Geri Dön

Ebu'l-Leys es-Semerkandi'nin hayatı ve Bustanü'l-Arifin adlı eserindeki merfu hadislerin tahrici

Başlık çevirisi mevcut değil.

  1. Tez No: 92197
  2. Yazar: İBRAHİM AKTAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. S. KEMAL SANDIKÇI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1999
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 186

Özet

TEZİN ÖZETİ Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. I. bölümde yazarın hayatı, eserleri, hocaları, talebeleri, eserin muhtevası ve eserin özellikleri işlenmektedir. E. bölümde ise eserde geçen merfu hadislerin tahrici (kaynaklarının tespiti)ve değerlendirmesi yer almaktadır. Yazarımız Ebû'1-Leys Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrahim es-Semerkandî hakkında biyografik eserlerde ölüm tarihi ve Semerkadlı oluşu dışında fazla bilgi bulunmamaktadır. İlmi bakımdan çok yönlü bir insan olduğu için“el-fakih”,“ez-zahid”,“el- muhaddis”,“el-müfessir”gibi vasıflarla anılmaktadır. Fakat yazarın ön plana çıkan özelliği fakih olmasıdır. Bunu eserlerinde her bölümün giriş ve değerlendirme bölümlerinde“kâle'l-fakîh”diye cümlelerin başlamasından anlamaktayız. Yazarımızın îtikâdî açıdan Mâturîdî mezhebine mensup olduğu anlaşılmaktadır. Ele aldığı konular arasında Kur'ân'm mahluk oluşu, ru'yetullah, kaza ve kader gibi konular hakkında izlediği tutum Mâturîdî olduğunu göstermektedir. İlmî metod ve üslûb açısından incelediğimiz zaman şunu görmekteyiz: Bir konuyu ele aldığı zaman önce kendi görüşünü belirtir sonra bunları ayet ve hadislerle delillendirir sonra da alimlerin bu konudaki görüşlerine yer verir.Eğer konu ihtilaflı ise tarafların delillerini sıralar sonunda da kendi tercihini belirtir. Eserlerindeki üslûbunu incelediğimiz zaman ise konulan halkın seviyesine indirdiği, basit ve sade bir dil kullandığı görülmektedir. Bustânü'l-Ârifîn'de hadis usûlü ile ilgili birçok konuya kısa ve öz olarak temas edildiğini görmekteyiz. Bu bilgileri verirken ilk dönem hadis usûlü eserlerinde görülen, usûl bilgilerini hadismiş gibi senedli olarak verme tarzım takip ettiği dikkati çekmektedir. Hadis usûlü ile ilgili görüşleri incelendiği zaman mânâ ile rivayeti tercih ettiği bunun yanında hadisin sika (güvenilir) râvîlerden alınmasını esas aldığı fakat rivayet sağlam ise zayıf râvînin rivâyetiyle amel edilebileceğini savunduğunu görmekteyiz. 13Aynı hadisi değişik bablar altında tekrarlaması, birkaç hadisi birleştirip tek hadismiş gibi zikretmesi ve hadislerin senedlerini hazf etmesi yazarın bu eserde gördüğümüz belli başlı özelliklerindendir. 36 tane eserin yazara ait olduğu kaynaklarda zikredilmektedir. Fakat bunlardan yansına yakınının yazara ait olduğunda şüphe bulunmaktadır. Eserin muhtevasına baktığımız zaman hemen her konuda bir bab açtığı fakat bu bablan dağınık bir şekilde ele aldığı dikkatimizi çekti. Eserde yer alan 159 babı ana başlıklar altında toplayıp eserin muhtevası hakkında bir bir kanaat oluşmasını temin etmeye çalıştık. Eserin bünyesinde taşıdığı özelliklerine baktığımız zaman bir geçiş dönemi eseri olduğu kanaatine vardık. Bunun yanında ele aldığı konular göz önüne alındığında muhtemelen o günün tartışılan ve gündemi oluşturan meseleler olduğu kanaatindeyiz, Eserde 551 tane merfu hadis yer almaktadır. Bu hadislerden; 29 tane hadisi ulaştığımız kaynaklarda bulamadık. 98 tane hadis“şeyhayn”tarafından“müttefakun aleyh”olarak rivayet edilmiştir. 83 tane hadis“sahih”olarak rivayet edilmiştir. 97 tane hadis“hasen”olarak rivayet edilmiştir. 30 tane hadis için“mevzu”veya“bâtıl”denilmiştir. 3 tane hadis için“münker”denilmiştir. 51 tane hadis için“zayıf denilmiştir. 22 tane hadis hakkında ihtilaf vardır. 38 tane hadis mürsel olarak rivayet edilmiştir. Ortaya çıkan bu neticeler, yazar hakkında Zehebî'nin (ö. 748/1347) ”mevzu hadislere yer verdiği" iddiasım haklı çıkarır gözükmektedir. 14

Özet (Çeviri)

A BRIEF SUMiMARY OF THE THESES This theses consists of two parts. In the first part, we examined on one hand the life story, works, instructors, and students of the author, on the other hand, the content and characteristics of this book. The second part is devoted for the tahrich of the marfu hadiths in the book and their evaluation. In biographic works, there is not much information on our author Ebu'1-Lays Nasr b. Mohammad b. Ahmad b. Ibrahim es-Samarkandi except for his date of death and his orientation from Samarkand. Because of his variety in islamic scienses, he is called“al-fakih”,“az-zahid”,“al-mohaddis”,“al-mufessir”. However, his most remarkable side is that he is a“fakih”. It is especially obvious from the fact that the author mentions the phrase“fakih said”in the beginnings and conclusions of all parts of his book. Samarkandi seems to be a Maturidi from the point of itikad. His attitude towards subjects like whether Koran is a creature, seeing God, kaza and kadar leads us to the conclusion that he belongs to the sect of Maturidi. His methodology is the following: While he is handling a problem he first mentions his own opinion on this problem and then he supports his idea with the ayaths and the hadiths. If there is not any consensus on the problem he mentions the evidences of the parties and then mentions his opinion. His style was a simple one such that even a layman could understand his works. We observe that the author, in his book Bustanu'l-Arifin, investigates many problems of the usulu'l-hadith. Discussing these problems, he as seen in the first period hadith books, gives the information with its sanad. His ideas on the usulu'l-hadith is that he prefers rivayet with content not with words. In addition, he presupposes that the hadith must be taken from sika ravis. The main characteristics of the author is that he, in his book, repeats the same hadith in several places, and he units a couple of hadiths as being one hadith and, last but not least, he drops the sanads of the hadiths. 15It is mentioned in the resources that the author has 36 books. However, there are doubts on approximately half of them whether they really belong to the author. If we look at the content of the book we see that almost all problems have been mentioned. However, we observe that his method is disorganized. We aimed to produce an idea about the book via mentioning 159 titles of the book. Looking at the characteristics of the book we can claim that the book belongs to a middle period. On the other hand the problems discussed in the books are problems relevant to the current situation of the author 's day. There exist 551 marfu hadiths in the book. In the those hadith ; 29 of them could not be found m the sources that we reached. 98 of them are narrated by the shayhayn. 83 of them are narrated as sahih. 97 of them are narrated as hasan. 30 of them are mavzu of batil. 3 of them are munkar. 51 of them are zaif. 22 have been conflicted. 38 of them are narrated as mursal. These results leads us to the conclusion that the claim of Zahabi that Samarkandi narrates mavzu hadiths in his book is correct. 16

Benzer Tezler

  1. Ebu'l-Leys es-Semerkandi'nin Bustânu'l-Arifîn adli eserindeki mevkuf rivayetlerin değerlendirilmesi

    The analysis of mawquf narration in Bustanu'l-Arifin of Ebu'l-Leys es-Semerkandi

    HALİL KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HASAN CİRİT

  2. Ebu'l- Leys es-Semerkandî'nin Bahru'l – Ulûm' adlı tefsirinde kırâatlere yaklaşımı: Nisâ ve Ahzâb sûreleri örnekliğinde

    Semarkandi's approach to qiraats in the explanation of Bahru'l- Ulum: on the example of Surah Nisâ and Surah Ahzâb

    REŞİT BİLİK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinŞırnak Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ AYKUT KAYA

  3. Ebu'l-Leys es-Semerkandî'nin Tefsîr'u-l Kur'ân'ında esbâb-ı nüzûl

    The revelatory occasion in the Ebu al-Leyth al-Samarqandî's book Commentary on the Qur'an

    MEHMET EMİN YURT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ AKAY

  4. Tercüme-i Cāmiü'l-Hikāyāt li-Semerkandî (Giriş-inceleme-metin-dizin)

    Tercüme-i Cāmiü'l-Hikāyāt li-Semerkandî (Introduction - analysis –text-index)

    NURSAÇ ARSLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EROL ÖZTÜRK

  5. Ebü'l-Leys es-Semerkandî'nin tefsirinde İsrâiliyat

    Israiliyyat in the commentary of Ebü'l-Leys es-Semerkandi

    HABİBE ÇELİK YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Dinİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TAHA BOYALIK