Abdülahad Nûrî, hayatı, eserleri, edebi kişiliği ve divanının tenkidli metni
Abdülahad Nûrî his life, works, literary personality and criticized passage of divan
- Tez No: 913799
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. MEHMET ÖZÇELİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Belirtilmemiş.
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1997
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 277
Özet
ÖZETBu tezin amacı XVII. yüzyılda yaşamış, ancak ismini yeterince duyuramamış bir şair olan Abdülahad Nûrî'nin hayatını, edebi kişiliğini inceleyerek bilgi vermek ve divanının tenkidli metnini hazırlamaktır.Abdülahad Nûrî, Sivas doğumlu bir mutasavvıftır. Babasını çok küçük yaşta kaybetmiş, Şeyh Abdülmecîd Sivâsî tarafından yetiştirilmiştir. Nûrî, dayısı ile birlikte İstanbul'a gelerek tahsilini burada tamamlamış ve Halvetî tarikatını yaymak üzere Midilli'ye gönderilmiştir. Burada bir süre kaldıktan sonra İstanbul'a dönmüş, sırasıyla Mehmet Ağa Tekkesi'ne şeyh, Fatih Sultan Mehmed, Sultan Bayezid ve Ayasofya camilerine vaiz olarak tayin edilmiştir. Şair 1651'de İstanbul'da vefat etmiştir.Abdülahad Nûrî'nin edebi kişiliğinin oluşmasında hayatının ve çevresinin tesiri büyüktür. Şair için tasavvuf, şiirlerinin konusundan çok bir yaşayış tarzı ve kendini ifade etme şekli olduğu için şiirlerinde pek çok dini-tasavvufi kavram ve terim kullanmıştır. Özellikle hece vezniyle yazdığı şiirlerde sade ve anlaşılır bir Türkçe hâkimdir. Nûrî'nin şiirlerinden bazıları bestelenmiş olup Yunus Emre'nin şiirlerini çağrıştıran şiirleri de mevcuttur.Araştırmalar neticesinde Abdülahad Nûrî'nin divanı dışında yirmi sekiz eseri daha tespit edilmiştir. Çalışmamızın esasını oluşturan Abdülahad Nûrî Divanı'nın yedi nüshası mevcuttur. Nüshalardan ilki İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi T. 1350, ikincisi İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi T. 510/I, üçüncüsü İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi İbnülemin Kit. No. 2699, dördüncü nüsha Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi Bölümü No. 3586, beşincisi Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi Bölümü No. 3484, altıncı Selim Ağa Kütüphanesi, Hüdayi Mahmud Efendi Bölümü No. 1875/21, yedinci nüsha ise Vatikan Kütüphanesi No. 254/2'de bulunmaktadır. Divan'ın tenkidli metni altı nüsha üzerinden kurulmuştur. Nüshalardan hiçbiri müellif hattı değildir. Divan'da 3 kaside, 3 murabba, 1 muhammes, 1 tahmis, 1 müseddes, 1 tesdis, 1 terci-bend, 21 şarkı, 103 gazel, 1 rubai, 4 nazım vardır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACTThe aim of this thesis is to inform about Abdüahad Nûrî, who lived in 17 th.c. and couldn?t make his name knew. His literary personality his works and criticized passage of his Divan is also studied in my thesis.Abdülahad Nûrî is a mystic borned in Sivas. His father passed away when he was a child so he was brought up by his uncle called Sheikh Abdülmecîd Sivâsî. Nûrî came to Istanbul to complete his education and then he was sent to Midilli to spread his Sufi path. After staying in Midilli for a while, he came back to Istanbul. He was appeinted respectively to Mehmed Ağa Dervish lodge as a sheikh and to Fatih Sultan Mehmed, Sultan Bayezid, Ayasofya mosqueses as a hodja. The poet died in 1651 in Istanbul.Abdülahad Nûrî?s life and his environment influenced his literary personality. Mysticism is away of life and to explain himself rather than a literary subject for the poet. That?s why he has used a lot of religious and mystic terminology. A clear Turkish dominates his poems especially the ones written in syllabic meter. Some of his poems are composed and some of them are like Yunus Emre?s poems.As a result of this study, I found at Abdülahad Nûrî has got twenty-eight works that except his Divan. We have got only seven copies of his Divan which is the main subject of our study. The copies are listed below. The first one is in No. T. 1350 Istanbul University library, the second on is in No. T. 510/I Istanbul University library, the third one is in No. 2699 of Ibnülemin bookstand at Istanbul University library, the fourth one is in No. 3586 of Hacı Mahmud Efendi department at Süleymaniye library, the fifth one is in No. 3484 of Hacı Mahmud Efendi department at Süleymaniye library, the sixth one is in No. 1875/21 of Hüdayi Mahmud Efendi department at Selim Ağa library, the seventh one is in No. 254/2 Vatikan library. Criticized passage of Divan is based on six copies. None of the copies is in the auther?s original writing. There ara 3 gasidas, 3 squares, 1 muhammes, 1 tahmis, 1 müseddes, 1 tesdis, 1 preference paragraph, 21 songs, 103 ghazal, 1 quatrain, 4 verses in Divan.
Benzer Tezler
- Edebiyatta Üsküdar
Üsküdar in literature
UĞUR İBRAHİMHAKKIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Türk Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZAFER ÖNLER
- Abdülehad Nuri-i Sivasi'nin hayatı, eserleri ve tasavvufi görüşleri
The Life, works and mystical ideas of Abdulahad Nuri
İBRAHİM BAZ
Doktora
Türkçe
2004
BibliyografyaAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ETHEM CEBECİOĞLU
- Halis Turgut Cinlioğlu hayatı ve eserleri
Halis Turgut Cinlioğlu, his life and his works
ÖNDER NASIRLIEL
- Ahmed-i Câmî Nâmekî'nin tasavvuf düşüncesinde mârifet
Marifa in Ahmad Jâmī Nâmeqi's sufism thought
MEHMET EKER
Doktora
Türkçe
2024
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULVAHAP YILDIZ
- Abdulahad Nûrî'nin Münşe'ât-ı Kavânîn adlı eserinin Mehâkim-i Cezâ'iyye kısmı (İnceleme-transkripsiyonlu metin)
Başlık çevirisi yok
MUKADDES SENA TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ÖZTÜRK