İklim değişikliği ve kent: Kentsel ısı adalarının küresel iklim değişikliğine etkisi, Gaziantep örneği
Climate change and the city: The impact of urban heat islands on global climate change, the case of Gaziantep
- Tez No: 922279
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖMER ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Şehircilik ve Bölge Planlama, Geography, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: İklim Değişikliği, Kent İklimi, Kentsel Isı Adası, Kentsel Soğuma Adası, Gaziantep Kenti, Climate Change Urban Climate, Urban Heat Island, Urban Cooling Island, Gaziantep City
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Göç Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kent Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 129
Özet
Günümüz kentleşme hareketleri kent dokusunu değiştirirken bunun bir yansıması olarak kent iklimini de değiştirmektedir. Bu çalışmada iklim değişikliği ve kent bağlamında;“Kentsel Isı Adası (KIA)”kavramı tanıtılmış, kentsel ısı adasına neden olan kentsel süreçlerden bahsedilmiş ve tüm bunların bir sonucu olarak KIA etkisi Gaziantep ölçeğinde ele alınmıştır. Çalışmada Landsat 8 uydu görüntülerinden, Global Wind Atlas verilerinden, CORINE Arazi Yüzey/Arazi Kullanım verilerinden ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü yer istasyonlarından faydalanılmıştır. Yer istasyonu verilerinden daha fazla faydalanmak adına Gaziantep'teki tüm istasyonların 10 yıllık (2013-2023)“Saatlik Ortalama Sıcaklık”verileri kullanılmıştır. Bu anlamda alınan verilerin analizi için Python programlama dilinde bir kod dizisi yazılmış ve veriler Excel tabloları halinde kayıt altına alınmıştır. Veriler ve elde edilen görüntüler ArcGIS 10.5 programı aracılığıyla sayısallaştırılmış ve haritalara dönüştürülmüştür. Zaman ve mekân ölçeğinde değişimi net görebilmek adına 2013 yılından 2023 yılına kadar olan temmuz ayı ortalama yüzey sıcaklıkları haritaları, yer istasyonu verilerinden faydalanarak ocak ve temmuz aylarının gece, gündüz ve ortalama sıcaklık haritaları ve Gaziantep arazi kullanım sınıfları haritaları üretilmiştir. Bölgeye dair çıkarımlar karşılaştırılmalı olarak, oluşturulan haritalar ve yer istasyonlarından elde edilen veriler üzerinden yapılmıştır. Çalışma sonucunda Gaziantep'in merkez ilçelerinden Şahinbey ve Şehitkamil'in çeperlerinde kentsel ısı adası oluşumu gözlemlenirken, söz konusu ilçelerin merkezlerinde ise büyük oranda negatif kentsel ısı adası oluşumuna rastlanmıştır. Diğer ilçe merkezlerinde ise KIA etkisi mevsime ve zamana göre (gece, gündüz sıcaklıkları) değişkenlik göstermektedir. Fakat genelleme yapmak istersek merkez ilçeler dışındaki diğer ilçelerde hem sıcak hem de soğuk dönemde özellikle gece sıcaklıklarında belirgin bir KIA etkisi gözlemlenmiştir. Bu anlamda kent arazi sınıfları ve kentsel ısı adası/negatif kentsel ısı adası oluşumları arasında anlamlı bir bağlantının varlığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The urbanization movements of today not only transform the urban fabric but also alter the urban climate as a reflection of this transformation. In this study, within the context of climate change and urban areas, the concept of the“Urban Heat Island (UHI)”has been introduced, the urban processes leading to UHI have been discussed, and the UHI effect has been examined in the context of Gaziantep. The study utilized Landsat 8 satellite images, Global Wind Atlas data, CORINE Land Cover/Land Use data, and data from local stations of the Turkish State Meteorological Service. To maximize the use of local station data, 10 years (2013–2023) of“Hourly Average Temperature”data from all stations in Gaziantep were used.For the analysis of the collected data, a code sequence was written in Python programming language, and the data were recorded in Excel tables. The data and obtained visuals were digitized and converted into maps using the ArcGIS 10.5 program. To observe the changes over time and space clearly, maps of average surface temperatures for July from 2013 to 2023 were produced, as well as maps of nighttime, daytime, and average temperatures for January and July, and land use classification maps for Gaziantep. Inferences about the region were made comparatively based on the generated maps and data obtained from local stations. The study revealed that while urban heat island formation was observed on the outskirts of the central districts of Şahinbey and Şehitkamil in Gaziantep, significant negative urban heat island formations were detected in the central areas of these districts. In other district centers, the UHI effect varied depending on the season and time (nighttime, daytime temperatures). However, in general, a notable UHI effect was observed during both warm and cold periods, especially in nighttime temperatures, indistricts outside the central ones. In this context, a meaningful correlation was identified between urban land classifications and the formation of urban heat islands/negative urban heat islands.
Benzer Tezler
- Kentsel dönüşüm projeleri ile değişen kent dokusunda termal konfor etkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the thermal comfort effect on the changing urban pattern with urban transformation projects
YAĞMUR AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN SERDAR KAYA
- Kentsel alanlarda oluşan ısı adası etkisinin kentsel tasarım yöntemleri ile azaltılması:aksaray meydanı örneği
Reducing the urban heat island effect by urban design strategies: aksaray square case
BÜŞRA EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGAY KEREM KORAMAZ
- A generative urban configuration model: Optimization of sky view factor and open spaces
Üretken kentsel form modeli: Gökyüzü görüş faktörü ve açık alan optimizasyonu
ELİF HAZAL OKUR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
MimarlıkYaşar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEÇKİN KUTUCU
- İklime duyarlı kentsel planlama aracı olarak soğuk ada potansiyellerinin incelenmesi: Antalya örneği
Investigation of cold island potentials as a climate responsive urban planning tool: The case study of Antalya
ELİF GÜLDÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Jeodezi ve FotogrametriSivas Cumhuriyet ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇAĞDAŞ KUŞÇU ŞİMŞEK
- Micro-climatic effects of green roof applications in dense urban areas
Yoğun kentsel alanlarda yeşil çatı uygulamalarının mıkro*iklimsel etkileri
TANNAZ SABAMEHR
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ