Mekan dizimi ve zihinsel haritalama yöntemleri ile Ordu kent merkezinin mekan okunabilirliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of spatial legibility of Ordu city center with space syntax and cognitive mappings
- Tez No: 911681
- Danışmanlar: PROF. DR. MURAT YEŞİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ordu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Yoğun insan nüfusun ortak yaşam alanları olan kentler; insan eliyle gerçekleşen faaliyetlerin etkisiyle büyük bir değişim ve dönüşüm geçirmektedir. Bu değişimler; kent mekanlarının fiziksel yapısını ve sosyal yaşantıyı önemli ölçüde etkilemektedir. Mekanın fiziksel yapısından kaynaklanan özellikler ile mekan kullanıcısının algısıyla ilişkili olarak mekan okunabilirliği; kentsel tasarım ve planlama süreçleri için öne çıkan bir kavramdır. Bu çalışma ile; nüfus yoğunluğu ve yapılaşma oranı hızla artan Ordu kent merkezinde yaşayan kişilerin fiziksel çevrelerine ilişkin algılarını ve bu algıların mekansal temsilleri nasıl şekillendirdiğini belirlemek, kent merkezinin fiziksel özellikleri ile kişilerin zihinsel temsilleri arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kent merkezinin okunabilirliğinin değerlendirilmesinde; mekan dizimi yöntemi (space syntax) ve zihin haritalama yöntemlerinden faydanılmıştır. Mekan dizimi; mekanın sahip olduğu biçimsel özellikler ve sosyal yapı arasındaki etkileşimi tanımlamak üzere geliştirilen analitik bir yöntemdir. Yöntemin uygulanmasında; depthmapX 0.8.0 yazılımı kullanılarak bağlantılılık, küresel, yerel entegrasyon ve anlaşılırlık değerleri hesaplanmıştır. Zihin haritalama yöntemi ise; kişilerin mekanı tanımlama biçimlerini, mekansal duygu, deneyim ve bilgilerini ölçmek adına kullanışlı bir araçtır. Verilerin elde edilmesinde katılımcıların çizdiği zihinsel haritalar, Lynch'in kentsel imajı oluşturan unsurlarına (sınırlar, yollar, bölgeler, odak noktaları, işaret ögeleri) göre tek tek incelenmiştir. Dizimsel analiz sonuçlarına göre yüksek değerler alan diğer cadde ve sokaklar; kent içindeki insan faaliyetlerinin yoğun olduğu, çoğunlukla kafe ve restoranlar, oteller, yüksek yoğunluklu ticari işletmelerin bulunduğu Düz ve Şarkiye mahallelerinde yer almaktadır. Aynı zamanda bu mahalleler, zihin haritalarında en sık çizilen kent unsurlarının yer aldığı bölge olmuştur. Kent merkezinin kişiler tarafından okunabilirliğinin daha kolay olduğu bu bölümünün kent kimliğini güçlendirecek şekilde planlanması ve iyileştirilmesi önem taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
Cities, which are the typical residential areas of high population density, are experiencing significant changes and transformations as a result of human activities. These changes have a considerable impact on the physical structure of urban spaces and social life. The concept of spatial legibility, in relation to the features that arise from the physical structure of a given space and the perception of that space by the user, is of significant importance within the context of urban design and planning processes. The objective of this study is to ascertain the perceptions of individuals residing in the Ordu city centre, a region characterised by a rapid increase in population density and construction activity, regarding their physical environment. Furthermore, the study seeks to examine the way these perceptions influence spatial representations and to investigate the relationship between the physical characteristics of the city centre and the mental representations held by the local population. To evaluate the legibility of the city centre, the space sequence method and cognitive mapping methods were employed. Space syntax is an analytical method that has been developed with the objective of describing the interaction between the formal characteristics of space and social structure. In order to apply the aforementioned method, a series of calculations were performed utilising the depthmapX 0.8.0 software. These calculations encompassed the determination of connectivity, global and local integration, and intelligibility values. The cognitive mapping method represents a valuable instrument for the assessment of spatial cognition, encompassing the ways in which individuals conceptualise and perceive space, their associated emotional responses, experiences and knowledge. In order to obtain the data, the mental maps drawn by the participants were subjected to individual analysis in accordance with the elements of urban image proposed by Lynch. The syntactic analysis yielded the result that other streets and avenues with high values are located in the Düz and Şarkiye neighborhoods, where human activities in the city are intense. These activities are largely concentrated in cafes and restaurants, hotels, and high-density commercial enterprises. Concurrently, these neighborhoods have been identified as the location where the most frequently represented urban elements are depicted in cognitive maps. It is crucial to devise a comprehensive plan for the enhancement of this section of the city centre, with a view to optimising legibility and reinforcing the urban identity.
Benzer Tezler
- Eğitim binalarında mekansal davranışın dizimsel (sentaktik) irdelenmesi
Syntactic analysis of spatial behavior in educational buildings
MİNE TUNÇOK SARIBERBEROĞLU
- Edirne Kent Merkezi'nin dizimsel ve öznel okunabilirliği
Syntax and subjective legibility of Edirne City Center
DURSUN TÜTÜNCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. EMİNE KÖSEOĞLU ÇAMAŞ
- Pediyatrik tedavi mekanlarını kullanan bireylerin mekansal algılarının bilişsel ve mekan dizimi yöntemleriyle irdelenmesi
Analysis of perceptual processes of individuals using pediatric spaces by the methods of cognition and space syntax
NEVŞET GÜL ÇANAKÇIOĞLU
- Spatial cognition: Application of space syntax on Beyazıt district, İstanbul
Mekansal bilişim: Mekan dizim yönteminin Beyazıt, İstanbul kapsamında uygulanması
SAMİRA MALEK
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SEMA KUBAT
- Eğitim yapılarında yangın tahliye performansını artırmaya yönelik algıya dayalı bir yaklaşım
Perception-based approach to enhancing fire evacuation performance in educational building
SÜLEYMAN CEVAT ÇEVRİMLİ
Doktora
Türkçe
2024
MimarlıkKonya Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGEHAN YILMAZ ÇAKMAK