Açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı'nda yer alan nitelikler bağlamında incelenmesi
An examination of the reading texts in the open education secondary school Turkish course books in the context of the qualifications in the 2019 Turkish Curriculum
- Tez No: 913428
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TEYMUR EROL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Karşılaştırmalı Edebiyat, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Comparative Literature, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muş Alparslan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu araştırmada amaç, açık öğretim ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinin 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında yer alan niteliklere uygunluğunu tespit etmektir. Ders kitaplarında yer alan okuma metinleri, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programında yer verilen“Ders Kitaplarına Alınacak Metinlerin Nitelikleri”bölümündeki 14 madde ve“Özel Amaçlar”kısmında yer alan 10 ölçüt açısından değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışmanın veri kaynağı 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan açık öğretim ortaokulu 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki 32 tema içinde yer alan 104 okuma metni oluşturmaktadır. Açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarındaki temalarda yer alan okuma ve serbest okuma metinleri, Ders Kitaplarına Alınacak Metinlerin Nitelikleri ve Özel Amaçlardaki ölçütlerle ne derecede uyuştuğu ve bu kriterleri ne kadar taşıdıkları betimsel analizle incelenmiştir. Bu doğrultuda, metinlerde bulunan nitelikler, cümle düzeyinde ele alınmıştır. Ölçütlerin yer aldığı metinlerden doğrudan alıntı yapılmış, örnek kullanımlar taranarak bulgular kısmına dâhil edilmiştir. Çalışmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: Kitaplarda yer alan metinler edebiyatımızda kabul görmüş şair ve yazarlara aittir. Türk Cumhuriyetleri ve Balkan Türkleri edebiyatlarından eserlere kitaplarda sınırlı sayıda yer verilmiştir. Metinlerde ikincil aktarımlara rastlanmamıştır. Bütün kademelerdeki kitaplarda nitelikli çeviri eserler bulunmaktadır. Sadece 5. sınıf Türkçe ders kitabında serbest okuma metinlerine yer verilirken diğer kademelerde bunlara yer verilmemiştir. Bazı metinlerde eğitsel açıdan uygun olmayan kavramlar (şiddet, cinsellik gibi) tespit edilmiştir. Ayrıca biyografi türünün ihmal edildiği belirlenmiştir. Ders kitabındaki metinler en çok okuma ve yazma becerisine; en az konuşma ve dinleme becerisine yönelik etkinlikleri barındırmaktadır. Metinlerin genelinde imla kurallarına yeterli düzeyde özen gösterilmemiştir. Tüm kademelerdeki metinlerin öğrencilerin eleştirel ve sorgulayıcı okumalarına katkı sağladığı değerlendirilmiştir. Ders kitaplarındaki metinler millî duygu ve düşünceleri güçlendirip geliştirmesi açısından uygun niteliktedir. 21. yüzyılın önemli becerilerinden olan bilginin, dijitallik ve çoklu medya ortamlarından elde edilmesine ilişkin duyarlılık ders kitaplarında yer almakla birlikte bu amaca hizmet eden metin sayısı yetersiz bulunmuştur. Tüm kademeler arasında Türkçe Dersi Öğretim Programına en çok uyan ders kitabının 5. sınıf ders kitabı olduğu belirlenmiştir. 5, 6, 7 ve 8. sınıf kitaplarına metin seçiminde, bazı maddeler haricinde, metinlerin nitelikleri ve özel amaç ölçütleri genel olarak gözetilmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlardan hareketle açık öğretim ortaokulu Türkçe ders kitaplarının hazırlanmasına yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the suitability of the reading texts in the 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks of the open education secondary school to the qualifications in the 2019 Turkish Course Teaching Programme. The reading texts in the textbooks were evaluated in terms of 14 items in the 'Qualifications of Texts to be included in the Textbooks' section and 10 criteria in the 'Special Objectives' section of the 2019 Turkish Curriculum. Case study, one of the qualitative research methods, was used in the study. The data obtained were analysed by descriptive analysis method. The data source of the study is 104 reading texts in 32 themes in the 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks published by the Ministry of National Education in the 2023-2024 academic year. The reading and free reading texts in the themes of the open education secondary school Turkish textbooks were analysed by descriptive analysis to what extent they meet the criteria in the Qualities of Texts to be included in Textbooks and Special Purposes and to what extent they meet these criteria. In this direction, the qualities in the texts were analysed at the sentence level. Direct quotations were made from the texts containing the criteria, and sample uses were scanned and included in the findings section. The following results were reached in the study: The texts in the books belong to poets and writers recognised in our literature. Works from the literatures of Turkish Republics and Balkan Turks are included in the books in limited numbers. Secondary transfers were not encountered in the texts. There are qualified translated works in the textbooks at all levels. Free reading texts are included only in the 5th grade Turkish textbook, but not in other levels. In some texts, educationally inappropriate concepts (such as violence, sexuality) were identified. In addition, it was determined that the biography genre was neglected. The texts in the textbook contain activities for reading and writing skills the most, speaking and listening skills the least. Spelling rules were not paid sufficient attention in most of the texts. It was evaluated that the texts at all levels contributed to students' critical and questioning reading. Texts in the textbooks are appropriate in terms of strengthening and developing national feelings and thoughts. Although the 21st century sensitivity to obtaining information, which is one of the important skills of the 21st century, from digital and multimedia environments is included in the textbooks, the number of texts serving this purpose was found to be insufficient. It was determined that the 5th grade textbook was the textbook that most complied with the Turkish Curriculum among all levels. In the selection of texts for 5th, 6th, 7th and 8th grade textbooks, except for some items, the qualities of the texts and special purpose criteria were generally observed. Based on the results obtained from the study, various suggestions were presented for the preparation of open education secondary school Turkish textbooks.
Benzer Tezler
- Okuduğunu anlama sürecinde söylem bağlaçlarının etkisi
The effect of discourse connectives on reading comprehension
EZGİ KAYA FİLİK
- Türkçe ders kitaplarının tema öğretimi açısından incelenmesi
Examination of Turkish textbooks in terms of theme teaching
FERİDE UGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ATEŞ
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirme: Görev biçimlerinin Türkçe ders kitaplarında görünümü ve sınıflandırılması
Assessment and evaluation in Turkish education: The appearance and classification of task forms in Turkish textbooks
RAHİME ŞENTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GIYASETTİN AYTAŞ
- New perspectives for introducing and developing reading skil is in E. L. T. for the lise I students at state high schools
Başlık çevirisi yok
SEVİNÇ TÜTÜNCÜ
