Maniheist çevreye ait türkçe metinlerin tasnifi ve dil özellikleri
Classification and language features of turkish texts belonging to the Manichaean environment
- Tez No: 919886
- Danışmanlar: PROF. DR. FERRUH AĞCA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
Bu çalışmada, Doğu Türkistan'da 8.-12. yüzyıllarda Soğd, Mani ve Uygur alfabeleriyle kâğıda yazılmış Maniheist çevreye ait Türkçe metinler, birbirleriyle ve bir önceki yazı dilinin temsilleri olan Ötüken yazıtları ile dillik bakımdan mukayese edimiştir. Mukayesenin neticesinde mezkûr metinlerin hem yazıtlarla hem de birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıkları ortaya koyulmuş akabinde elde edilen veriler vasıtasıyla inceleme konusu Maniheist çevreye ait Türkçe metinler dil özellikleri bağlamında tasnif edilmiştir. Dilbilgisi ve tasnif konularını kapsayan iki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde; inceleme konusu metinlerin sahip oldukları değişken dil özellikleri üzerinde durulmuştur. Söz konusu değişkenlerin metinlerdeki durumları irdelenmiş ve hem birbirleriyle ortak dil özellikleri gösteren metinler tespit edilmiş hem de bu dil özelliklerinin metinlerin tasnifine etkileri kendi özellerinde tespit edilmiştir. Tasnif bölümünde ise birinci bölümde elde edilen veriler metinlerin tarih kayıtları ile de desteklenerek Maniheist çevre metinlerin dillik ve buna paralel ilerleyen kronolojik konumlarına göre tasnifi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the Turkish texts from the Manichaean environment written on paper with Sogdian, Manichaean, and Uighur scripts in East Turkistan between the 8th and 12th centuries were linguistically compared with each other and with the inscriptions of Ötüken, which represent the earlier written language. As a result of the comparison, the similarities and differences of the aforementioned texts with both the inscriptions and each other were revealed. Subsequently, the Turkish texts from the Manichaean environment, which are the subject of the study, were classified in terms of linguistic features based on the obtained data. In the first part of the study, which consists of two sections covering grammar and classification topics, the variable linguistic features of the texts under examination were emphasized. The statuses of these variables in the texts were examined, and texts that showed common linguistic features with each other were identified. Additionally, the impact of these linguistic features on the classification of the texts was determined in their specific contexts. In the classification section, the data obtained in the first part were also supported by the date records of the texts. Consequently, the Manichaean environment texts were classified based on their linguistic and consequently their chronological positions.
Benzer Tezler
- Eski Uygur Türkçesiyle yazılmış eserlerin ses ve şekil özelliklerine göre tarihlendirilmesi
Dating old Uighur texts accordind to thier phonetic and morphological features
FERRUH AĞCA
Doktora
Türkçe
2006
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. DURSUN YILDIRIM
- Eski Türkçede ölçü
Measurement of old Turkic
AYBÜKE BETÜL DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT GÜL
- Eski Uygurların yerleşik yaşam kültürüyle ilgili söz varlığının tarihî-karşılaştırmalı incelemesi
A historical-comparative vocabulary research related to culture of sedentary life in Ancient Uyghur people
BUHELIQI WEILI
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MELEK ÖZYETGİN
- Mu'tezile'nin beş esasının teşekkülünde Ebu'l-Hüzeyl'in yeri
The Place of Abu al-Hudhayl in formation of Mu'tazila's five principles
OSMAN AYDINLI
- Yüksek bir konumdan bakışlı manzara resminde kompozisyon
Composition in a landscape painting viewed from a high position
VEYSEL KURUCU
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTemel Sanat Eğitimi Ana Sanat Dalı
PROF. CANER KARAVİT