Dış ticaret öngörüsünde klasik ve yapay sinir ağları yöntemleri
Classical and artificial neural networks methods in foreign trade forecasting
- Tez No: 918194
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HATİCE DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: 11111, Ekonomi, Uluslararası Ticaret, 12345, Economics, International Trade
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Giresun Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Küreselleşmenin hız kazandığı 21. yüzyılda, dış ticaret ülkelerin ekonomik kalkınma ve büyüme süreçlerinde hayati bir rol oynamaktadır. Bu bağlamda, dış ticaret sadece ekonomik iş birliği için değil, aynı zamanda küresel refahın artışı için de kritik bir mekanizma haline gelmiştir. Bu çalışmada, 2013 Ocak ile 2024 Eylül dönemi arasındaki ihracat ve ithalat verileri kullanılarak, 2024 Ekim-2026 Aralık dönemi için ARIMA, ETS, Auto DeepDent ve Basit Öngörü Kombinasyonları yöntemleriyle ihracat ve ithalat öngörüleri yapılmıştır. Ayrıca, 2023 Ekim-2024 Eylül dönemi çalışmadan çıkarılmış ve bu döneme yönelik 27 aylık yeni bir öngörü yapılarak gerçekleşen verilerle yöntemlerin performansları, MAPE ve RMSE hata kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Bulgular, ithalat ve ihracat bazında en düşük hata değerlerinin ülkelere göre farklılık gösterdiğini, ancak ARIMA modelinin genel olarak en başarılı yöntem olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma, öngörü yöntemlerinin ülkeler bazında doğruluklarını analiz ederek, dış ticaret yapan ülke ve firmalara stratejik kararlar alma, hangi ülkelerle ticaretinin geliştirilmesi gerektiğini belirleme ve geleceğe yönelik önlemler alabilme konularında rehberlik etmeyi amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In the 21st century, where globalization has gained momentum, foreign trade plays a vital role in the economic development and growth processes of countries. In this context, foreign trade has become a critical mechanism not only for economic cooperation but also for increasing global prosperity. This study utilizes export and import data from January 2013 to September 2024 to forecast exports and imports for the period between October 2024 and December 2026 using ARIMA, ETS, Auto DeepDent, and Simple Forecast Combinations methods. Additionally, the period from October 2023 to September 2024 was excluded from the study, and a new 27-month forecast was made for this period. The performance of the methods was evaluated using MAPE and RMSE error criteria based on actual data. The findings revealed that the lowest error values differed by country for imports and exports; however, the ARIMA model emerged as the most successful method overall. The study aims to guide countries and firms engaged in foreign trade by analyzing the accuracy of forecasting methods on a country basis, assisting in making strategic decisions, identifying which countries to enhance trade relations with, and taking proactive measures for the future.
Benzer Tezler
- İçsel büyüme teorileri çerçevesinde ar-ge harcamalarının dış ticaret ve büyüme üzerine etkileri
The effects of r&d expenditures on international trade and growth in the context of endogenous growth theories
NECATİ ÇİFTÇİ
- Türkiye'nin dış ticaret verilerinin öngörüsünde yapay sinir ağları ve box-jenkins modellerinin karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of artificial neural networks and box-jenkins models in forecasting foreign trade data of Turkey
ÖZGÜR POLAT
- Türkiye'nin Orta Doğu ülkeleri ile dış ticaretinin ekonometrik öngörüsü
Econometric forecast of Turkey's Middle East countries and foreign trade
MERVE OKTAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
EkonometriAtatürk ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÖKHAN ERKAL
- Balkan ülkeleri ile Türkiye arasındaki dış ticaretin dünü, bugünü ve yarını: 2011-2030 ekonometrik öngörüsü
The past, present and future of trade between Balkan countries and Turkey: 2011 to 2030 economic forecast
MELİKE BABAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
EkonometriKocaeli Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELÇUK KOÇ
PROF. DR. YUSUF BAYRAKTUTAN
PROF. DR. RECEP TARI
- Dünyada küresel finansal krizden korunma önlemleri ve finansal kriz öngörüsünün modellenmesi
Modeling of prevention measures from global financial crisis and forecast of financial crisis in the world
FERAH KURTULUŞ
Doktora
Türkçe
2023
Ekonomiİstanbul Gelişim ÜniversitesiEkonomi Finans Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSANİYE GÖKÇE KAYA