Sağlık çalışanlarına yönelik şiddet tutum ve davranışı etkileyen faktörler: Siberkondri, sağlık kaygısı, sosyotelizme maruz kalma
Factors affecting attitude and behavior of violence towards healthcare workers: Cyberchondria, health anxiety, exposure to sociology
- Tez No: 909398
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET YORULMAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sağlık Yönetimi, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
Araştırmanın temel amacı son yıllarda akademik camiada popülaritesi olan sağlık kaygısı ve siberkondri davranışı ile modern bir kavram olan sosyotelizme maruz kalmanın, son dönemlerde ciddi bir yükseliş gösteren sağlık çalışanlarına yönelik şiddet tutum ve davranışlara nasıl etki ettiğini tespit etmektir. Aynı zamanda araştırmada katılımcıların demografik ve tanımlayıcı bilgilerine göre kullanılmış olan tüm ölçeklerde ve alt boyutlarında anlamlı düzeyde farklılıkların bulunup bulunmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Türkiye'de ikamet eden 18 yaş ve üstü bireyler üzerinde uygulanmıştır. Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) paylaştığı verilere göre Türkiye'nin toplam nüfusu 85 279 553 kişidir. Bu nüfusun içerisinde yer alan 60 229 333 kişi Türkiye'de ikamet eden yetişkinleri oluşturmaktadır (TÜİK 2022). Bu kapsamada 60 229 333 kişi araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Örnekleme ise 15.10.2023 – 15.02.2024 tarihleri arasında, her ilden seçilen bir temsilci aracılığı ile çevrimiçi anket yöntemi ile ulaşılmıştır. Veri toplama döneminin sonunda 1018 katılımcının görüşleri araştırmaya dahil edilmiştir. Edinilen veriler SPSS istatistik programı aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırmada“Siberkondri Ciddiyeti Ölçeği”,“GSMK (Genel Sosyotelizme Maruz Kalma) Ölçeği”,“Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet Ölçeği”ve“Sağlık Anksiyetesi Envanteri”nden yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin çarpıklık ve basıklık değerlerinin saptanmasıyla verilerin normal dağıldığı tespit edilmiştir. Böylece araştırmanın ilerleyen analizlerinde parametrik yöntemlerden yararlanılmıştır. Yararlanılan analiz yöntemleri frekans analizi, normallik analizi, bağımsız gruplarda t testi, ANOVA analizi, pearson korelasyon analizi, basit doğrusal regresyon analizi ve çoklu doğrusal regresyon analizidir. Analizler sonucunda katılımcıların sağlık çalışanına yönelik şiddet tutum ve davranışı ile siberkondri, GSMK ve sağlık anksiyeteleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Araştırmanın asıl amacı olan bağımsız değişkenlerin sağlık çalışanına yönelik şiddet tutum ve davranışı bağımlı değişkenine olan etkisinin tespiti için yapılan çoklu doğrusal regresyon analizine göre siberkondri ciddiyeti ölçeğindeki bir birimlik artışın sağlık çalışanına yönelik şiddet uygulama tutum ve davranışında 0,199 birim, GSMK ölçeğindeki bir birimlik artışın sağlık çalışanına yönelik şiddet uygulama tutum ve davranışında 0,322 birimlik artış, sağlık anksiyetesi envanterindeki bir birimlik artışın sağlık çalışanına yönelik şiddet uygulama tutum ve davranışında 0,251 birim artışa sebep olduğu görülmektedir. Yani şiddeti bu değişkenlerden en fazla β:0,322 değeri ile GSMK etkilemektedir. Ayrıca potansiyel olarak sağlık anksiyetesi bulunan bir siberkondriyak aynı zamanda sosyotelizme maruz kalıyorsa tüm bunların şiddet olayını açıklama oranı Adjusted R Square: 0,340'tır. Edinilen bu bulgulara istinaden araştırma sonucunda bazı önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The main purpose of the study is to determine how health anxiety and cyberchondria behavior, which have become popular in the academic community in recent years, and exposure to the modern concept of phubbing affect violent attitudes and behaviors towards healthcare workers, which have increased significantly in recent years. It was also aimed to examine whether there were significant differences in all scales and sub-dimensions used in the study according to the demographic and descriptive information of the participants. The research was conducted on individuals aged 18 and over residing in Turkey. According to the data shared by the Turkish Statistical Institute (TurkStat), the total population of Turkey is 85,279,553. 60,229,333 people in this population constitute adults residing in Turkey (TurkStat 2022). In this context, 60,229,333 people constitute the universe of the research. The sample was reached between 15.10.2023 and 15.02.2024 through an online survey method through a representative selected from each province. At the end of the data collection period, the opinions of 1018 participants were included in the research. The obtained data were analyzed using the SPSS statistical program. The“Cyberchondria Severity Scale”,“GSMK (General Sociothelialism Exposure) Scale”,“Violence Towards Healthcare Workers Scale”and“Health Anxiety Inventory”were used in the study. By determining the skewness and kurtosis values of the research data, it was determined that the data were normally distributed. Thus, parametric methods were used in the subsequent analyzes of the study. The analysis methods used were frequency analysis, normality analysis, t-test in independent groups, ANOVA analysis, Pearson correlation analysis, simple linear regression analysis and multiple linear regression analysis. As a result of the analysis, it was determined that there was a positive, moderately significant relationship between the participants' violent attitudes and behavior towards healthcare workers and their cyberchondria, GSMK and health anxiety. According to the multiple linear regression analysis performed to determine the effect of the independent variables, which is the main purpose of the research, on the dependent variable of violent attitudes and behavior towards healthcare workers, a one- unit increase in the cyberchondria severity scale has a 0.199 unit increase in the attitude and behavior of violence against healthcare workers, and a one-unit increase in the GSMK scale has a negative impact on the attitudes and behavior of violence against healthcare workers. It is seen that a 0.322 unit increase in the attitude and behavior of using violence, and a one unit increase in the health anxiety inventory causes an increase of 0.251 units in the attitude and behavior of using violence against healthcare workers. In other words, GSMK affects violence the most among these variables, with a value of β:0.322. In addition, if a cyberchondriac with potential health anxiety is also exposed to sociotelism, the ratio of all of these to explain the violent incident is Adjusted R Square: 0.340. Based on these findings, some suggestions were made as a result of the research.
Benzer Tezler
- İş kazaları ile stres, kaygı ve öfke kavramları arasındaki ilişkinin incelenmesi: 9 Türk ve 2 İngiliz tekstil fabrikasında yapılan bir araştırma
The relations between work accidents and stress, anxiety and anger: A survey at 9 Turkish and 2 English textile factories
M. HÜLYA ÜNAL KARAGÜVEN
Doktora
Türkçe
1997
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE CAN BAYSAL
- Sağlıkta şiddet üzerinde kitle iletişim araçlarının etkisi: Sosyal öğrenme kuramı perspektifinde hasta ve sağlık çalışanları bakış açılarının karşılaştırılması
The effect of mass communication tools on violence in health: A comparison of the perspectives of patients and health workers in the perspective of social learning theory
AYŞE ALBAY
Doktora
Türkçe
2023
İletişim BilimleriFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDUN NİZAM
- Ankara'da bir hastanenin erişkin acil servisinde çalışan hemşire ve ebelerin kadına yönelik eş şiddeti konusunda tutum ve uygulamaları ile bildirim yapma niyet/davranışlarının incelenmesi
Investigation of the relationship between attitudes and practices and intensions and behaviours to notify on spousal violence against women of nurses and midwives working in the adult emergency service of a hospital in Ankara
GAMZE GÜL BAĞCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıAnkara ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ ODABAŞ
- Planlı davranış teorisine dayalı kadına yönelik eş şiddeti eğitim programının hemşirelerin/ebelerin şiddet olgularına yönelik yaklaşımlarına etkisi
The effect of an intimate partner violence against women training program based on the theory of planned behavior on the approaches of nurses and midwives
NAZAN KOŞTU
Doktora
Türkçe
2018
HemşirelikEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYNUR UYSAL TORAMAN
- Hatay ilinde 2015-2018 yılları arasında hasta hakları birimleri ile hasta hakları kurullarına yansıyan başvurular özelinde sağlık çalışanlarına şiddet olguları ile bu olguların beyaz kod başvurusuna dönüşme durumlarının değerlendirilmesi
The phenomenon of violence against health care personnel and the transformation of this phenomenon into white code applications within the scope of the applications directed to patient rights units and patient rights commitees between 2015 and 2018 in Hatay
FERAY SÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Adli TıpAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. AFSUN EZEL ESATOĞLU