Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ticaretin analizi: Çekim modeli ve J eğrisi etkisi
Analysis of trade between Türkiye and Arab countries: Gravity model and J curve effect
- Tez No: 914876
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN KARAMELİKLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Uluslararası Ticaret, Econometrics, Economics, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karabük Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 222
Özet
Türkiye, Arap ülkelerinin en önemli ticaret ortaklarından biridir. Nitekim Türkiye'nin Arap ülkelerinde pazar payı son yirmi yılda önemli bir genişleme eğilimi göstermiştir. Bu çalışma, çekim modeli uygulanarak Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki dış ticaret hacmini etkileyen en önemli faktörleri incelemeyi ve Türkiye'nin Arap ülkeleriyle ikili ticaret dengesinde J eğrisi etkisinin varlığı simetrik ve asimetrik ARDL/NARDL modeller ile analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türkiye ile Arap ülkeleri arasındaki ticaret hacmini etkileyen en önemli faktörlerin analizleri sonucunda; ikili dış ticaret hacminin Türkiye ve ilgili Arap ülkesinin gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) ile pozitif, ülkeler arasındaki mesafe ile negatif, nüfusları ile pozitif ve Linder değişkeni ile negatif ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Döviz kurlarındaki değişikliklerin Türkiye'nin Arap ticaret ortaklarıyla ticaret dengesi üzerindeki etkisini açıklamada J eğrisinin etkisi analiz edilmiş, J eğrisi etkisinin yalnızca Türkiye ile Katar arasındaki ticaretin analizinde geçerliliği kanıtlanmıştır. Türk lirasındaki değer kaybının, Türkiye'nin Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri ile ikili ticaret dengelerinin hem kısa hem de uzun vadede iyileşmesine yol açarken, Türkiye'nin Cezayir ve Suudi Arabistan ile ikili ticaret dengesinin sadece uzun dönemde iyileşmesine yol açtığı kanıtlanmış ve bu durumda Marshall-Lerner koşulunun geçerliliği ortaya konulmuştur. Türkiye ile Tunus, Ürdün, Irak, Kuveyt ve Libya için yapılan J eğrisi analizinin sonuçları ise J eğrisi etkisi ve Marshall-Lerner koşulu ile örtüşmemektedir.
Özet (Çeviri)
The Turkish market share in the Arab countries has increased significantly over the past two decades, making Türkiye one of the most important trading partners of the Arab countries. This study aims to examine the most important factors affecting the foreign trade volume between Türkiye and Arab countries by applying the gravity model and to investigate the existence of the J-curve effect in the Turkish-Arab bilateral trade balance using symmetric and asymmetric linear and non-linear Autoregressive Distributed Lag Models (ARDL/NARDL). The analysis of the factors affecting the volume of trade between Türkiye and the Arab countries concluded that the volume of bilateral foreign trade is positively related to the population size and GDP of Türkiye and the Arab country in question, and negatively related to the geographical distance between the two countries and Linder variable. The J-curve effect which explains the effect of changes in exchange rates on Türkiye's trade balance with the trade partner was examined and only observed in the case of the trade with Qatar. Additionally, the results revealed that the depreciation of the Turkish lira leads to an improvement in Türkiye's bilateral trade balance with Egypt, and the United Arab Emirates in both the short and long term, and an improvement in Türkiye's bilateral trade balance with Algeria and Saudi Arabia only in the long term which support Marshall-Lerner condition. However, the J-curve effect and Marshall-Lerner condition were not observed in the case of Türkiye bilateral trade with Tunisia, Jordan, Iraq, Kuwait and Libya.
Benzer Tezler
- Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında dış ticaret ilişkisinin incelenmesi -Çekim modeli yaklaşımı-
An investigation on trade relations between Turkey and Gulf countries - Gravity model approach
OSMAN ERK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA BURAK GÜRBÜZ
- Interregional Relations: Perspectives on the Summit of South American-Arab Countries 'New' patterns of engagement
Bölgelerarasi ilişkiler: Güney Amerika - Arap Ülkeleri zirvesindeki 'Yeni' angajman yapısı perspektifleri
MARSHA MARİE HALL
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELİHA BENLİ ALTUNIŞIK
DOÇ. DR. DERYA GÖÇER AKDER
- Türkiye'nin ihracatında değişen ülke grupları: Seçilmiş Arap ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri ile olan ticaret üzerine bir analiz
Changing country groups in Turkey's exports: An analysis on trade with selected Arab countries and Turkish Republics
SAMIRA YILMAZEL GASIMOVA
Doktora
Türkçe
2024
Ekonomiİstanbul Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT ZEKİ DİNÇER
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYNUR ÖNÜR ASLAN
- Arap Baharı'ndan etkilenen Yakın ve Orta Doğu ülkeleri ile Türkiye arasındaki ithalat ve ihracat miktarlarının ARIMA modelleri ile incelenmesi
The analysis of import and export quantities between the Near and Middle East countries which are affected from the Arab Spring and Turkey with ARIMA models
DEMET YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAMDİ EMEÇ
- Can hyperloop technology take Turkish logistics industry to a next level?: A preliminary analysis
Hyperloop teknolojisi Türkiye lojistik sektörünü bir sonraki seviyeye taşıyabilir mi?: Ön analiz
GÖRKEM KEREM
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAY ÇELEBİ