Coriandreae (apiaceae) tribe'ı üzerine farmasötik botanik araştırmalar
Pharmaceutical botanical studies on Coriandreae (apiaceae) tribe
- Tez No: 919501
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE AKALIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Botanik, Eczacılık ve Farmakoloji, Botany, Pharmacy and Pharmacology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Farmasötik Botanik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Farmasötik Botanik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Coriandreae tribusu Apiaceae familyasının küçük tribuslarından biridir. Coriandrum ve Bifora cinsleri ile temsil edilen tribus kişniş olarak bilinen Coriandrum sativum bitkisi ile tanınır. Gıda olarak genelde meyve ve yaprakları kullanılan bitki, halk tarafından tıbbi olarak en çok mide rahatlatıcı, karminatif ve sedatif amaçlarıyla kullanılmaktadır. In vitro ve in vivo çalışmalar ile antimikrobiyal, antioksidan, antienflamatuar, antidiyabetik, hipolipidemik, sedatif ve diğer aktiviteleri gösterilmiştir. Bitkinin uçucu yağları, yağ asitleri ve ekstrelerinin analizleri farklı çalışmalarda gösterilmiştir. Tez çalışması ile tribus üyelerinin tanınmasında kolaylık sağlamak amacıyla türler morfolojik, anatomik ve moleküler açıdan incelenmiştir. Morfolojik incelemede yapraklar, çiçek durumu ve meyve; anatomik incelemede meyve; moleküler analizde ITS bölgesi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda türlerin ayrıntılı deskripsiyonları ile cins ve tür bazında teşhis anahtarları üretilmiştir. Anatomik incelemede Coriandrum türlerinde lateral küçük vittalar, C. tordylium türünde hipendokarp yapısı içinde komissural vittalar, B. radians türünde 4-6 adet komissural vitta gözlenmiştir. Moleküler analiz ile morfolojik ve anatomik bulgular desteklenmiş ve tribus sistematiği aydınlatılmıştır. Tribusun tüm üyeleri ilk defa moleküler olarak analiz edilmiş, Bifora americana türünün morfolojik olarak tribus ile ilişkili, moleküler olarak tribustan ayrık olduğu bulunmuştur. B. americana türünün hariç olduğu Coriandreae sensu stricto ve dahil olduğu Coriandreae sensu lato tanımları önerilmiştir. Coriandreae tribusu üzerine yapılan bu çalışma ile tribus türlerinin doğru sınıflandırılması ve gelecek araştırmalar için tanınması yolunda önemli adımlar atılmıştır. Gelecekte, tribus türleri üzerine yapılacak çalışmalar ile C. sativum dışındaki türlerin tıbbi kullanım potansiyelleri artabilir.
Özet (Çeviri)
The Coriandreae tribe is a small tribe of the Apiaceae family. Represented by the genera Coriandrum and Bifora, the tribe is best known for Coriandrum sativum (coriander). The plant, whose fruits and leaves are commonly used as food, is also used medicinally by people, mostly as a digestive, carminative and sedative. In vitro and in vivo studies have demonstrated antimicrobial, antioxidant, anti-inflammatory, anti-diabetic, hypolipidemic, sedative and other activities. Essential oils, fatty acids and extracts have been chemically analysed in various studies. In order to facilitate the identification of tribus members, the species were examined morphologically, anatomically and molecularly. Leaves, inflorescence and fruits were used for morphological analysis, fruits for anatomical analysis and ITS region for molecular analysis. Detailed descriptions and dichotomous keys of the genera and species were generated. Anatomically, small lateral vittae were observed in Coriandrum, commissural vittae in hypendocarp tissue in C. tordylium and 4-6 commissural vittae in B. radians. The morphological and anatomical results were supported by molecular analysis, which clarified the systematics of the tribe. All members were molecularly studied for the first time, showing that Bifora americana is morphologically related but molecularly distinct from the tribe. Definitions of Coriandreae sensu stricto excluding B. americana and Coriandreae sensu lato including B. americana are proposed. This study has advanced the classification and identification of the tribe for future research. Future studies may increase the potential use of plants.