XVIII. yüzyıl Hristiyan Batı'da tolerans kavramının gelişmesinde Osmanlı pratiğinin etkisinin değerlendirilmesi: Voltaire örneği
Evaluation of the influence of Ottoman practice on the development of the concept of tolerance in the XVIII. century Christian West: The example of voltaire
- Tez No: 909660
- Danışmanlar: PROF. DR. TAHSİN GÖRGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Dini tolerans, Hristiyan Batı, Engizisyon, Voltaire, Osmanlı İmparatorluğu, Religious tolerance, Christian West, Inquisition, Voltaire, Ottoman Empire
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İbn Haldun Üniversitesi
- Enstitü: Medeniyetler İttifakı Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 82
Özet
Dini tolerans kavramı, tarih boyunca semavî dinler arasında, kendini“sevgi dini”olarak tanıtmasına rağmen Hristiyanlık için en problematik meselelerden biri olmuştur. Hristiyanlığın, Roma İmparatorluğu'nun resmi dini olarak kabul edildiği IV. asırdan XVIII. asra kadar Batı Avrupa, yalnızca diğer dinlere karşı baskı ve zulüm politikasının uygulamakla kalmamış; devletin ve kilisenin otoritesini tehlikeye atacağı inancıyla Katoliklik dışındaki tüm mezhepler de“sapkın”olmakla itham etmiş ve şiddetli cezalara mahkûm etmiştir. Erken modern çağa doğru gelindiğinde çoğulcu bir dünya düzeninin hâkim olmasıyla birlikte Batı, birçok kültürle karşılıklı etkileşime girmiş ve bunun sonucunda kendi kavramlarını yeniden inşa edeceği bir toplumsal dönüşüm sürecini başlatmıştır. XV. asırdan itibaren yükselen bir dünya medeniyeti haline gelen Osmanlı İmparatorluğu, sosyal, siyasî ve dinî politikalarıyla Hristiyan Batı'nın dönüşümündeki en etkili güçlerden birisidir. Medeniyetler arası ilişkiler bakımından bir inceleme sunan çalışma, XVIII. asırda Batı'da tolerans kavramı üzerinden yapılan tartışmalarda din ve inanç özgürlüğüne yönelik örnek teşkil eden Osmanlı pratiğinin bir etkisinin olup olmadığını sorgulamaktadır. Söylem analizi metoduyla, imparatorluğun muhtelif topraklarında ikamet etmiş Batılı düşünür, seyyah, diplomat ve din adamlarının Osmanlı'nın siyasi-sosyal politikalarına, özellikle de dini hoşgörü uygulamalarına dair tecrübelerini ve kayıtlarını değerlendirmektedir. Ayrıca, Orta Çağ'dan beri süregelen tarihsel kayıtlarda Müslüman Türklerin“sapkın”,“öteki”ve Hristiyanlar için“Tanrı'nın kırbacı”olarak tasvir edilmesinin aksine, Voltaire gibi modern zamanların önde gelen fikrî öncülerinin Osmanlı'yı nasıl algıladıklarını ve Osmanlı uygulamalarına ne şekilde referansta bulunduklarını ortaya koymaktadır. Sonuçlar birçok Batılının kendi ülkelerine döndüklerinde, Türklerin farklı dinden birçok etnik unsura, kendi dini ve dünyevi otoritelerinden daha geniş ibadet ve inanç salahiyeti tanıdığını itiraf ettiklerini, dahası bunu taktirle karşıladıklarını ortaya koymaktadır. Bununla birlikte çeşitli vesilelerle edinmiş oldukları yeni bakış açısının, Batı'nın toplumsal düzeninin gelişmesindeki etkisini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
Throughout history, the concept of religious tolerance has been one of the most problematic issues for Christianity, despite its self-proclaimed“religion of love”. From the 4th century, when Christianity was accepted as the official religion of the Roman Empire, until the 18th century, Western Europe not only implemented a policy of oppression and persecution against other religions, but also accused all sects other than Catholicism of being“heretical”and condemned them to severe punishments, believing that they would jeopardise the authority of the state and the church. Towards the early modern era, with the emergence of a pluralistic world order, the West interacted with many cultures and as a result initiated a process of social transformation in which it would rebuild its own concepts. The Ottoman Empire, which became a rising world civilisation from the 15th century onwards, was one of the most influential forces in the transformation of the Christian West with its social, political and religious policies. Presenting an analysis in terms of relations between civilisations, this study questions whether the Ottoman practice, which set an example for freedom of religion and belief, had an impact on the debates on the concept of tolerance in the West in the 18th century. Using the method of discourse analysis, it evaluates the experiences and records of Western thinkers, travellers, diplomats and clergymen who resided in various territories of the empire regarding the political-social policies of the Ottoman Empire, especially the practices of religious tolerance. It also reveals how prominent intellectual pioneers of modern times, such as Voltaire, perceived the Ottoman Empire and how they referred to Ottoman practices, in contrast to the historical record since the Middle Ages in which Turks were portrayed as“heretics”,“the other”and“the scourge of God”for Christians. The results reveal that many Westerners, upon returning to their own countries, admitted that the Turks granted many ethnic elements of different religions a wider scope of worship and belief than their own religious and secular authorities, and that they even appreciated this. In addition, it reveals the impact of the new perspective they acquired on various occasions on the development of the social order of the West.
Benzer Tezler
- La Vie artistique litteraire culturelle et sociale l'Izmir en langue Française (du XVII'eme siecle a nos jours)
Fransızca'da İzmir'in sanatsal edebi kültürel ve toplumsal yaşamı (XVII'inci yüzyıldan günümüze)
HASAN ZORLUSOY
Doktora
Fransızca
1993
Fransız Dili ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL KAYRA
- 1821 Mora İsyanı ve Yunanistan'ın bağımsızlığı
The Morean revolt in 1821 and the independence of Greece
MERAL BAYRAK
- Rus kaynaklarında 1768-1774 Osmanlı-Rus Harbi
1768-1774 Ottoman-Russian War in Russian sources
MEHMET ÜSTÜNSÖZ
- İstanbul'da 19. yüzyıl Abdülmecid camileri
The 19th century Abdülmecid mosques in İstanbul
GÖZDE ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SEMRA ÖGEL
- El tema turco en el teatro español de los siglos XVI-XVII
16. ve 17. Yüzyıl İspanyol Tiyatrosunda Türk Konusu
MEHMET SAİT ŞENER
Doktora
İspanyolca
2017
Batı Dilleri ve EdebiyatıUniversidad Complutense de MadridDilbilim Ana Bilim Dalı
DR. JUAN CARLOS BAYO JULVE
DR. ALEXANDER SAMSON