Sermüezzin Rif'at Bey'in çok sesli eserlerinin analizi ve Osmanlı reformlarındaki adaptasyon olgusu bağlamında incelenmesi
Analysis of Sermüezzin Rif'at Bey's polyphonic works and their examination in the context of adaptation phenomenon in Ottoman reforms
- Tez No: 922643
- Danışmanlar: DOÇ. SADIK UĞRAŞ DURMUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Müzikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 158
Özet
Osmanlı Devleti'nde 18. yüzyılda hissedilmeye başlayan yenilik ihtiyaçları sebebiyle ortaya çıkan modernleşme çabaları,“imparatorluğun en uzun yüzyılı”olarak nitelendirilen 19. yüzyılda da devam etmiştir. Bu dönemdeki yöneticiler, Osmanlı devleti ve toplumdaki zayıflığın temel nedenlerini Batı'nın modernleşme süreci ve teknolojik ilerlemesi olarak görmüşlerdir. Bu nedenle, 19. yüzyıl döneminde, modernleşme hareketleri kapsamında bir dizi reformlar gerçekleştirilmiştir. Bu reformlar daha çok devletin temel yapı taşlarından olan bürokratik, askerî ve kültürel alanlarda gerçekleştirilmiştir. Osmanlı'da modernleşme, örnek alınan kültürün Batı medeniyeti olması nedeniyle, batılılaşmaya daha yakın bir özellik göstermektedir. Geleneksel bir toplum yapısına sahip olan Osmanlı Devleti'nde 19. yüzyıl reformlarının yaygın özelliği, uyarlamacılık prensibiyle yapılmış olmasıdır. Reformlarda örnek alınan modeller eski modellerin tamamen kaldırılmasıyla değil yeninin eskiye uyarlanması yani adaptasyonu ile gerçekleşmiştir. Reform hareketleri kapsamında, toplumun kültürel yapıtaşlarından biri olan müzik alanında da reformlar gerçekleştirilmiştir. Saray bünyesinde yer alan ve askerî bürokrasinin alanına giren Osmanlı askeri müziği de bu reformlardan etkilenmiştir. Mûsika-i Hümâyûn'un kuruluşuyla birlikte, 19. yüzyılın ikinci çeyreğinden itibaren benimsenen Batı müziği, Osmanlı kültüründe ve Türk müziği üzerindeki tesirini arttırırken devlet ve bürokrasi tarafından kabul görmeye başlamıştır. Saray tarafından kabul görmeye başlayan Batı müziğinin yanında, Türk müziği de korunmaya çalışılmış, yöneticiler tarafından Batı ve Türk müziği türlerinin ikisini de kapsayıcı bir politika izlenmiştir. Sermüezzin Rif'at Bey, 19. Yüzyılda gerçekleştirilen Osmanlı reformlarının kültürel bir bileşeni olan müzik alanında boy gösteren önemli bir figürdür. Rif'at Bey sarayda Türk müziği geleneğiyle yetişen ancak Batı müziğinin benimsenmesiyle birlikte Batı müziğiyle tanışarak Mûsika-i Hümâyûn'da görev alan bir müzisyendir. Rif'at Bey Türk ve Batı müziğiyle aynı anda ilgilenirken çok yönlü bir müzikal kimliğe sahip olmuş, bu durum da bestecinin çok sesli eserlerine yansımıştır. Müzikolojide belge incelemesi yöntemiyle yürütülmüş bu araştırmada, belge analizi tekniğiyle elde edilen veriler içerik analizi tekniğiyle çözümlenerek bulgulara ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular kapsamında, Sermüezzin Rif'at Bey'in bestelediği çok sesli eserlerde, 19. yüzyıl Osmanlı reformlarının yaygın özelliği olan adaptasyon olgusunun mevcut olduğu ve bu eserlerin, ilgili dönemin Batı ve Türk müziği ögelerini kapsayan çok yönlü ve kapsayıcı müzik politikası ile müzik kültürü hakkında verilebilecek somut örneklerden olduğu değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
The modernization efforts that emerged due to the need for innovation that began to be felt in the Ottoman Empire in the 18th century continued in the 19th century, which is described as the“longest century of the empire”. The rulers of this period saw the main reasons for the weakness in the Ottoman state and society as the modernization process and technological progress of the West. For this reason, a series of reforms were carried out within the scope of modernization movements in the 19th century. These reforms were mostly carried out in the bureaucratic, military and cultural areas, which were the basic building blocks of the state. Modernization in the Ottoman Empire has a characteristic closer to Westernization, since the culture taken as an example was Western civilization. A common feature of the 19th century reforms in the Ottoman Empire, which had a traditional social structure, was that they were carried out with the principle of adaptation. The models taken as an example in the reforms were not realized by completely removing the old models, but by adapting the new to the old. Within the scope of the reform movements, reforms were also carried out in the field of music, which is one of the cultural building blocks of the society. Ottoman military music, which was located in the palace and fell under the domain of the military bureaucracy, was also affected by these reforms. With the establishment of the Imperial Music Institute, Western music, which was adopted from the second quarter of the 19th century onwards, increased its influence on Ottoman culture and Turkish music, and began to be accepted by the state and bureaucracy. In addition to Western music, which began to be accepted by the palace, efforts were made to protect Turkish music, and the administrators pursued a policy that encompassed both Western and Turkish music. Sermüezzin Rif'at Bey is an important figure in the field of music, which was a cultural component of the Ottoman reforms carried out in the 19th century. Rif'at Bey was a musician who was raised in the palace with the Turkish music tradition, but with the adoption of Western music, he was introduced to Western music and took part in the Imperial Music Institute. While Rif'at Bey was simultaneously interested in Turkish and Western music, he had a multifaceted musical identity, which was reflected in the composer's polyphonic works. In this research, which was conducted using the document review method in musicology, the data obtained with the document analysis technique was analyzed with the content analysis technique and the findings were reached. Within the scope of the findings obtained, it is evaluated that the adaptation phenomenon, which is a common feature of the 19th century Ottoman reforms, is present in the polyphonic works composed by Sermüezzin Rif'at Bey and that these works are concrete examples that can be given about the multifaceted and inclusive music policy and musical culture that encompasses Western and Turkish music elements of the relevant period.
Benzer Tezler
- Sermüezzin Rifat Bey'in hayatı ve besteleri
The life and compositions of Sermüezzin Rifat Bey
MURAT CAN DİLBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
BiyografiSakarya ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEMAL KARABAŞOĞLU