Türkçe eğitiminde ölçme ve değerlendirme: Görev biçimlerinin Türkçe ders kitaplarında görünümü ve sınıflandırılması
Assessment and evaluation in Turkish education: The appearance and classification of task forms in Turkish textbooks
- Tez No: 821309
- Danışmanlar: PROF. DR. GIYASETTİN AYTAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 479
Özet
Bu araştırmada dil öğretiminde ölçme ve değerlendirmeye yönelik geliştirilen kuram ve stratejilerden yola çıkarak dil beceri alanlarını ölçme ve değerlendirme amacıyla kullanılmakta olan görev biçimlerine ilişkin sınıflandırılmış bir yapı sunmak amaçlanmıştır. Bununla birlikte dil beceri alanlarına özgü sınıflandırılan görev biçimlerinin Türkçe ders kitaplarında görünümü incelenmiştir. Betimsel tarama modeliyle yapılandırılan araştırmanın örneklemini 2020-2021 eğitim–öğretim yılında Anıttepe Yayıncılık tarafından hazırlanan 5. sınıf Türkçe ders kitabı ve Millî Eğitim Bakanlığı komisyonunca hazırlanan ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmuştur. Araştırmada ders kitaplarında yer alan görev biçimlerinin dil beceri alanı ve öğrenim düzeyi açısından kullanım sıklığı değerlendirilmiştir. Değerlendirme öncesinde alanyazın taraması ile kuram, yöntem ve tekniklerden yola çıkarak dil beceri alanlarına özgü görev biçimlerine tasarlama, uygulanma ve değerlendirme aşamaları konusunda açıklık getirilmiş ve örnekler oluşturulmuştur. Örneklemde yer alan ders kitaplarını değerlendirmede araştırmacı tarafından oluşturulan dil beceri alanlarına özgü görev biçimleri formu kullanılmıştır. Veriler belge incelemesi yöntemiyle toplanmış, ilk aşamada dört ders kitabındaki (5, 6, 7 ve 8. sınıf) etkinliklerde dil beceri alanlarına ilişkin görev biçimi türlerinin kullanım sıklığı izlek, toplam metin ve etkinlik sayısı göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Ardından veriler, istatistik paket programında değerlendirilmiştir. Bununla birlikte ders kitaplarında yer alan etkinliklerdeki ölçünleştirilmiş görev biçimlerinin oranları arasında anlamlı farklılığın olup olmadığı z testi ile sınanmıştır. Verilerin çözümlenmesi sonucunda örnekleme alınan ders kitaplarında çoğunlukla okuma becerisi etkinliklerine, ardından yazma becerisi, azalan sırayla konuşma ve dinleme becerisi etkinliklerine yer verildiği görülmüştür. Ders kitaplarındaki etkinliklerde beceri alanlarına göre daha çok belli başlı görev biçimleri (çoktan seçmeli, kısa yanıtlı soru, açık uçlu soru, tümce tamamlama vb.) kullanılırken bazı görev biçimlerinin (çıkartmalı soru, gereksiz sözcükleri çıkartma, betiksel boşluk, hata bulma, proje çalışması, ağ dizge vb.) oldukça az kullanıldığı veya hiç kullanılmadığı tespit edilmiştir. Yapılan değerlendirmeler dil beceri alanlarında kısa yanıtlı soru ve açık uçlu soru görev biçimlerine daha çok yer verildiğini ortaya koymuştur. Ders kitaplarındaki dil beceri alanlarında kullanım sıklıkları değişmekle birlikte bazı görev biçimlerine tekdüze biçimde yinelemelerle yer verilirken bazı görev biçimlerine hiç yer verilmediği görülmüştür. Dil beceri alanlarına göre değişmekle birlikte daha çok eşleştirme, kısa yanıtlı soru, betiksel parçaları sıralama ve boşluk doldurma görev biçimlerinin oranları açısından kitaplar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Araştırma sonuçlarının dil beceri alanlarını ölçme ve değerlendirmede örnek uygulamalara ilişkin içeriğiyle ve değerlendirmede temel alınabilecek ölçütlere ilişkin açıklamalarıyla alanyazında belirtilen sorunlara ışık tutacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this research, it is aimed to present a classified structure for the task forms used for measuring and evaluating language skill areas, based on the theories and strategies developed for measurement and evaluation in language teaching. In addition, the appearance of the classified task forms specific to language skill areas in Turkish textbooks has been examined. The sample of the research, which was structured with the descriptive scanning model, consisted of the 5th grade Turkish textbook prepared by Anıttepe Publishing in the 2020-2021 academic year and the 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks prepared by the Ministry of National Education commission. In the research, the frequency of use of the task forms in the textbooks in terms of language skill area and education level was evaluated. Before the evaluation, the design, implementation and evaluation stages of the task styles specific to the language skill areas were clarified and examples were created based on the literature review and theories, methods and techniques. In the evaluation of the textbooks in the sample, the task forms form specific to the language skill areas created by the researcher was used. The data were collected by document analysis method, and in the first stage, the frequency of use of task style types related to language skill areas in the activities in four textbooks (5, 6, 7 and 8th grades) was determined by considering the theme, the total number of texts and the number of activities. Then, the data were evaluated in the statistical package program. In addition, whether there is a significant difference between the ratios of standardized task styles in the activities in the textbooks was tested with the z test. As a result of the analysis of the data, it was seen that the textbooks included in the sample mostly included activities for reading skills, followed by writing skills, and speaking and listening skills in decreasing order. While the main task styles (multiple choice, short answer question, open-ended question, sentence completion, etc.) are used in the activities in the textbooks, some task forms (removal questions, removing unnecessary words, scriptural gaps, fault finding, project work, etc.) are used in the activities in the textbooks. network string etc.) has been found to be used very little or not at all. The evaluations revealed that short-answer question and open-ended question task forms were mostly used in language skill areas. Although the frequency of use varies in the language skill areas in the textbooks, it has been observed that while some task forms are included in a uniform manner with repetitions, some task forms are not included at all. Although it varies according to language skill areas, a significant difference was found between the books in terms of the ratios of more matching, short answer questions, ordering scripts and filling in the blanks. It is thought that the results of the research will shed light on the problems mentioned in the literature, with the content of sample applications in measuring and evaluating language skill areas, and with explanations on the criteria that can be taken as a basis for evaluation.
Benzer Tezler
- Eğitim uzmanı yetiştirme sisteminin sorunları
Başlık çevirisi yok
AYHAN AYDIN
Doktora
Türkçe
1993
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Eko. Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLBÜL A. SUDİ
- Struktur und gestaltung der ausbildung turkischer Deutschlehrerstudierenden im fach methodik
Alman dili eğitiminde konu ve yapı olarak yöntembilim dersi
GÜLTEN GÜLER
- Eğitim bilimleri alanında yürütülen lisansüstü eğitiminin öğrenci ve öğretim elemanları görüşlerine dayalı olarak durumunun değerlendirilmesi
Evaluating the situation of postgraduate education in educational sciences from the perspective of students and academicians
TUNCAY DİLCİ
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÜROL
- Disiplinlerarası fen eğitimine yönelik bir karma yöntem araştırması
A mixed method research for interdisciplinary science education
ZEYNEP AKÇA
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENOL BEŞOLUK
- 11. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde ölçme ve değerlendirme konusunda tarih öğretmenlerinin görüşleri (Trabzon ili örneği)
Perceptions of history teachers about measurement and assesment of 11th grade History of the Republic of Turkey and Kemalism (Example of Trabzon)
BEKİR SIDDIK ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihKaradeniz Teknik ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RAHMİ ÇİÇEK
