Refusal strategies in children's story books in Turkish
Türkçe çocuk öykü kitaplarındaki reddetme stratejileri
- Tez No: 917835
- Danışmanlar: PROF. DR. AYGÜL UÇAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Söz eylemler, diller arası edimbilimde en çok incelenen konulardan biridir. Söz eylem, kişinin bir şey söylerken aynı zamanda bir eylem gerçekleştirmesidir. İnsanlar emir verirken, selamlaşırken, ricada bulunurken, özür dilerken, iltifat ederken, şikayet ederken vb. söz eylemleri gerçekleştirirler. Söz eylemlerin kullanımı dile ve kültüre göre değişir. Bu çalışmada çocuk kitapları kategorisinde yazılmış olan öykü kitaplarında kullanılan reddetme ifadeleri incelenmiştir. Bu tezin temel amacı Türkçe çocuk öykü kitaplarındaki reddetme ifadelerinde kullanılan reddetme stratejilerinin anlambilimsel yapılarını ortaya koymak, kullanılan reddetme stratejilerinin sıklıklarını belirlemek, reddetme stratejilerini cinsiyet, statü ve reddetme eylemine neden olan sözeylem türleri açısından incelemek, reddetme stratejilerinde kullanılan örüntüleri belirlemek ve reddetme ifadelerini incelik kuramı açısından değerlendirmektir. Bu bağlamda Mersin Mezitli İlçe Halk Kütüphanesinde bulunan ve ilk basım yılı 2018-2022 arası yıllar olan çocuk öykü kitaplarından alınan reddetme stratejileri, Beebe ve arkadaşlarının (1990) oluşturduğu reddetme stratejileri taksonomisine göre sınıflandırılmıştır. Ayrıca bulunan reddetme stratejileri bağımsız değişkenler olan cinsiyet, statü ve reddetme söz eylemine neden olan söz eylemler açısından da incelenmiştir. Çalışmada bulunan 507 reddetme durumunda toplam 909 reddetme stratejisi kullanıldığı görülmüştür. Sonuçlar çocuk öykü kitaplarında en sık kullanılan reddetme stratejilerinin dolaylı reddetme stratejileri olduğunu ortaya koymuştur. En çok tercih edilen reddetme stratejisinin açıklama yapma, mazeret sunma stratejisi olduğu görülmüştür. İkinci sırada 'hayır' üçüncü sırada ise olumsuz gönüllülük, yeterlik stratejisi gelmiştir. Ayrıca bağımsız değişkenler açısından kısmi farklılıklar olduğu görülse de en çok tercih edilen üç reddetme stratejisinin çoğunlukla benzer olduğu görülmüştür. Cinsiyet, statü ve reddetme eylemine neden olan sözeylem türleri açısından incelendiğinde, en çok tercih edilen reddetme stratejisinin açıklama yapma/ mazeret sunma stratejisi olduğu, ikinci ve üçüncü sırada ise çoğunlukla doğrudan reddetme stratejileri olan edimsizlik (hayır ve olumsuz gönüllülük/yeterlik) stratejileri olduğu görülmüştür. Yüz tehdit edici eyleme neden olabilecek reddetme stratejilerinin sıkça kullanılması, kişilerin muhataplarının 'yüz'ünü çok dikkate almadan reddetme eylemi gerçekleştirdiğini göstermiştir. Bunun sebebinin çocuk kitaplarında konuşmaların çoğunlukla iki arkadaş veya birbirine yakın kişiler arasında geçmesi olabileceği düşünülmektedir. Reddetme ifadelerinde sıkça geçen kelimeler ve reddetme örüntüleri de örneklerle verilmiştir.
Özet (Çeviri)
Speech acts are one of the most studied topics in interlinguistic pragmatics. A speech act is an action a person does while uttering something. People perform speech acts when giving orders, greeting, requesting, apologizing, complimenting, complaining, etc. The use of speech acts varies by language and culture. In this study, refusal expressions used in children's story books are examined. The aims of this dissertation are to find out the semantic structures of refusal strategies used in children's story books in Turkish, to determine the frequencies of refusal strategies used, to examine refusal strategies in terms of gender, status and refusal stimulator speech acts, to determine the patterns used in refusal strategies and to evaluate refusal expressions in terms of politeness theory. In this context, refusal strategies taken from children's story books in Mersin Mezitli Public Library, which were first published between 2018 and 2022, are classified according to the refusal strategies taxonomy created by Beebe et al. (1990). Refusal strategies are also examined in terms of the independent variables of gender, status and refusal stimulator speech acts. It is revealed that 909 refusal strategies were used in 507 refusal situations. The results reveal that the most frequented refusal strategies in children's storybooks are indirect refusal strategies. It is found that the most preferred refusal strategy type is excuse, reason, explanation strategy. 'No' is in the second order while negative willingness, ability strategy is in the third order. In addition, although there are partial differences in terms of independent variables, it is seen that the three most preferred refusal strategies are mostly similar. When the findings are examined in terms of gender, status and refusal stimulator speech acts, it is found that the most preferred refusal strategy type is excuse, reason, explanation while and the second and third ones are mostly non-performative (no and negative willingness, ability) strategies, which are direct refusal strategies. The frequent use of refusal strategies that can cause face-threatening act shows that people perform the speech act of refusal without paying much attention to the 'face' of their interlocutors. It is thought that the reason for this may be that the conversations in children's books mostly take place between two friends or people intimate with each other. Frequently used words and patterns in refusal expressions are also given with examples.
Benzer Tezler
- 3-5 yaş arası otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda yeme davranışlarını ve aile beslenme stratejilerinin karşılaştırılması
Comprasion of eating behaviors and family nutrition strategies in children with autism spectrum disorder between 3-5 years old
GÜLŞAH ERGUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimKapadokya ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAT KORKMAZ
- Sınıfsal sınırlar ve aile içi yansımaları: Çocuklarda beslenme davranışlarının ilişkisel çözümlemesi
The boundaries of social class and reflections within the family: A relational analysis of nutritional behaviors in children
GİZEM ŞÜKRAN ÖZALKAN
- Alopesi areata tanılı çocuklarda somatizasyon, stresle başa çıkma ve uyku alışanlıklarının değerlendirilmesi
Evaluation of somatization, coping with stress and sleeping habits in children with alopecia areata
AYŞENUR KÜBRA ŞAHİN PELİTLİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriDüzce ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM KÜÇÜKDAĞ
- Beslenme problemi olan çocuklarda anne-bebek etkileşiminin değerlendirilmesi
Evaluation of mother-toddler interaction in children with feeding problems
HATİCE GÜLŞEN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriOndokuz Mayıs ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KORAY MEHMET ZEYNEL KARABEKİROĞLU
- Anne çocuk ilişkisi: Erken dönem yeme reddinin yordayıcıları
Mother-child relationship: The predictors of early food refusal
YAREN ALTUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESTEREN GAZİOĞLU