Sabit ortodontik tedavi gören ergenlerde sağlık okuryazarlığı düzeyi ve tedaviye uyum ilişkisi
The association between health literacy and treatment cooperation in adolescents undergoing orthodontic treatment
- Tez No: 911012
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FUNDA GÜLAY KADIOĞLU
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Ağız sağlığı okuryazarlığı, Ergen hasta, Ortodonti, Hasta uyumu, TSOY-32, Ortodontik Hasta Uyum Ölçeği, Klinik Uyum İncelemesi, Oral health literacy, Adolescent patient, Orthodontics, Patient cooperation, TSOY-32, Orthodontic Patient Cooperation Scale, Clinical Compliance Evaluation
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Ortodonti Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Amaç: Bu tez çalışmasının amacı sabit ortodontik tedavi görmekte olan ergenlerin sağlık okuryazarlığı (SOY) düzeyi ile ortodontik tedaviye uyumunun ilişkisini incelemektir. Birey ve Yöntem: Prospektif ve gözlemsel olarak planlanan bu çalışma Çukurova Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ortodonti Anabilim Dalı'nda ortodontik tedavi gören, yaşları 12 ile 18 arasında değişen 87 ergen üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada veri toplama gereci olarak“Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32)”ve“Sağlık Okuryazarlığı Senaryo Ölçeği (SOY-SEN)”; ağız ve diş sağlığına ilişkin bilgi düzeyini ölçen“Dental Bilgi Yordama Metni (DBYM)”ve“Dental Bilgi Yordama Resmi (DBYR)”; ortodontik tedavi başlangıcını izleyen dördüncü ayda (T0) ve birinci yılda (T1) tedaviye uyumu belirlemeyi hedefleyen“Ortodontik Hasta Uyum Ölçeği (OHUÖ)”ile“Klinik Uyum İncelemesi (KUİ)”kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 25.0 aracılığıyla Shapiro-Wilk, Student t-testi, Pearson ki-kare, Pearson korelasyon ve Paired Sample t-testleri ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Yaş ortalaması 14,9±1,6 olan örneklem grubunun %63,2'si kadın, %36,8'i erkek hastadan oluşmaktadır. TSOY-32 indeks kategorilerine göre katılımcıların % 12,64'ünün yetersiz, % 28,74'ünün sorunlu-sınırlı, % 37,93'ünün yeterli, % 20,69'unun mükemmel sağlık okuryazarlığına sahip olduğu belirlenmiştir. Hastaların yaşları ile TSOY-32 puanları arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki olduğu saptanırken (r=0,212; p=0,049); diğer demografik bulgular açısından anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır (p>0,05). SOY-SEN Vaka A ve Vaka B için puan ortalaması 4 üzerinden sırayla 3,66 ve 3,40'tır. DBYM ve DBYR puan ortalamaları ise sırayla 10 üzerinden 4,85 ve 6 üzerinden 4,81'dir. Hastaların T0 ve T1 OHUÖ puan ortalamaları birbirine yakınken (p=0,983), T0 KUİ puan ortalamasının T1'e göre anlamlı derecede düşük olduğu saptanmıştır (p=0,003). TSOY-32, DBYM ve DBYR puan ortalamaları ile OHUÖ ve KUİ puan ortalamaları arasında anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Hastaların SOY-SEN Vaka A puan ortalamaları ile T0 KUİ ve ∆ KUİ puan ortalamaları arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=0,258; r=0,232). Sonuç: Çalışmamızın bulguları örneklemimizdeki ergenlerin yarıdan fazlasının yeterli/mükemmel sağlık okuryazarlığı kategorisinde yer aldığını ve ortodontik tedavideki uyum düzeyinin genel olarak iyi iken, dental bilgi düzeyinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Ayrıca, ergen hastaların“sağlık okuryazarlığı düzeyi”ile“ağız ve diş sağlığına ilişkin bilgi”seviyesinin ortodontik tedavi süresince gösterdikleri uyum düzeyini doğrudan etkilemediğini öne sürmek olanaklıdır.
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this disertation is to examine the relationship between health literacy (HL) levels and cooperation to orthodontic treatment among adolescents undergoing fixed orthodontic treatment. Methods: This prospective and observational study was conducted on 87 adolescents aged between 12 and 18 receiving orthodontic treatment at Çukurova University Dental School, Department of Orthodontics. The data collection tools used in the study included the“Türkiye Health Literacy Scale-32 (TSOY-32)”and the“Health Literacy Scenario Scale (SOY-SEN)”; the“Dental Knowledge Word Recognition Instrument (DKW)”and“Dental Knowledge Picture Recognition Instrument (DKP)”to measure the level of knowledge regarding oral and dental health; and the“Orthodontic Patient Cooperation Scale (OPCS)”and“Clinical Compliance Evaluation (CCE)”to determine adherence to treatment in the fourth month (T0) and the first year (T1) following the start of orthodontic treatment. Statistical analysis of the data was performed using SPSS 25.0 with Shapiro-Wilk, Student t-test, Pearson chi-square, Pearson correlation and Paired Sample t-tests. Findings: The sample group with a mean age of 14.9±1.6, consisted of 63.2% female and 36.8% male patients. According to the TSOY-32 index categories, it was found that 12.64% of the participants had inadequate, 28.74% had problematic-limited, 37.93% had adequate, and 20.69% had excellent health literacy. A weak positive correlation was identified between patients' ages and TSOY-32 scores (r=0.212; p=0.049); however, no significant difference was observed regarding other demographic findings (p>0.05). The mean scores for SOY-SEN Case A and Case B were 3.66 and 3.40 out of 4, respectively. The mean scores for DKW and DKP were 4.85 out of 10 and 4.81 out of 6, respectively. While the mean OPCS scores at T0 and T1 were similar (p=0.983), the mean CCE score at T0 was significantly lower than at T1 (p=0.003). No significant correlation was found between the mean scores TSOY-32, DKW and DKP and the mean scores of the OPCS and the CCE (p>0.05). A weak positive correlation was detected between the mean scores of SOY-SEN Case A and T0 CCE and ∆ CCE scores (r=0.258; r=0.232). Conclusion: The findings of the study indicate that more than half of the adolescents in our sample were in the adequate/excellent health literacy category, and while the level of cooperation to orthodontic treatment was generally good, the level of dental knowledge was inadequate. Furthermore, it is possible to suggest that the“level of health literacy”and“knowledge level regarding oral and dental health”do not directly affect the level of cooperation shown by adolescent patients during the orthodontic treatment process.
Benzer Tezler
- Sabit ortodontik tedavi gören hastalarda gözlenen dişeti büyümelerinin klinik ve biyokimyasal olarak değerlendirilmesi
Clinical and biochemical evaluation of gingival enlargement in patients treated with fixed orthodontic therapy
GÜLDEN UZGÖREN
Doktora
Türkçe
2015
Diş HekimliğiKırıkkale ÜniversitesiOrtodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ERHAN GELGÖR
DOÇ. DR. SERHAT DEMİRER
- Sabit mekaniklerle tedavi edilen ortodonti hastalarına uygulanan 'mastik' sakızının bazı mikroorganizmalara etkisinin araştırılması
The effects of mastic gum on several oral microorganisms of patients that has been undergoing orthodontic treatment
ALEV AKSOY
Doktora
Türkçe
2002
Diş HekimliğiÇukurova ÜniversitesiOrtodonti Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. SERDAR TOROĞLU
- Adolesan dönemde kız ve erkek bireylerde çekimli ve çekimsiz sabit ortodontik tedavilerin yumuşak doku profile etkisinin incelenmesi
The evaluation of the effects of extraction and nonextraction fixed orthodontic treatment on soft tissue profile of adolescent boys and girls
GÜL BURCU BÜYÜKBAYRAM
- Östrojen ve testosteron hormon uygulamasının hızlı üst çene genişletmesi sırasında rat midpalatal suturundaki kemik oluşumu üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effects of estrogen and testosterone hormone administration on bone formation in the midpalatal suture of the rats during rapid maxillary expansion
MUHAMMET BİRLİK
Doktora
Türkçe
2013
Diş HekimliğiCumhuriyet ÜniversitesiOrtodonti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN BABACAN
- Türk toplumunda bolton oranının değerlendirilmesi
Evaluation of the bolton ratio in Turkish
H. SARA YAKINOĞLU BÜKE