Örgüt kültürünün işgören performansına etkisinde iş yeri arkadaşlığının aracılık rolü
The Mediating role of workplace friendship in the effect of organizational culture on employee performance
- Tez No: 915747
- Danışmanlar: PROF. DR. İRFAN ÇAĞLAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
Bu çalışmada, örgüt kültürünün işgören performansına etkisinde iş yeri arkadaşlığının aracılık rolü incelenmiştir. Literatür taraması yapılarak ve kavramsal çerçevede ilgili değişkenler çeşitli yönleriyle irdelenmiş, birbirleriyle ilişkileri tartışılmıştır. Örgüt kültürünün performans üzerindeki etkileri uzun süredir araştırılsa da bu ilişkideki aracı değişkenlerin rolü yeterince ele alınmamıştır. Bu çalışmaya özgü model üzerinden iş yeri arkadaşlığının aracılık rolünü araştıran bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu durum, hem akademik hem de pratik anlamda önemli bir boşluk oluşturmaktadır. Bu çalışma ile söz konusu boşluğun doldurularak alana katkı sağlanması için örgüt kültürünün işgören performansı üzerindeki etkisinin incelenmesi ve bu ilişkide iş yeri arkadaşlığının aracılık rolünü belirlenmesi amaçlanmıştır. Saha çalışması kapsamında veri toplama sürecinde 456 katılımcıya, yüz yüze veya çevrimiçi anket yoluyla ulaşılmıştır. Kolayda örnekleme yöntemiyle toplanan verilerin SPSS 26 paket programı ile Process Macro Eklentisi ve Amos 21 programıyla analiz edilmesi sonucu hipotezler test edilmiş, ortaya konan bulgular değerlendirilmiş, sonuçlar yorumlanmıştır. Çalışmanın bağımsız değişkeni olan örgüt kültürünün boyutları rekabetçi değerler çerçevesi temel alınarak geliştirilen Cameron-Queen ölçeğinde kullanılan 4 boyut kapsamında (Adhokrasi Kültürü, Klan Kültürü, Pazar Kültürü, Hiyerarşi Kültürü) analizlerde incelenmiştir. İşgören performansı ve iş yeri arkadaşlığı uluslararası literatürde kullanılan ölçekler ile anket katılımcılarının ifadelerine dayalı olarak değerlendirilmiştir. Katılımcıların performans değerlerinin objektif bir dış değerlendirme sonucuyla desteklenmesi, çoklu değerlendirme sonuçlarının elde edilmesi zaman ve maliyet kısıtları nedeniyle mümkün olmamıştır. Analiz sonuçlarına göre Örgüt Kültürünün İşgören Performansı üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkisi olduğu; Örgüt Kültürünün İş Yeri Arkadaşlığı üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkisinin bulunduğu; İş Yeri Arkadaşlığının İşgören Performansı üzerinde pozitif yönde anlamlı bir etkisinin olduğu ve Örgüt Kültürü İşgören Performansı ilişkisinde İş Yeri Arkadaşlığının aracı etkisinin olduğu görülmüştür. Dolayısıyla çalışmanın hipotezleri kabul edilmiştir. Hiyerarşi kültüründe aracılık rolünün en alt düzeyde gerçekleştiği; Adhokrasi kültüründe ise iş yeri arkadaşlığının aracı rolünün en üst seviyede gerçekleştiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examines the mediating role of workplace friendship in the effect of organizational culture on employee performance. In the literature review and conceptual framework, the related variables were examined in various aspects and their relationships with each other were discussed. Although the effects of organizational culture on performance have been researched for a long time, the mediating role of workplace friendship in this relationship has not been sufficiently addressed. This situation constitutes an important gap in both academic and practical terms. With this study, it is aimed to examine the effect of organizational culture on employee performance and to determine the mediating role of workplace friendship in this relationship in order to contribute to the field by filling this gap. Within the scope of the field study, 456 participants were reached through face-to-face or online surveys during the data collection process. The hypotheses were tested, the findings were evaluated and the results were interpreted by analyzing the data collected by convenience sampling method with SPSS 26 package program, Process Macro Plugin and Amos 21 program. The dimensions of organizational culture, which is the independent variable of the study, were analyzed as 4 dimensions (Adhocracy Culture, Clan Culture, Market Culture, Hierarchy Culture) used in the Cameron-Queen scale developed based on the competitive values framework. Employee performance and workplace friendship were evaluated based on the statements of the survey participants with a scale used in the international literature. It was not possible to support the performance values of the participants with an objective external evaluation result and to obtain multiple evaluation results due to time and cost constraints. According to the results of the analysis, it is seen that Organizational Culture has a significant positive effect on Employee Performance; Organizational Culture has a significant positive effect on Workplace Friendship; Workplace Friendship has a significant positive effect on Employee Performance; and Workplace Friendship mediates the relationship between Organizational Culture and Employee Performance. Therefore, the hypotheses of the study were accepted. It has been determined that the mediating role is realized at the lowest level in hierarchy culture and the mediating role of workplace friendship is realized at the highest level in Adhocracy culture.
Benzer Tezler
- Örgüt kültürünün işgören performansına etkisinde örgütsel dedikodunun aracı rolünü belirlemeye yönelik bir araştırma
A research on the mediating role of organizational gossip in the effect of organizational culture on employee performance
ELİF KOÇAK
- Dönüşümcü liderlik ve iş gücü çevikliğinin işgören performansına etkisinde örgüt kültürünün rolü: Bir holdinge bağlı işletmelerin çalışanları üzerine bir araştırma
The role of organizational culture in the effect of transformational leadership and workforce agility on employee performance: A research on employees of a conglomerate
AYCAN ALDI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYGÜL TURAN
- Psikolojik güçlendirmenin işgören performansına etkisinde örgüt kültürünün düzenleyici rolü
Moderating role of organizational culture in the effect of psychological empowerment on employee performance
AYŞEGÜL ÖZKAN
- Örgüt kültürünün çalışanların performansına etkisi: Libya Jumhouria Bank üzerinde bir araştırma
The impact of organizational culture on employees ' performance: A survey on Libya's Jumhouria Bank
MUFTAH OMRAN ALI ALI
- Örgüt kültürü ve örgütsel vatandaşlık davranışı
Organizational cultura and organizational citizenship behavior
MAZLUM ÇELİK