâlik-nüsha ilişkisi izah edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The role of individuals is as significant as that of institutional structures, such as libraries, in the transmission of manuscripts to future generations. During the process of manuscripts' journey from their production to the present, owners have employed various records and expressions to signify their ownership. In this regard, ownership records (temellük kayıtları) are the most evident and significant indicators of the ownership relationship established between individuals and manuscripts. This study examines the manifestations of ownership and ownership records in manuscripts through the example of Reisülküttâb Acem Bekir Efendi, one of the intellectual-bureaucrats of the Ottoman Empire. Reisülküttâb Acem Bekir Efendi is identified as a highly significant collector who owned over a thousand valuable manuscript copies. In the first section of the study, the records, expressions, and conditions that could signify ownership in manuscripts are analyzed based on the manuscripts bearing the ownership records of Şirvânî Reis Bekir Efendi. The second section categorizes and evaluates ownership records, presenting a detailed examination of their elements and characteristics. The third and final section focuses on Bekir Efendi's life, works, the copies he copied and commissioned (istinsâh and istiktâb), the evaluation of his collection, and his estate. Lastly, the relationship between owners and manuscripts is explained in light of his collection and scholarly activities.
Benzer Tezler
- İnternetten indirilen dijital eserlerde yayma hakkının tükenmesi ilkesi
The principle of exhaustion of the distribution right in the digital works downloaded from the internet
AHUNUR AÇIKGÖZ
- The principle of digital exhaustion
Dijital tükenme ilkesi
SENA KONTOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
HukukAnkara ÜniversitesiFikri Mülkiyet Hakları, Teknoloji Politikaları ve İnovasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA ÖZKAN ÜNER
- Nuri Pakdil'in tiyatrolarında vicdan
The notion conscience in theatres of Nuri Pakdil's theaters
HATİCE EBRAR AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sahne ve Görüntü SanatlarıKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE FARSAKOĞLU EROĞLU
- Atatürk Dönemi kadın eğitimi
Başlık çevirisi yok
SUNA ÖZTOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA BAYKAL