Türkiye'de kamu eğitim yapıları tip projelerinde mimari dönüşümün analizi (1923–2023)
Analysis of architectural transformation in standardized projects of public educational buildings in Turkiye (1923–2023)
- Tez No: 918845
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ABDURRAHMAN YAĞMUR TOPRAKLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 559
Özet
Bu araştırma, Türkiye Cumhuriyeti'nde kamu okul projelerinin 1923–2023 arasındaki tarihsel süreç içerisinde mimari dönüşümünü ele almaktadır. Araştırma, bu dönüşümün biçimsel ve nicel yanlarını incelerken ülkenin sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerinin bu dönüşümle olan ilişkilerini anlamayı ve yorumlamayı, araştırma konusunu destekleyici bir çerçeve olarak ele almaktadır. Araştırma bu özgün bakış açısıyla, mimarlık çalışmaları içinde önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Tarihsel, nitel ve nicel yaklaşımları bir araya getiren birleşik bir araştırma stratejisi doğrultusunda tasarlanan bu araştırma, kapsamlı bir literatür taramasına dayalı olarak geliştirilmiştir. Veri toplama ve düzenleme aşamaları neticesinde 178 projeden oluşan veri seti, analitik yöntemler kullanılarak, dönemsel ve tipolojik çeşitliliği temsil eden bir örnekleme indirgenmiştir. Örneklem üzerinde biçimsel ve nicel analizler gerçekleştirilmiş ve elde edilen bulgular sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerle çok katmanlı bir bağlamda tartışılmıştır. Neticede bu araştırma, 1923–2023 yılları arasında Türkiye'de kamu okul projelerinde okul tipleri, tasarım süreçleri, plan tipleri ve mekânsal düzenlemeler açısından çok katmanlı bir dönüşüm yaşandığını ortaya koymuştur. Ayrıca bu dönüşümün sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerle güçlü bir ilişki içinde şekillendiği fikrini tartışarak, eğitim yapılarının yalnızca fiziksel mekanlar değil, aynı zamanda dönemin sosyo-ekonomik ve ideolojik bağlamlarının birer yansıması olduğunu göstermiştir. Bu araştırma ulaştığı sonuçlar itibariyle literatürdeki önemli bir boşluğu doldurmak yanında, daha önce metrik düzeyde ele alınmamış parametreleri akademik literatüre kazandırmıştır. Ayrıca, Türkiye'deki eğitim yapıları için kapsamlı bir proje envanteri oluşturulması, bu çalışmanın literatüre sunduğu diğer bir önemli katkıdır.
Özet (Çeviri)
This study examines the architectural transformation of public-school projects in the Republic of Turkiye (1923–2023). It analyzes the formal and quantitative aspects of this transformation while exploring and interpreting the relationship with the country's social, political, and economic dynamics, providing a supportive framework for the research topic. With this unique perspective, the study fills a significant gap in the field of architectural studies. Designed using a combined research strategy that integrates historical, qualitative, and quantitative approaches, this study is based on an extensive literature review. Through data gathering and structuring processes, a dataset comprising 178 projects was reduced to a representative sample, reflecting the periodical and typological diversity, by using analytical methods. Formal and quantitative analyses were applied to the sample, and the findings were discussed within a multi-layered context of social, political, and economic dynamics. Consequently, this study reveals that a multi-layered transformation has occurred in public-school projects in Turkiye (1923–2023) in terms of school types, design processes, plan typologies, and spatial arrangements. Furthermore, it argues that this transformation is strongly shaped by social, political, and economic dynamics, demonstrating that educational buildings are not merely physical spaces but also reflections of the socio-economic and ideological contexts of their time. In addition to addressing a significant gap in the literature with its findings, this study introduces parameters that have not been previously examined at the metric level into academic discourse. Moreover, developing a comprehensive project inventory for educational buildings in Turkiye constitutes another important contribution of this study to the literature.
Benzer Tezler
- Conserving the 'type': a value-based framework for modern archaeology museums in Türkiye
Tipi korumak: Türkiye'deki modern arkeoloji müzeleri çin değer odakli bi̇r çerçeve
TUĞBA SAĞIROĞLU
Doktora
İngilizce
2025
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR AYKAÇ LEIDHOLM
PROF. DR. AYŞE GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ
- Developing a framework for target cost in post-disaster housing by minimizing time and optimizing cost using 3D model
Afet sonrası konutlarında hedef maliyet için bir çerçeve geliştirme: Zamanın minimize edilmesi ve maliyetin 3 boyutlu model kullanılarak optimize edilmesi
ZAFER ÜZMEZ
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ONUR BEHZAT TOKDEMİR
- İstanbul'da eğitim donatımlarının planlanmasına ve uygulanmasına yönelik model araştırması
Model research on planning and application of education infrastructures in Istanbul
SUAT ÇABUK
Doktora
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜCEL ÜNAL
- Yüksek teknoloji barındıran endüstri tesislerinin tasarım evresinde BİM destekli paydaş yönetimi: Ses altı rüzgâr tüneli örnek olay incelemesi
BİM-based stakeholder management in design phase of high-tech industrial facilities: A case study of subsonic wind tunnel
MUHAMMED YUSUF GÜNEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN YAMAN
- Türkiye'de karma kullanımlı yapılarda yönetim planı ve uygulama sorunları
Management plans and practical challenges in mixed-use developments in Türkiye
FURKAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiGayrimenkul Geliştirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEVKİYE ŞENCE TÜRK