Toplumsal baskı ve toplumsal cinsiyet yansımaları: Şanlıurfa örneği
Social pressure and gender reflections: Şanlıurfa example
- Tez No: 914961
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 218
Özet
Toplumsal hayatın birçok alanında farklı biçimlerde karşılaşılan ve toplumsal hayatı büyük oranda şekillendiren toplumsal baskı, toplumsal eşitsizliklere dayalı toplumsal tabakalaşmayı belirlemede önemli bir unsurdur. Genel anlamda toplumsal baskı unsuru toplumsal yaptırımlarla toplumun bireyler üzerine kurmuş olduğu tahakküm sürecini ifade etmektedir. Toplumsal cinsiyet eşitsizlikleriyle inşa edilmiş ve eril zihniyetim hâkim olduğu toplumlarda kadınlar“yalnızca kadın olarak dünyaya geldikleri için”toplumsal baskıyı çok daha derinden hissetmekte ve yaşantılarının her alanında toplumsal baskıya maruz kalmaktadır. Bu çalışmada ataerkil toplum yapısının oldukça hâkim olduğu illerden biri olan Şanlıurfa'da yaşayan kadınların, kadına yönelik toplumsal baskıyı anlamlandırma biçimleri, toplumsal baskıyı deneyimleme süreçleri ve toplumsal baskıya karşı geliştirdikleri stratejileri incelemek amaçlanmıştır. Şanlıurfa'da kadına yönelik toplumsal baskı sürecini, toplumsal baskı alanlarını ve toplumsal baskının kadınlar arasında tabakalı yapısını sosyolojik açıdan betimlemek ve değerlendirmek çalışmanın amaçları arasındadır. Bu bağlamda nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak,18-40 yaş aralığında 10'u evli 10'u bekar olmak üzere Şanlıurfa'da yaşayan 20 kadın katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular Şanlıurfa'da ataerkil düzenin, aşiret sisteminin, akraba ilişkilerine dayalı geleneksel toplumsal yapısının halen oldukça etkili bir şekilde devam ettiğine yöneliktir. Bölgenin ataerkil zihniyeti, aşiret sistemi, akrabalık ilişkilerine dayalı geleneksel toplumsal yapısı, namus algısı ve dini referanslarının; kadın emeği ve sosyal hayata dâhil olma süreci üzerinde iktidar kurduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca bölgede hâkim olan,“kız çocuğu ekonomik yüktür, kız çocuğu elin malıdır, kız çocuğu boş yatırımdır”gibi kız çocuklarına dair geleneksel değer yargıların; eğitim, ekonomi, sosyal hayata dâhil olma, temel hak ve özgürlüklerini kullanma gibi yaşamın her alanında kadını çocukluktan itibaren cinsiyet eşitsizliklerine dayalı toplumsal baskıya maruz bıraktığı anlaşılmaktadır. Araştırma sonucunda elde edilen bilgilerin Şanlıurfa'da kadına yönelik toplumsal baskı ve şiddet ile mücadeleye ışık tutacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Social pressure, which is encountered in different forms in many areas of social life and shapes social life to a great extent, is an important factor in determining social stratification based on social inequalities. In general, the element of social pressure refers to the process of domination that society has established over individuals through social sanctions. In societies built on gender inequalities and dominated by a masculine mentality, women feel social pressure much more deeply because they are“born only as women”and are exposed to social pressure in all areas of their lives.In this study, it was found that the statistics that determine the position of women such as education, economy, marriage, fertility and divorce are below the average of Turkey; It is aimed to examine the ways in whichwomen living in Şanlıurfa, one of the provinces where the patriarchal social structure is quite dominant, make sense of social oppression against women, the processes of experiencing social oppression and the strategies they develop against social oppression. It is among the aims of the study to describe and evaluate the process of social oppression against women in Şanlıurfa, the areas of social oppression and the layered structure of social oppression among women from a sociological point of view. In this context, in-depth interviews were conducted with 20 female participantsbetweentheagesof18-40,10ofwhomweremarriedand10ofwhomweresingle,livinginŞanlıurfa, using a semi-structured interview form in the study, which was carried out with the qualitativeresearch method.The findings show that the patriarchal order, the tribal system, and the traditional social structure based on kin relations still continue quite effectively in Şanlıurfa. The patriarchal mentalityoftheregion,thetribalsystem,thetraditionalsocialstructurebasedonkinshiprelations,the perception of honor and religious references; It is understood that it has established power over women's labor and the process of inclusion in social life. In addition, the traditional value judgments about girls such as“the girl child is an economic burden, the girl child is the property of the hand, the girl child is an empty investment”prevailing in the region; It is understood that women are exposed to social pressure based on gender inequalities in all areas of life such as education, economy, inclusion in social life, and exercising their fundamental rights and freedoms since childhood. It is thought that the information obtained as a result of the research will shed light on the fight against social oppression and violence against women in Şanlıurfa.
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet eşitsizliği, yapabilirlik ve yapabilirlikten yoksunluk: Sosyal politika yansımaları
Gender inequality, capabilities and lack of capabilities: Social policy reflections
ÇAĞIL ÖNGEN KÖSE
- Yeni süper annelik rolünün medyadaki yansımaları: Facebook'ta süper annelik
The reflections of the role of the new super mothermood on media: Super mothermood on Facebook
TUĞÇE AYDOGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
İletişim BilimleriMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDER ÇAKIR
- Toplumsal cinsiyet bağlamında bir meslek olarak halkla ilişkiler algısı: Alan çalışanları üzerine bir inceleme
Perception of public relations as a profession in the context of gender: A study on field workers
YASİN HAYAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halkla İlişkilerEge ÜniversitesiHalkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİKAİL BATU
- Cumhuriyet öncesi kadın yazarların romanlarında toplumsal cinsiyet ve kimlik sorunsalı: 1877-1923
The question of gender and identity in the novels of the pre-Republic era: 1877-1923
AYŞEGÜL UTKU GÜNAYDIN
Doktora
Türkçe
2012
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. TALÂT HALMAN
- Enformasyon teknolojilerinin toplumsal cinsiyete bağlı kullanımı: Japonya ve Türkiye örneği
The Gendered use of the information technologies the case study both in Japan and Turkey
FERRUH MUTLU BİNARK
Doktora
Türkçe
1999
Radyo-TelevizyonAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSEL AZİZ