Toros göknarı alt türlerinde (A. cilicica subsp. isaurica ve A. cilicica subsp. cilicica) iklim değişikliğine bağlı potansiyel yayılış alanlarının MaxEnt modelleme yöntemi ile belirlenmesi
Determination of potential distribution areas due to climate change in Taurus fir subspecies (A. cilicica subsp. isaurica and A. cilicica subsp. cilicica) using MaxEnt modelling method
- Tez No: 919553
- Danışmanlar: PROF. DR. SEZGİN AYAN, DOÇ. DR. ENDER BUĞDAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kastamonu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 333
Özet
Orman ekosistemlerinde kaynak yönetim sürecinde sürdürülebilirlik, ekolojik, ekonomik ve sosyal fonksiyonların birlikte değerlendirilmesi ile gerçekleştirilmelidir. Bu durum, ormancılık çalışmalarının planlanması ve uygulanması açısından önem arz etmektedir. Ormanların oluşum süreçlerini, yapısını ve ekolojisini etkileyen en önemli faktörlerden biri de iklimdir. İklim uzun zamandır bitkilerin coğrafi dağılımı üzerinde birincil kontrol faktörü olarak tanımlanmaktadır. Bu nedenle; iklim değişikliğine tepki olarak bitkilerin belirgin bir yeniden dağılım göstermesi beklenebilir. İklim değişikliğinin yol açtığı ekolojik farklılaşmanın, ormancılık sektörü üzerine etkisi diğer etki eden faktörlere göre daha yavaş fakat belirleyicidir. Değişen iklim koşulları altında en çok etkilenecek bölgelerden biri de Akdeniz havzasıdır. Bu tez çalışmasında; Türkiye'nin Akdeniz bölgesinde doğal yayılış gösteren önemli asli türlerden Abies cilicica alt türlerinin [A. c. subsp. cilicica (Antoine et Kotschy) Carrière ve A. c. subsp. isaurica (Antoine et Kotschy) Carrière] son üç plan dönemindeki (ilk planlar-seribazlı planlar, ilk dijital planlar ve son dönem planları) yayılış alanları incelenmiş ve ileriye yönelik her iki taksonun yayılış modelleri oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda; her iki alt türün son 50 yıllık süreçteki yayılış alanlarında daralma olduğu saptanmıştır. Maksimum Entropi (MaxEnt) analizi ile her iki alt türün gelecek yıllardaki potansiyel alanları ve yayılış alanlarındaki değişim ortaya konmuştur. Maksimum Entropi (MaxEnt) analizi; daha büyük etki gösteren 6 ilkim değişkeni (Bio1, Bio5, Bio11, Bio12, Bio15 ve Bio18) ve iki topoğrafik değişken (bakı ve yükseklik) kullanılarak, SSP245 ve SSP585 iklim senaryolarına göre 2040 ve 2060 yılları için yürütülmüştür. Analiz sonuçlarında; A. c. subsp. cilicica SSP245 2040 yılı 0,9183, SSP245 2060 yılı 0,9239, SSP585 2040 yılı 0,9106 ve SSP585 2060 yılı 0,8955 AUC değerleri elde edilmiştir. A. c. subsp. isaurica ise SSP245 2040 yılı 0,8959, SSP245 2060 yılı 0,9288, SSP585 2040 yılı 0,9043 ve SSP585 2060 yılı 0,9172 AUC değerleri elde edilmiştir. Oldukça yüksek model başarı değerleri ile A. c. subsp. cilicica ve A. c. subsp. isaurica alt türlerinin gelecek yıllarda yayılış alanlarındaki daralmanın devam edeceği tahminlenmiştir. A. c. subsp. cilicica yayılışını enlem bakımınından kuzeye ve kuzey doğu yönüne ve yükselti bakımından daha üst rakımlara taşıma eğilimindedir. A. c. subsp. isaurica ise yayılışını enlem bakımından; kuzey bölgelere ve daha üst rakımlara taşıyacağı tahminlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Sustainability in the resource management process in forest ecosystems should be realized by evaluating ecological, economic and social functions together. This situation is of great importance for the planning and implementation of forest management activities. One of the most important factors affecting the structuring pattern, structure and ecology of forests is climate. Climate has long been identified as the primary control on the geographic distribution of plants. Therefore, a significant redistribution of plants can be expected in response to climate change. The impact of ecological differentiation caused by climate change on the forestry sector is slower but more decisive than other influencing factors. The Mediterranean basin is one of the regions that will be most affected under changing climate conditions. In this thesis, the distribution areas of Abies cilicica subspecies [A. c. subsp. cilicica (Antoine et Kotschy) Carrière ve A. c. subsp. isaurica (Antoine et Kotschy) Carrière], which are important primary species naturally distributed in the Mediterranean region of Turkey, in the last three plan periods (first plans-serialized plans, first digital plans and last period plans) were examined and the distribution models of both taxa were created for the future. As a result of the study; it was determined that the distribution areas of both subspecies have shrunk in the last 50 years. Maximum Entropy (MaxEnt) analysis revealed the potential areas of both subspecies in the coming years and the change in their distribution areas. MaxEnt analysis was conducted for the years 2040 and 2060 according to the SSP245 and SSP585 climate scenarios, using 6 climate variables (Bio1, Bio5, Bio11, Bio12, Bio15 and Bio18) and two topographic variables (aspect and elevation), which have a larger effect. AUC values of 0.9183 for A. c. subsp. cilicica SSP245 2040, 0.9239 for SSP245 2060, 0.9106 for SSP585 2040 and 0.8955 for SSP585 2060 were obtained. AUC values of 0.8959 in SSP245 2040, 0.9288 in SSP245 2060, 0.9043 in SSP585 2040 and 0.9172 in SSP585 2060 were obtained for A. c. subsp. isaurica. Given the markedly elevated model success values, it was postulated that the A. c. subsp. cilicica and A. c. subsp. isaurica subspecies will persist in their observed decline over the forthcoming years. A. c. subsp. cilicica tends to move its distribution to the north and north-east in terms of latitude and to higher altitudes in terms of elevation. A. c. subsp. isaurica is predicted to move its distribution to the northern regions and higher altitudes in terms of latitude.
Benzer Tezler
- Kahramanmaraş Başkonuş araştırma ormanında farklı ağaç türlerinde ölü örtü, ölü odun ve toprak organik karbon miktarının belirlenmesi üzerine araştırmalar
Investigations on the determination of litter, dead wood and soil organic carbon amount in different tree species in Kahramanmaras Başkonus research forest
SEDA TAT
Doktora
Türkçe
2022
Ormancılık ve Orman MühendisliğiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAHMUT REİS
- Göller bölgesi Abies cilicica Carr. ormanlarında Choristoneura murinana (Hübner) üzerine araştırmalar
Investigation on Choristoneura murinana (Hübner) in lakes district Abies cilicica Carr. forests
OĞUZHAN SARIKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Ormancılık ve Orman MühendisliğiSüleyman Demirel ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. MUSTAFA AVCI
- Göksu havzası'nın (Seyhan) su potansiyelinin belirlenmesi ve sürdürülebilirliği
Determination and sustainability of Göksu basin (Seyhan) water potential
FATİH KARAOSMANOĞLU
- Toros Göknarı (Abies cilicica carr.)nın Türkiye'deki doğal yayılış ve silvikültürel özellikleri
Başlık çevirisi yok
H. FERHAT BOZKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1986
Ormancılık ve Orman Mühendisliğiİstanbul ÜniversitesiSilvikültür Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM ATAY
- Karlık dağı'nın doğal ortam koşulları ve bitki örtüsü arasındaki ilişkileri
Relationships between natural environment conditions and vegetation of Karlık mountain', master's thesis
TUNA ÇARKI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
CoğrafyaSüleyman Demirel ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÇETİN ŞENKUL