Sel riskli alanlarda zorunlu göç, maladaptasyon ve mekansal planlama ilişkisi:Trabzon araklı örneği
The relationship between forced migration, maladaptation and spatial planning in flood-risk areas: The case of Trabzon-Araklı
- Tez No: 859863
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET DORUK ÖZÜGÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 221
Özet
Bu çalışmanın amacı Türkiye'de etkileri giderek daha ağır şekilde hissedilecek küresel iklim değişikliğinin tetikleyeceği zorunlu göç hareketlerinin yaratabileceği sosyal ve mekânsal problemlerin mekânsal planlama adına nasıl yönetilebileceğinin ortaya koyulması yoluyla ilgili literatüre katkı sağlamaktır. Çalışma kapsamında zaman ve kaynakların sınırlılığı göz önünde bulundurularak iklim değişikliğinin etkilerinden yalnızca ani kent sellerine odaklanılmış; sel riskli kentsel alanlar için farklı kademelerde hazırlanmış planların ve oluşturulmuş stratejilerin uyum ve eşgüdümleri ve bunun sosyo-mekânsal yansımalarının tespitinin yanı sıra, bu alanlardaki formel ve enformel yapılarda yaşayanların sel afeti yada sel riski sebebiyle zorunlu göçü, bu zorunlu göçün ne şartlarda maladaptasyona dönüşebileceği ve zorunlu göç sürecinin mekânsal planlama disipliniyle nasıl yönetilebileceğine dair stratejiler de çalışma kapsamında ele alınmıştır. Çalışmada örnek alan olarak Trabzon'un Araklı ilçesi seçilmiştir. Çalışmada çoklu yöntemler kullanılmıştır. Öncelikle kavramsal çerçeveyi oluşturmaya yönelik literatür taraması yapılmıştır. Ardından ilgili plan/strateji belgeleri olan 1/25000 ölçekli NİP, TYP, 1/5000 ölçekli NİP, 1/1000 ölçekli UİP, Karadeniz İklim Değişikliği Uyum Eylem Planı, IRAP, Taşkın Risk Yönetimi Sayıştay Raporu, Trabzon İklim Kaynaklı Afetler ve Etki Haritaları (ÇŞB, 2011) ve MGM Raporları incelenmiştir. Son olarak tüm paydaşlar ile yarı yapılandırılmış mülakatlar yapılmış ve elde edilen veriler MAXQDA programı yardımı ile analiz edilmiştir. Çalışmada kurumlar arası uyum ve eşgüdüm eksikliklerinin sel riskini mekanda derinleştirdiği ve bir sel risk azaltım stratejisi olan zorunlu göçün uygun ekonomik, sosyal ve mekânsal stratejilerle desteklenmediğinde maladaptasyona dönüşebildiği tespit edilmiştir. Sonuçta, sel riskine karşı kurumların plan ve uygulamalarında uyum ve eşgüdümün sağlanması gerektiği; yapısal olmayan sel risk azaltım stratejilerine de en az yapısal stratejiler kadar önem verilerek yapısal önlemlerin mekânsal planlama ile entegrasyonunun sağlanmasının gerektiği, sel riskli alanlardan zorunlu göç sürecinin katılımcı bir çerçevede ekonomik ve sosyal bağlamı koparmayacak şekilde ve sürdürülebilirliği sağlayacak politikalarla desteklenerek tasarlanması gerektiği ortaya koyulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the social and spatial problems that can be caused by the forced migration triggered by global climate change, which will be much perceivable in the near future. Study is focused on urban flash floods, as well as coordination of plans and strategies prepared by different institutions, forced migration from formal and informal settlements because of flash flood risk, conditions on which forced migration becomes maladaptation and how to manage forced migration by spatial planning. Trabzon-Araklı was chosen as the study area. Multiple methods were used in study. First of all literature review was made in order to generate conceptual framework. Then related plan and strategy documents were analysed. Finally semi-structured interviews were made with all actors and collected data was analysed with MAXQDA. İt is find out that the coordination problems between institutions deepens flood risks in urban areas and forced migration -as a flood risk mitigation strategy- becomes maladaptive if it is not supported with appropriate economic, social and spatial strategies. As conclusion this study asserts that coordination between institutions, plans and strategies is essential. Also structural flood mitigation strategies must be integrated with spatial planning; and non-structural flood mitigation strategies must be implemented as much as structural flood mitigation strategies. Finally forced migration from flood risky areas must be designed in an participatory framework, without destroying economic and social context, and must be supported with policies to provide sustainability.
Benzer Tezler
- Flood risk analysis of Buyukcekmece Basin for buildings and transportation network
Büyükçekmece Havzası'nda binalar ve ulaşım ağı için sel riski analizi
SEYHAN ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiCoğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİMMET KARAMAN
- İklim değişikliğinde kentsel hasar görebilirlik: İstanbul- Bağcılar örneği
Urban damage vulnerability in climate change: İstanbul- Bağcılar
KÜBRA ALTINTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CEYHAN KAHYA
- Sel afeti yönetimi: Sinop/Türkeli sel örneği
Flood disaster management: Sinop/Turkeli flood example
MESUT OZAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu YönetimiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMENAF TURAN
- Rekreasyon alanı olarak millet bahçelerinin sürdürülebilirlik bağlamında çevresel şartlara uygunluk ve yönetim bakımından araştırılması
Research of public gardens as recreation areas in terms of suitability for environmental conditions and management
ESRA ERŞAHİN
Doktora
Türkçe
2025
TurizmAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRekreasyon Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN PARS ŞAHBAZ