Süleyman Sani Axundov'un Qorxulu Nağıllar (6-36. sayfalar) adlı eseri üzerine cümle bilgisi incelemesi
Süleyman Sani Axundovs review of sentence information on the work Qorxulu Nagillar (6-36. sayfalar) translation of the text-index
- Tez No: 918999
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MERYEM ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Türkçe, Azerbaycan Türkçesi, cümle bilgisi, Qorxulu Nağıllar, Turkish, Azerbaijani Turkish, Syntax, Oorxulu Nağıllar
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Bu tez çalışmasında 2007 yılında Bakü'de basılan ve Süleyman Sani Axundov tarafından yazılan“Qorxulu Nağıllar (6-36. sayfalar)”isimli eserinde cümle bilgisi incelemesi yapılmıştır. Bu inceleme yapılırken Elza Alışova Demirdağ'ın“Azerbaycan Türkçesi Söz Dizimi”isimli kitabı esas alınmıştır. Eski Anadolu Türkçesinin bağımsız ve zengin bir yazı dili hâline gelişi Oğuz-Türkmen kolunun daha sonraki dallanmalarına da çığır açmıştır. Bu yazı dilinin zamana ve yeni kültür şartlarına bağlı değişme ve gelişme dönemlerinden geçerek oluşturduğu Osmanlı Türkçesi; Kırım Osmanlıcası, Türkiye Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi ve Gagavuzca gibi kolları içine alan Güney-Batı Türk lehçeleri grubuna sağlam bir temel vazifesi görmüştür. Bu yazı dilinin kurulması ile, Oğuz Türkçesinin ses bilgisi, şekil bilgisi ve söz varlığı açısından Eski Türkçe ile ortaklaşan yanları dışında, özellikle klasik Doğu Türkçesinden büyük ölçüde ayrılmış olan özellikleri bütün ayrıntıları ile gün ışığına çıkmıştır. Bu süreç, Eski Anadolu Türkçesinin zaman içerisinde geçirdiği dilsel evrimlerin ve kültürel etkileşimlerin bir sonucudur. Oğuz Türkçesinin kendine özgü niteliklerini muhafaza ederken, aynı zamanda farklı coğrafi ve sosyo-politik koşullar altında gelişmesi, bu yazı dilinin çeşitlenmesine ve zenginleşmesine yol açmıştır. Özellikle 13. ve 14. yüzyıllarda Anadolu'da kurulan beyliklerin ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yükselişi, bu dilin edebî ve resmî yazışmalarda yaygın olarak kullanılmasına zemin hazırlamıştır. Süleyman Sani Axundov'un yazdığı Qorxulu Nağıllar isimli esere dayanarak Türkiye Türkçesi ile karşılaştırmalı olarak hazırlanan bu çalışma ile cümle bilgisi alanına katkı sağlamak amaçlanmıştır. Çalışmada eserin 2007 yılında Bakü'de basılan baskısı esas alınmıştır. Bu sayede Türkiye ve Azerbaycan Türkçeleri cümle bilgisi üzerine yapılan çalışmaların sayısının artması ve gelecekte cümle bilgisi çalışmalarına kaynaklık etmesi amacıyla bu tez çalışması hazırlanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this thesis, a syntactic analysis has been conducted on the work titled“Qorxulu Nağıllar (6-36. sayfalar)”written by Süleyman Sani Axundov and published in Baku in 2007. This analysis is based on Elza Alışova Demirdağ's book“Syntax of Azerbaijani Turkish.”The emergence of Old Anatolian Turkish as an independent and rich written language has paved the way for the later branching of the Oghuz-Turkmen lineage. As a result, the written language, through various periods of change and development depending on time and new cultural conditions, has provided a strong foundation for the Southern-Western Turkic dialect group. This group includes branches such as Ottoman Turkish, Crimean Ottoman, Turkey Turkish, Azerbaijani Turkish, and Gagauz. The establishment of this written language has brought to light, in all details, the features of Oghuz Turkish, which significantly diverge from Classical Eastern Turkish, apart from the aspects shared with Old Turkish in terms of phonology, morphology, and vocabulary. By conducting a syntactic analysis of the work“Qorxulu Nağıllar”written by Süleyman Sani Axundov and published in Baku in 2007, this thesis aims to contribute to the study of syntax. It has been prepared with the intention of increasing the number of studies on the syntax of Turkish and Azerbaijani Turkish and serving as a resource for future syntactic studies.
Benzer Tezler
- Şehid-i Sani
Sehid-i Sani
SÜLEYMAN BÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSA ÇETİN
- İmam Rabbani'nin Mektubât'ında mezheplerin tasnifi
The classification of the sects in Letter of Imam Rabbani
SÜLEYMAN YALMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DinKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET AK
- Fârâbî'de mâhiyet varlık ilişkisi
The relationship of existence and quiddity in the philosophy of al-Farabi
OZAN TÜRKÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinSüleyman Demirel ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SALİH AYDIN
- Korku algısı: Diş tedavisi gören hastalar üzerine bir araştırma
Sense of fear: A research on patients undergoing dental treatment
SÜLEYMAN BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Diş HekimliğiHasan Kalyoncu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM SANİ MERT
- Fehîm-i Sânî ve Dîvânı: İnceleme-metin
Fehîm-i Sânî and his Dîvân: Examination-text
RECEP ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER BAYRAM