Kanser erken teşhis, tarama ve eğitim merkezine başvuran kadınların meme kanseri risk düzeyleri ve meme kanseri önleme davranışlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of the breast cancer risk levels and factors affecting breast cancer prevention behaviors of women applying to cancer early diagnosis, screening and education center
- Tez No: 917937
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYGÜL KISSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Hemşirelik, Public Health, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 134
Özet
Bu çalışma Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM)'ne başvuran 40-69 yaş arasında meme kanseri tanısı almamış kadınların meme kanseri risk düzeyleri ve meme kanseri önleme davranışlarını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma tanımlayıcı kesitsel ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırma örneklemini 04.03.2024-12.06.2024 tarihleri arasında İstanbul ili Büyükçekmece ilçesi Dizdariye Mahallesine bağlı KETEM birimine başvuran, çalışmaya dahil edilme kriterlerini taşıyan 40-69 yaş aralığında 331 kadın oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Özellikler Formu, Meme Kanseri Risk Değerlendirme Formu, Kadınların Meme Kanseri Önleme Davranışlarını Etkileyen Faktörleri Belirleme (MEKÖD) Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, t testi, ANOVA, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Pearson korelasyon ve ki-kare testleri kullanılmıştır. Çalışmada MEKÖD ölçeği toplam puan ortalaması 104.8±15.1 hesaplandı. Kadınların en düşük puanı stres yönetimi alt boyutundan (11.2±2.5), en yüksek puanı motivasyon alt boyutundan (16.6±2.8) aldığı belirlenmiştir. Hiçbir zaman Kendi Kendine Meme Muayenesi (KKMM) yapmayanların oranı %34.4, hiçbir zaman Klinik Meme Muayenesi (KMM) yaptırmayanların oranı %72.8, ara sıra mamografi çektirenlerin oranı %75.2 olarak saptanmıştır. Meme kanseri risk düzeyi düşük olanların oranı %86.1'dir. MEKÖD toplam puanı ve meme kanseri risk düzeyi yaş, eğitim, gelir düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir. MEKÖD toplam puanı KKMM, KMM yaptırma ve mamografi çektirme durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. MEKÖD alt boyut ve toplam puanını kadınların ailede meme kanseri öyküsü değişkeni etkilememiştir. MEKÖD toplam puanı ve meme kanseri risk düzeyi kadınların kilosuna göre istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır. Kadınların KKMM yapma sıklığı eğitim ve gelir düzeyi yüksek olanlarda yüksek, ev hanımlarında ve ileri yaşta olanlarda ise düşük oranda belirlenmiştir. MEKÖD ölçeği alt boyut ve toplam puanı ile meme kanseri risk düzeyi arasında ilişki bulunmamıştır. Sonuç olarak kadınların KKMM, KMM, mamografi çektirme oranları düşük saptandı. MEKÖD alt boyutlarından yüksek puan alan kadınların meme kanseri önleme davranışlarına daha yüksek oranda katılımda bulunduğu söylenebilir. Kadınların meme kanserine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi ve meme kanseri riski olan kadınlara risklerinin fark ettirilmesi, kanser taramalarına katılmalarını dolayısıyla meme kanserinin erken tanılanmasını sağlamada ve kanserden koruyucu eğitimlerin geliştirilmesine yönelik çalışmalarda yararlı olabilir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to evaluate the breast cancer risk levels and the factors affecting breast cancer prevention behaviors of women between the ages of 40-69 who were admitted to the Cancer Early Diagnosis, Screening and Education Center (KETEM). This research is descriptive, cross-sectional and relationship-seeking. The research sample consisted of 331 women between the ages of 40-69 who applied to the KETEM unit of Dizdariye District of Büyükçekmece district of Istanbul between 04.03.2024 and 12.06.2024 and met the criteria for inclusion in the study. The data were collected using the Descriptive Features Form, the Breast Cancer Risk Assessment Form, and the Identification of Factors Affecting Women's Breast Cancer Prevention Behaviors (BCPB) Scale. Descriptive statistics, t test, ANOVA, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test, Pearson correlation and chi-square tests were used to evaluate the data. In the study, the mean total score of the BCPB scale was calculated as 104.8±15.1.It was determined that the women got the lowest score from the stress management sub-dimension (11.2±2.5) and the highest score from the motivation sub-dimension (16.6±2.8). The rate of those who never performed Breast Self-Examination (BSE) was 34.4%, the rate of those who never had Clinical Breast Examination (CBE) was 72.8%, the rate of those who had mammography occasionally was found to be 75.2%. The rate of those with a low risk of breast cancer was 86.1%. The total score of the BCPB and the level of breast cancer risk showed a statistically significant difference according to age, education and income level. The total score of BCPB was found to be statistically significant according to BSE, CBE and mammography status. The women's family history of breast cancer did not affect the sub-dimension and total score of the BCPB. The total score of the BCPB and the risk level of breast cancer were found to be statistically significant according to the weight of the women. The frequency of BSE was found to be high in those with high education and income levels, and low in housewives and elderly people. There was no correlation between the sub-dimension and total score of the BCPB scale and the level of breast cancer risk. As a result, the rates of BSE, CBE and mammography in women were found to be low. It can be said that women who scored high on the BCPB sub-dimensions participated in breast cancer prevention behaviors at a higher rate. Evaluating women's attitudes towards breast cancer and making women at risk of breast cancer aware of their risks may be useful in ensuring their participation in cancer screenings, thus ensuring early diagnosis of breast cancer, and in studies aimed at developing cancer preventive education.
Benzer Tezler
- Kanser erken teşhis, tarama ve eğitim merkezine başvuran kadınların meme kanserine yönelik sağlık inançlarının belirlenmesi
Determination of the health beliefs of women who applied to the cancer early diagnosis, scanning and education center for breast cancer
GÜLSEMİN ARKAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk SağlığıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANDAN GÜLER
- Kadınların meme kanseri bilgi düzeyleri ile meme kanseri korkuları arasındaki ilişki
The relationship between breast cancer knowledge levels of women and breast cancer fears
SULTAN KAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikPamukkale ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İLGÜN ÖZEN ÇINAR
- Sağlık hizmetlerine erişim: Kadınların meme ve rahim kanseri tarama hizmetlerine erişimine yönelik bir nitel çalışma
Access to health services: A qualitative study on women's access to breast and cervical cancer screening services
ŞAFAK KIRAN
Doktora
Türkçe
2023
Sağlık Kurumları YönetimiSakarya ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT AKBOLAT
- Kanser Tarama Merkezine başvuran kadınların sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının erken tanı bilgi ve uygulamalarına etkisi
Determination of the effect of attitudes of women who applied the cancer inspection center toward health issues on early diagnosis knowledge and implementations
HACER GÖK UĞUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKNUR AYDIN AVCI
- Rize Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi'ne 2005-2011 yıllarında başvuran kadınların meme ve serviks kanseri açısından değerlendirilmesi
Evaluation of women attending Rize Cancer Early Diagnoses, Screening and Education Menter between 2005-2011 for breast and cervix cancer
ÖZDEN GÖKDEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
Aile HekimliğiDokuz Eylül ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHTAP KARTAL