Derleme Sözlüğü'nde karakter adları
Character names in the Compilation Dictionary
- Tez No: 922315
- Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Türk dilinin zengin söz varlığını yansıtan karakter adları, toplumların kültürel değerlerini, algılarını ve sosyal yapısını dil aracılığıyla şekillendiren önemli unsurlar arasında yer almaktadır. Çalışmada, Derleme Sözlüğü taranarak 2845 tane karakter adı tespit edilmiştir. Tespit edilen bu karakter adlarının birden fazla anlama sahip olmaları nedeniyle incelemede toplam 3870 tane sözcük sistematik bir şekilde incelenmiş, bu adların dildeki işlevi, anlam yükü ve toplum üzerindeki yeri ayrıntılı bir şekilde analiz edilmiştir. Araştırmada, karakter adları, olumlu ve olumsuz karakter özelliklerini yansıtan adlar olmak üzere iki ana kategoriye ayrılarak incelenmiştir. Olumlu karakter adları, çevresiyle uyum içinde, güvenilir ve başarılı kişilikleri tanımlarken; olumsuz karakter adları, toplumda olumsuz algılanan, negatif özellikler taşıyan bireyleri ifade etmektedir. Çalışmada tespit edilen toplam 3870 karakter adı, 28 olumlu ve 72 olumsuz ana başlık altında sınıflandırılmıştır. Sonuç olarak, Derleme Sözlüğü'nde yer alan karakter adlarının dildeki işlevlerini ve toplumdaki rolünü anlamayı amaçlamakta ve sözlük bilimi alanına katkı sağlamayı hedeflemektedir. Ayrıca, halk ağzındaki karakter adlarının, Türk toplumunun kültürel yapısını ve dilsel zenginliğini daha iyi anlamamıza yardımcı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Character names, which reflect the rich lexicon of the Turkish language, are among the essential elements that shape the cultural values, perceptions, and social structures of societies through language. In this study, 2845 character names were identified through an examination of the Derleme Sözlüğü. Due to the polysemous nature of these names, a total of 3870 words were systematically analyzed, focusing on their linguistic functions, semantic loads, and societal roles. The character names were classified into two primary categories: those reflecting positive and negative character traits. Positive character names describe individuals who are harmonious, trustworthy, and successful, while negative character names denote individuals perceived negatively by society, possessing undesirable traits. The 3870 identified character names were further categorized under 28 positive and 72 negative main headings. In conclusion, this study aims to understand the linguistic functions and societal roles of character names in the Derleme Sözlüğü and contribute to the field of lexicography. Furthermore, it is suggested that character names in the vernacular can provide deeper insights into the cultural structure and linguistic richness of Turkish society.
Benzer Tezler
- Derleme sözlüğü'ndeki giyim kuşam adları
Names of the clothes in collation dictionary
BÜŞRA KARABULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimFırat ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAAN YALÇIN
- Derleme Sözlüğü'nde yemek adlarının söz varlığı ve yapısal incelemesi
Vocabulary and structural examination of food names in the compilation dictionary
NUR GİZEM TATLI SAĞLAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DilbilimGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KARACA
- Derleme Sözlüğü'nde yer alan insan tanımlayıcı sözcükler
Describtive words of human in the Compilation Dictionary
MEHTAP SUĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLÜFER YILDIRIM
- Derleme sözlüğü'nde biliş fiilleri
Cognition verbs in compilation dictionary
İREM KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HANİFE YAMAN
- Derleme sözlüğünde hayvan adlarının söz varlığı
Vocabulary of animal names in the compilation dictionary
MERVE GÜLEÇOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HASAN KARACA