Mekânsal planlama ve sel afeti ilişkisi üzerine bir değerlendirme: Kastamonu Bozkurt örneği
An evaluation of the relationship between spatial planning and flood disaster: The case of Bozkurt, Kastamonu
- Tez No: 919989
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YASİN BEKTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
İklim değişikliği dünyada meydana gelen afetlerin sıklıklarını artırmış ve artırmaya devam etmektedir. Uluslararası alanda dünyanın en önemli afet veri tabanlarından birine sahip olan Afetlerin Epidemiyolojisi Araştırma Merkezi (CRED)'nin dünya genelinde meydana gelen doğal afetlerin afet türlerine göre dağılım verileri incelendiğinde 2000-2019 yılları arası 3254 adetle sel afeti birinci sırada yer almaktadır. Türkiye'de de sel afeti en sık görülen ve en fazla can ve mal kaybına sebep olan afetlerin başında yer almaktadır. İklim değişikliğiyle birlikte meydana gelen sel afetlerinin sıklığı ve şiddeti artmış artmaya da devam etmektedir. Bu çalışma kapsamında öncelikle selin tanımı ele alınarak, oluşum hızlarına göre türleri ve oluşum yerlerine göre çeşitleri açıklanmaktadır. Riski oluşturan bileşenlerden tehlike, maruziyet ve kırılganlık kavramlarının tanımları yapılmaktadır. Sel afet riskinin oluşabilmesi için gerekli bileşenler ortaya konulmaktadır. Sel risk yönetimi farklı boyutlarda değerlendirilerek sınıflandırılıp zarar görebilirlik kapsamında incelenmektedir. Sel riski bütünleşik afet yönetimi kapsamında değerlendirilmekte ve tarihsel süreçte sel risk yönetimi yaklaşımının değişim süreci açıklanmaktadır. Çalışmanın sonraki aşamasında ise 11 Ağustos 2021 tarihinde sel afeti yaşayan çok şiddetli yağış alarak büyük ölçekte can ve mal kaybının yaşandığı örnek alan olarak belirlenen Kastamonu İli Bozkurt kentinin sel afeti tehlike ve risk haritaları, yağış verileri, dere yatakları, taşkın tehlike bölgesi, sel alanındaki nüfus ve yapı yoğunluğu, su basman kotları, geçirimsiz yüzeyler, arazi kullanım değişimi, kapatılan/yatağı değiştirilen dereler, yeşil alanlar vb. alt değişkenleriyle ilişkili olarak irdelenmektedir. Bozkurt kentinin yaşadığı sel afetinin mekânsal planlarla olan ilişkisi ise üst ölçekten çevre düzeni planı, nazım imar planı ve uygulama imar planı/değişikliği/revizyonları, plan açıklama raporları, plan notları ve halihazır haritalar elde edilerek sel riski kapsamında planlarda hangi tür tedbirlerin alındığı eleştirel açıdan incelenmektedir. Çalışmanın son aşamada ise, sel riskini azaltmaya ve kentsel dayanıklılığı arttırmaya yönelik öneriler ortaya konulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Climate change has increased and continues to increase the frequency of disasters occurring in the world. When the data on the distribution of natural disasters that occurred worldwide by disaster type of the Center for Research on the Epidemiology of Disasters (CRED), which has one of the most important disaster databases in the world in the international arena, is examined, flood disaster ranks first with 3254 between 2000-2019. Flood disaster is also one of the most frequent disasters in Turkey and is the one that causes the most loss of life and property. The frequency and severity of flood disasters that occur with climate change have increased and continue to increase. Within the scope of this study, firstly the definition of flood is taken into consideration, its types are explained according to their formation speed and types according to their formation places. The concepts of danger, exposure and vulnerability are defined among the components that constitute the risk. The components required for the formation of flood disaster risk are presented. Flood risk management is evaluated in different dimensions, classified and examined within the scope of vulnerability. Flood risk is evaluated within the scope of integrated disaster management and the change process of the flood risk management approach in the historical process is explained. In the next stage of the study, the flood disaster hazard and risk maps of Bozkurt District of Kastamonu Province, which was determined as an example area where a flood disaster occurred on August 11, 2021 due to very heavy rainfall and large-scale loss of life and property, are examined in relation to sub-variables such as rainfall data, stream beds, flood hazard zone, population and building density in the flood area, basement elevations, impermeable surfaces, land use change, closed/changed streams, green areas, etc. The relationship between the flood disaster experienced by Bozkurt District and spatial plans is examined critically by obtaining the upper scale environmental plan, master development plan and implementation development plan/change/revisions, plan explanation reports, plan notes and current maps, and what kind of measures were taken in the plans within the scope of flood risk. In the final stage of the study, suggestions are put forward to reduce flood risk and increase urban resilience. The relationship between the flood disaster experienced by Bozkurt District and spatial plans is examined critically by obtaining the upper scale environmental plan, master development plan and implementation development plan/change/revisions, plan explanation reports, plan notes and current maps, and what kind of measures were taken in the plans within the scope of flood risk. In the final stage of the study, suggestions are put forward to reduce flood risk and increase urban resilience.
Benzer Tezler
- Afete duyarlı planlama kapsamında planlama jeorisk ilişkisi ve CBS ile analizi, Bartın kenti örneği
In the contex of urban mitigatinon planning, approach of GIS based spatial planning relevant with geological risk assessment: Case study of Bartin city
GÜLTEKİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞULE TÜDEŞ
- Sürdürülebilir kentleşme sürecinde, İstanbul Kağıthane deresi çevresindeki kent içi konut yerleşimlerinin ekolojik koridor yerleşim ilkeleri bağlamında analizi
Analysis of urban residential settlements around İstanbul Kağithane stream in the context of ecological corridor settlement principles for sustainable urbanization
DİLARA ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Afet sonrası toplanma alanlarının analizi: Denizli örneği
Analysis of gathering areas after the disaster: The case of Denizli city
ARZU PALAZCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaPamukkale ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NUR SİNEM PARTİGÖÇ
- Sel riskli alanlarda zorunlu göç, maladaptasyon ve mekansal planlama ilişkisi:Trabzon araklı örneği
The relationship between forced migration, maladaptation and spatial planning in flood-risk areas: The case of Trabzon-Araklı
ÖZGÜN DUYGU AKGÜL ACARALP
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET DORUK ÖZÜGÜL
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY