Domateste bazı antioksidanların kuraklık stresini azaltıcı etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of certain antioxidants in tomatoes on alleviating drought stress
- Tez No: 909807
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRİYE YILDIZ DAŞGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Kuraklık stresi bitki büyüme, gelişme ve verimliliğini kısıtlayan en önemli abiyotik streslerden biridir. Nitrik oksit ve glisin betain antioksidanlarının bitkilerin abiyotik strese karşı savunmalarını güçlendirdiği bilinmektedir. Bu çalışmada domates (Solanum lycopersicum L.) yetiştiriciliğinde 10 mM glisin betain ve 200 µM nitrik oksit vericisi sodyum nitroprussid (SNP) olmak üzere iki farklı antioksidan uygulamalarının kuraklık stresinin azaltıcı etkileri incelenmiştir. Kuraklık stresine dayanıklı (D2 ve D15) ve duyarlı (D1 ve D14) olmak üzere dört farklı genotip kullanılmıştır. Kuraklık stresi bitki büyüme parametrelerini, morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal parametreleri olumsuz şekilde etkilemiştir. Domates bitkilerine uygulanan glisin betain ve nitrik oksit antioksidanları yaprak oransal su içeriği, yaprak su potansiyeli, stoma iletkenliği, membran zararlanma indeksi gibi fizyolojik parametreler üzerine kuraklık stresinin oluşturduğu zararlı etkileri azalttığı belirlenmiştir. Kuraklık stresi altındaki bitkilere kıyasla, yaprak oransal su içeriği GB uygulamasında % 5.91 oranında, stoma iletkenliği ise SNP uygulamasında % 68.28 oranında artış göstermiştir. Kuraklık stresi, domates bitkilerinde su kaybına neden olarak stomaların kapanmasına ve CO2 alımının azalmasına neden olmuştur. Antioksidan uygulamaları strese karşı savunma mekanizması geliştirerek fotosentez hızının ve transpirasyon hızının artmasını sağlamıştır. Kullanılan antioksidan uygulamaları lipid peroksidasyonunu engelleyerek MDA üretiminin kısıtlanmasını ve prolin miktarının artmasını sağlamıştır. Prolin miktarının artması bitkide osmotik dengenin korunmasına yardımcı olmuştur. Gisin betain ve nitrik oksit uygulamaları, domates bitkilerinde antioksidan enzim aktivitelerini arttırarak, oksidatif strese karşı daha dayanıklı hale gelmesini sağlamıştır. Bu durum askorbat peroksidaz (APX) ve glutatyon redüktaz (GR) aktivitelerinde GB uygulamasının kurak bitkilere kıyasla sırasıyla % 28.18 ve % 45.23 oranlarında, süperoksit dismutaz (SOD) aktivitesinde ise SNP uygulamasının kurak bitkisine kıyasla % 18.28 oranında artmasıyla desteklenmiştir. Domates yetiştiriciliğinde kullanılan glisin betain ve nitrik oksit antioksidan uygulamalarının bitki büyüme parametreleri, morfolojik, fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerinde kuraklık stresinin etkilerini azalttığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Drought stress is one of the most significant abiotic stresses that limits plant growth, development, and productivity. Nitric oxide and glycine betaine antioxidants are known to enhance plants' defense against abiotic stress. In this study, the mitigating effects of two different antioxidant applications, namely 10 mM glycine betaine and 200 µM nitric oxide donor sodium nitroprusside (SNP), on drought stress were investigated in tomato (Solanum lycopersicum L.) cultivation. Four different genotypes, including drought-tolerant (D2 and D15) and drought-sensitive (D1 and D14) varieties, were used. Drought stress adversely affected plant growth parameters, morphological, physiological and biochemical parameters. It was determined that the glycine betaine and nitric oxide antioxidants applied to tomato plants reduced the harmful effects of drought stress on physiological parameters, such as leaf relative water content, leaf water potential, stomatal conductance, and membrane damage index. Compared to plants under drought stress, the leaf relative water content increased by % 5.91 with GB application, while stomatal conductivity increased by % 68.28 with SNP application. Drought stress led to water loss in tomato plants, causing stomatal closure and a reduction in CO₂ uptake. Antioxidant applications developed a defense mechanism against stress, resulting in increased photosynthesis rate and transpiration. These antioxidant applications inhibited lipid peroxidation, reducing MDA production and increasing proline content. The increase in proline content helped maintain osmotic balance in the plant. The glycine betaine and nitric oxide applications made tomato plants more resistant to oxidative stress by enhancing antioxidant enzyme activities. This situation is supported by the increases of % 28.18 and % 45.23 in ascorbate peroxidase (APX) and glutathione reductase (GR) activities, respectively, with GB application compared to drought-stressed plants, and an % 18.28 increase in superoxide dismutase (SOD) activity with SNP application compared to drought-stressed plants. It was determined that the glycine betaine and nitric oxide antioxidant applications used in tomato cultivation reduced the effects of drought stress on plant growth parameters, morphological, physiological and biochemical parameters.
Benzer Tezler
- Bazı doğal antioksidanların yer fıstığı yağının kızartma kalitesi üzerine etkileri
Effects of some natural antioxidants on frying quality of the peanut oil
BUKET AYDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Gıda MühendisliğiÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN YILMAZ
- Farklı üretim teknikleri ile üretilen domates sularının bazı kimyasal ve antioksidan özelliklerinin raf ömrü boyunca karşılaştırılması
Comparison of some chemical and antioxidant properties of tomato juice produced by different methods during shelf life
HATİCE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Gıda MühendisliğiBursa Uludağ ÜniversitesiGıda Bilimi ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ŞAHAN
- Domates (salça) endüstrisi atıklarından bazı antioksidan bileşiklerin derişiklendirilmesi
Concentration of some antioxidant compounds from paste (tomato) industry wastes
NİHAT ÖZER
- Characterization and genetic mapping of health related traits in tomato
Domateste sağlıklı ilgili karakterlerin belirlenmesi ve genetik haritalanması
DANE RUSÇUKLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Biyolojiİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. AHMET YEMENİCİOĞLU
DOÇ.DR. ANNE FRARY
Y.DOÇ.DR. SAMİ DOĞANLAR
- Organofosforlu pestisitlerin neden olduğu ince bağırsak toksisitesine karşı lupeolün koruyucu etkileri
Protective effects of lupeol against organophosphorus pesticides induced small intestine toxicity
HÜSEYİN US