Geri Dön

Application of fuzzy logic based coastal vulnerability model in coastal cultural heritage sites in Turkey

Türkiyedeki kıyı kültürel miras alanlarında bulanık mantık tabanlı kıyı kırılganlık modelinin uygulanması

  1. Tez No: 920307
  2. Yazar: AKDENİZ İNCE
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLİZAR ÖZYURT TARAKCIOĞLU, PROF. DR. AYŞEN ERGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kıyı ve Liman Mühendisliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 276

Özet

Kıyı kırılganlığının değerlendirilmesi, kıyı alanlarının sürdürülebilir kalkınmasını sağlamak için önemli bir faktördür ve karar alıcıların kıyı yönetim planlarını hazırlamaları veya uyarlamaları için yardımcı olur. Bu planlar, Türkiye gibi, 8.333 km kıyı uzunluğuna sahip olan ve bu kıyılarda birçok kıyı kültürel miras alanı ve doğal koruma bölgesi bulunan ülkeler için özellikle önemlidir, çünkü bu alanlar Türkiye için ekonomik ve sosyal açıdan çok değerli olmakla birlikte, deniz seviyesi yükselmesine karşı kırılgandırlar. Bu nedenle, bu çalışmada, IPCC 6. Değerlendirme Raporu'nda (2023) tanımlanan yollar dikkate alınarak, kıyı erozyonu, kalıcı taşkın ve fırtına kabarması nedeniyle oluşan su baskını üzerinde odaklanarak, 1.176 kıyı kültürel miras alanı ve 1.171 doğal koruma bölgesinin kıyı kırılganlık indeksi (KKİ) belirlemek için Bulanık Mantık Kıyı Kırılganlık Modeli (FCVAM) kullanılmıştır. Böylece, tüm senaryolara ait sonuçlar hesaplanmış olup, SSP2-4.5 ve SSP5-8.5 senaryoları için derinlemesine bir karşılaştırma ve tartışma sunulmuş, her iki senaryo için kültürel miras alanları ve doğal koruma bölgelerindeki kırılganlık değişikliklerini tetikleyen anahtar faktörler vurgulanmıştır. SSP2-4.5 senaryosunda, küresel FCVAM sınırları göz önünde bulundurulduğunda, en kırılgan sınıf“Orta”olarak gözlemlenirken, en yaygın sınıf“Düşük”kırılganlık olmuştur. Öte yandan, sonuçların Doğal Jenks Kırılma sınırlarına göre yeniden sınıflandırılması, Türkiye'deki doğal koruma alanlarının %11.6'sı ve kültürel miras alanlarının %16.1'inin deniz seviyesi yükselmesinin etkilerine karşı yüksek kırılganlığa sahip olduğunu göstermektedir. Model, ardından SSP5-8.5 koşulları için çalıştırılmış ve etki puanları ve KKİ'nın nasıl etkileneceği gözlemlenmiştir. En fazla sınıf değişikliği erozyon modülünde gözlemlenirken, kalıcı taşkın modülü en şiddetli kırılganlık sınıfı değişimlerini göstermiştir. Ancak, KKİ ve etki puanlarındaki artışlara rağmen, en yaygın ve en kırılgan sınıf—bir yüksek kırılganlık kültürel miras alanı hariç—değişmemiştir. Lokalize edilmiş sonuçlar incelendiğinde, doğal koruma alanlarının %18.4'ü ve kültürel miras alanlarının %20.7'si yüksek derecede kırılgandır. Bölgesel ölçekte, her iki yol için de, çoğu doğal koruma alanı ve kültürel miras alanı Ege Bölgesi'nde yer aldığı için, en az ve en çok kırılgan kıyıların en yüksek sayıda olduğu bölge bu bölgedir.

Özet (Çeviri)

Coastal vulnerability assessment is a key factor in achieving the sustainable development of coastal areas and helps decision-makers prepare or adapt their coastal management plans. These plans are essential for countries such as Türkiye, which has 8,333 km of shoreline length, along which many coastal cultural heritage areas and natural conservation zones are located. These areas are very valuable for Türkiye in economic and social terms; however, they are also susceptible to sea-level rise. Therefore, in this study, the Fuzzy Coastal Vulnerability Assessment Model (FCVAM) was utilized to determine the Coastal Vulnerability Index (CVI) along the shoreline projection of 1,176 coastal cultural heritage sites and 1,171 natural conservation zones, focusing on coastal erosion, inundation, and coastal flooding due to storm surge, by considering pathways defined in the IPCC 6th Assessment Report (2023). The results of all scenarios are provided, whereas, for the SSP2-4.5 and SSP5-8.5 scenarios, an in-depth comparison and discussion are presented, highlighting the key factors that drive changes in vulnerability for both cultural heritage sites and natural protection zones. In the case of SSP2-4.5, when global FCVAM limits are considered, the most vulnerable class observed was“Moderate,”while the most common one was“Low”vulnerability. On the other hand, localization of results by redefining class limits concerning Natural Jenks Breaks shows that 11.6% of natural conservation zones and 16.1% of cultural heritage sites in Türkiye are highly vulnerable to the impacts of sea-level rise relative to all studied shorelines. The model was then run for SSP5-8.5 conditions to observe how impact scores and CVI would be affected. The highest number of class changes were observed in the erosion module, while the inundation module demonstrated the most severe vulnerability class shifts. However, despite increases in CVI and impact scores, the most common and most vulnerable class—other than one highly vulnerable cultural heritage site—did not change. Regarding localized results, 18.4% of natural conservation zones and 20.7% of cultural heritage sites are highly vulnerable. On a regional scale, for both pathways, since most of the natural conservation zones and cultural heritage sites are located in the Aegean Region, the highest number of least and most vulnerable shores are within this region.

Benzer Tezler

  1. Coastal scenic evaluation by application of fuzzy logic mathematics

    Bulanık mantık yöntemiyle kıyı alanların değerlendirilmesi

    BARIŞ UÇAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEN ERGİN

    DR. ENGİN KARAESMEN

  2. Taş dolgu dalgakıranların yapay sinir ağları, bulanık mantık sistemleri ve genetik algoritma ile ön tasarımı ve güvenirlik analizi

    Design and reliability analysis of rubble mound breakwaters by using artificial neural networks, fuzzy logic systems and genetic algorithm

    M. LEVENT KOÇ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. CAN E. BALAS

    PROF.DR. A. SAMET ASLAN

  3. Uydu verilerinin obje temelli bulanık mantık yöntemi ile sınıflandırılması: Alaçatı örneğinde zamansal değişimin belirlenmesi

    Object based classification of satellite data with fuzzy logic method: Determination of temporal changes in the case of Alacati

    NİLAY ÖZDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. BÜLENT BAYRAM

  4. Tarihi yarımada'da turizm amaçlı, mekansal tabanlı sanal gerçeklik olanaklarının araştırılması

    Research on spatial-based virtual reality opportunities for tourism purposes in the historical peninsula

    SANÇAR BUHUR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU

  5. Güney ege deniz trafiğinin seyir emniyeti açısından değerlendirilmesine yönelik bir yaklaşım önerisi

    An approach proposal for the evaluation of navigation safety in the south aegean sea traffic

    CANAN ŞENDİLMEN DANACI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUBA KEÇECİ