Tanrı, zaman ve vahiy ilişkisi
The relation between God, time and revelation
- Tez No: 912275
- Danışmanlar: PROF. DR. RECEP KILIÇ, DOÇ. DR. ZİKRİ YAVUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Felsefesi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
“Tanrı, Zaman ve Vahiy İlişkisi”başlıklı bu çalışma, vahiy meselesini ezelilik ve zaman kavramları arasındaki ilişkiye odaklanarak kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Tez, farklı ezelilik ve zaman tasavvurlarının vahiy anlayışına etkisini ve bu durumun epistemik ile semantik açıdan ne tür sonuçlar doğurduğunu incelemektedir. Giriş ve sonuç bölümleri dışında üç ana bölümden oluşan tezin giriş bölümünde, çalışmanın problematiği, tartışılma yöntemi ve sınırları belirlenmiştir. Tezin ilk bölümünde, Tanrı ve insan arasındaki iletişimin doğasını anlamak amacıyla, bu iki varlığın varlık modları olarak kabul edilen ezelilik ve zamansallık kavramları incelenmektedir. Bu analiz, vahyin mahiyetine dair anlayışımız açısından öncelikli bir öneme sahiptir. Zaman kavramı, dinamik zaman (A serileri) ve statik zaman (B serileri) olarak adlandırılan iki yaklaşım üzerinden tartışılmaktadır. Buradaki temel tartışma, zamanın A zamansal ifadeleriyle (kipli) mi yoksa B zamansal ifadeleriyle (kipsiz) mi temsil edildiği noktasında yoğunlaşmaktadır. Çalışma, özellikle zamanın varlıkla ilişkisini, kiplerin bu ilişkiyi temsil edebilme kapasitesini ve A ile B zaman serilerinin anlam ve referans analizine dayanarak doğruluk tartışmalarını ele almaktadır. Ayrıca, A ve B zaman serilerinin ilâhî ezelilik modelleriyle ne ölçüde tutarlı bir şekilde savunulabilir olduğu da önem arz etmektedir. Bu çerçevede, çalışmada ilâhî ezelilik modellerinin temel yaklaşımları analiz edilmekte ve bu yaklaşımların teolojik ve felsefi gerekçelerine yer verilmektedir. İkinci bölümde ise vahyin mahiyetine dair tartışma, ezelilik kavramının ilâhî sıfatlarla olan ilişkisi bağlamında ele alınmaktadır. Zira vahiy kavramı, ilâhî sıfatlardan bağımsız olarak değerlendirilemeyeceği için ezelilik kavramı önemli bir yere sahiptir. Bu kavram; basitlik, mükemmellik, ilâhî değişmezlik, ilâhî bilgi ve Tanrı'nın âlemle ilişkisinin nasıl yorumlanacağı hususunda belirleyici bir rol üstlenmektedir. Dolayısıyla, ikinci bölümde farklı ezelilik modellerinin, vahyi ontolojik olarak önceleyen ilâhî sıfatlara etkisi analiz edilmektedir. Üçüncü bölümde, zaman ve ezelilik tasavvuruna bağlı olarak vahyin mahiyetine dair pozisyonlar tartışılmaktadır. Öncelikle, vahiy kavramının temel unsurlarına ilişkin bir analiz sunulmakta ve önermesel vahyin anlamı açıklanmaktadır. Ardından, söz-anlam (cümle-önerme) ilişkisi ele alınmakta ve bu bağlamda sözün veya anlamın zamansal mı yoksa ezelî mi olduğu tartışması gündeme getirilmektedir. İslam düşüncesinde“Halk'ul Kur'an”tartışmalarında ele alınan bu mesele, günümüzdeki çağdaş kuramlar da dikkate alınarak semantik ve epistemolojik bir düzlemde değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise genel bir değerlendirme yapıldıktan sonra, vahiy konusunda tutarlı bulduğumuz görüş ifade edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study, titled“The Relationship Between God, Time, and Revelation,”comprehensively examines the issue of revelation by focusing on the relationship between the concepts of eternity and time. The thesis explores how different conceptions of eternity and time influence the understanding of revelation and what epistemic and semantic consequences arise from this relationship. Consisting of an introduction, a conclusion, and three main chapters. The introduction defines the problem of the study, outlines the method of discussion, and sets its boundaries. In the first chapter, the concepts of eternity and temporality, regarded as the modes of being of God and humanity, are analyzed to understand the nature of the communication between the two. This analysis holds primary importance for understanding the nature of revelation. The concept of time is discussed through two approaches known as dynamic time (A-series) and static time (B-series). The core debate here centers on whether time is represented by A-temporal expressions (tensed) or B-temporal expressions (tenseless). The study addresses the relationship between time and being, the capacity of tenses to represent this relationship, and the truth debates grounded in the meaning and reference analyses of A- and B-series explanations. Additionally, the degree to which A- and B-series can be defended in alignment with divine models of eternity is of particular significance. In this context, the study analyzes the foundational approaches to divine eternity and considers their theological and philosophical justifications. In the second chapter, the discussion of the nature of revelation is addressed in the context of the relationship between the concept of eternity and divine attributes. Since the concept of revelation cannot be considered independently of divine attributes, the concept of eternity holds a central position. This concept plays a decisive role in interpreting simplicity, perfection, divine immutability, divine knowledge, and God's relationship with the world. Therefore, the second chapter examines how different models of eternity affect the divine attributes that ontologically precede revelation. In the third chapter, positions regarding the nature of revelation are discussed in relation to conceptions of time and eternity. First, an analysis of the fundamental elements of the concept of revelation is presented, and the meaning of propositional revelation is explained. Subsequently, the word-meaning (sentence-proposition) relationship is examined, bringing into focus the debate on whether the word or its meaning is temporal or eternal. This issue, which was addressed in Islamic thought during the“Halk al-Qur'an”debates, is evaluated on a semantic and epistemological level, taking contemporary theories into account. In the conclusion, a general evaluation is provided, followed by an attempt to articulate the perspective on revelation deemed consistent.
Benzer Tezler
- John Locke'da din – ahlak ilişkisi
Relation between Religion and Morality in John Locke
LEYLA KÜTÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE SIDIKA OKTAY
- Deist düşüncede vahiy ve mucizenin imkanı
The possibility of revelation and miracle in deist thought
BİLAL ÇUHADAR
- Post-modern dönemde gençlerde din dilinin deistik eğilimlere etkisi
The effect of religious language on deistic tendencies in the pos-modern era
YASEMİN ÇELEBİ DİLLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiDin Hizmetlerinde İletişim ve Tebliğ Anabilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN HIDIR
- Révélation et loi chez maïmonide et spinoza
Maimonides ve spinoza'da vahiy ve yasa
ALBER EROL NAHUM
Doktora
Fransızca
2018
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KENAN GÜRSOY
PROF. DR. CATHERINE CHALIER
- Fârâbî'de siyaset felsefesi kaynakları ve etkileri
Fârâbî of politics philosophical spring and effect
ADNAN AYAZ