'Rivayet tefsirleri' tasnifi ve pratikteki sorunları
Problems in practice of the classification and 'Narrational commentaries'
- Tez No: 914028
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH TİYEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 193
Özet
Bilinen en geniş çerçevesiyle tefsirler, rivayet ve dirayet tefsirleri şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Ayetlerin izahında rivayet nakletme metodunu yoğun şekilde kullananlar“Rivayet Tefsirleri”olarak bilinenlerdir. Mevcut anlayış bu metodu yoğun kullanmayan eserleri bu tasnif dışında bırakmaktadır. Kategorize etme neticesinde yönteme bağlı oluşturulan bu tasnif işlemi ise bir takım problemleri beraberinde getirmektedir. Gerek rivayeti işleyiş yöntemleri gerekse naklettikleri rivayetlerin niteliği ve niceliği açısından tasnifte yer alan eserlerin her birinin bir diğerinden farklı metodları kullandıkları tespit edilmiştir. Birbirinden farklı yöntemleri takip eden eserlerin aynı kategori altında toplanmasını metodolojik açıdan uygun bir yaklaşım tarzı olarak düşünmek mümkün değildir. Rivayet tefsirleri adı altında toplanan eserlerin aynı kategoride değerlendirilmesinin mümkün olamayacağından yola çıkılarak hazırlanan çalışmamız öncelikle bu eserler arasındaki farklılıkları gözler önüne sermektedir. Bu sayede mezkûr eserlerin taşıdıkları farklılıkların, benzerliklerinden çok daha fazla olduğunu ortaya koyarak mevcut tasnifin sıhhatindeki problemlere dikkat çekmektedir. Yöntemsel açıdan tefsirde rivayet ve dirayet ayrımının kesin bir şekilde yapılamamasına bağlı olarak da böyle bir tasnifin yapılması söz konusu değildir. Nitekim rivayet tefsiri olarak zikredilen eserlerin tamamında az veya çok dirayet unsurları bulunduğu dikkat çekmektedir. Herhangi bir şekilde bir görüş ya da tercihte bulunulduğu açıkça ifade edilmeyen eserlerde dahi izahı yapılan ayetle ilgili rivayetlerin tamamını vermemek ya da aynı ayetle alakalı farklı bir rivayeti vermek gibi işlemleri kullanmak da birer dirayet göstergesidir. Bu gibi farklı yöntemlerle eserlerine kendi ictihâdî anlayışlarını yansıtan müfessirlerin eserleri, rivayet tefsiri başlığı altında değerlendirilmemelidir. Zira“rivayet tefsiri”ifadesi metod olarak rivayetin merkeze alındığı ve dirayetin devre dışı bırakıldığı bir anlayışı çağrıştırmaktadır. Zikredilen sebeplere binaen böyle bir kategorinin oluşturulması mümkün görünmemektedir.
Özet (Çeviri)
In the broadest known framework, Tafsirs are divided into two as rivayet and dirayet. Among these, those who use the narration method extensively in explaining the verses are known as“Narrated Tafsir”. According to the current understanding, works that use this method are collected under the umbrella of narrated commentary. This classification process, which is created based on the method as a result of a categorical classification, brings with it a number of problems. It has been determined that each of the works in this classification uses methods that do not overlap with each other, both in terms of the methods of processing the narrations and the quality and quantity of the narrations they convey. In this context, collecting works that follow different methods under the same category cannot be considered a methodologically appropriate approach. Our study, which was prepared based on the fact that it is not possible to evaluate the works collected under the name of narration interpretations in the same category, primarily reveals the differences between these works. In this way, it draws attention to the problems in the validity of the current classification by revealing that the differences in the works in question are much greater than their similarities. Just as it is not possible to gather the works called narration commentary under the same roof, it is not possible to make such a classification due to the inability to make a clear distinction between narration and insight in tafsir methodologically. As a matter of fact, it is noteworthy that all of the works mentioned as narrated commentary contain elements of insight to a greater or lesser extent. Even in works where no opinion or preference is clearly expressed, using methods such as not giving all of the narrations related to the verse explained or giving a different narration related to the same verse are also signs of astuteness. These and the works of commentators who reflect their own understanding of ijtihad in their works with different methods cannot be evaluated under the title of narration interpretation. Because the expression of narration interpretation evokes an understanding in which narration is centered as a method and insight is excluded. Due to the reasons mentioned above, it does not seem possible to create such a category under this name.
Benzer Tezler
- Ebü'l-Leys es-Semerkandî'nin tefsirinde İsrâiliyat
Israiliyyat in the commentary of Ebü'l-Leys es-Semerkandi
HABİBE ÇELİK YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Dinİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TAHA BOYALIK
- Süfyân es-Sevrî ve Abdürrezzâk es-San'ânî tefsirlerinde kıraat olgusu
Başlık çevirisi yok
MOHAMMED NASSER AL-MAGHRABI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KILIÇ
- Sünni ve Şii tefsirlerde Ehl-i Beyt (On iki imam) rivayetlerinin tespit ve tahlili
Ehl-i Beyt's (Twelve imams') interpretations in Sunnī and Shī'te tafāsīr: Determination and analysis
AHMED ALİ HUSSEİN AL-EZZİ
Doktora
Türkçe
2022
BiyografiSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KARATAŞ
- Klasik tefsir metodolojisi ve dirayet yöntemi açısından İbn Kesir
Başlık çevirisi yok
HALİT SİNAN IŞICIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF IŞICIK
- El-Keşşâf tefsirinin kaynakları
The sources of the al-Kashshaf tafsir
MAHİR ELCUDİ
Doktora
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HİLMİ KARSLI