Ortaokul öğrencilerinin şekil örüntülerini genelleme sürecinde sergiledikleri stratejiler ve bilişsel kavrama türleri
Middle school students' strategies and cognitive comprehension types in the process of generalizing figural patterns
- Tez No: 923220
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Matematik, Mathematics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Matematik Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 135
Özet
Cebirsel düşünmenin gelişiminde şekil örüntülerinin genelleştirilmesi önemli rol oynar. Şekil örüntülerinin geometrik yapısından dolayı geometrik akıl yürütme süreçlerinin işe koşulması kaçınılmazdır. Bu bağlamda, bu araştırmanın amacı, ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin şekil örüntüsü görevlerini genelleme sürecinde sergiledikleri stratejileri ve bilişsel kavrama süreçlerini keşfetmektir. Araştırmada nitel yöntemlerden durum çalışması deseni benimsenmiştir. Katılımcılar yedinci sınıfta öğrenim gören sekiz öğrencidir. Veriler iki tane sabit artan şekil örüntü görevinden oluşan Şekil Örüntüleri Formu ile görev temelli görüşmeler yapılarak toplanmıştır. Veriler tümdengelimsel tematik analizle çözümlenmiştir. Öğrencilerin örüntü görevlerinde ortaya koydukları bilişsel kavrama süreçlerinin analizinde ise Duval'in bilişsel modelinde yer alan kavrama süreçleri dikkate alınmıştır. Bulgular, öğrencilerin şekil örüntüsü görevlerini genelleme sürecinde farklı stratejiler kullandıklarını göstermiştir. Özellikle, içeriksel, parçaları sayma, modelleme ve dikey-yatay gruplama stratejilerinin sıkça tercih edildiği gözlenmiştir. Öğrencilerin genellikle şekilsel temsilleri sayısal ifadelere dönüştürerek genellemeler yaptığı, ancak bazı öğrencilerin genellemede zorlandığı tespit edilmiştir. Öğrenciler şekil örüntüsü görevlerini genelleme sürecinde çeşitli bilişsel kavrama türleri sergilemiştir. Öğrencilerin bilişsel kavrama süreçleri, Duval'in bilişsel modeli çerçevesinde incelendiğinde, söylemsel ve işlevsel kavrama süreçlerinin öne çıktığı belirlenmiştir. Bulgular ışığında matematik eğitimi bağlamında öğretim materyallerinin geliştirilmesine ve cebirsel düşünmenin desteklenmesine yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The generalization of figural patterns plays a significant role in the development of algebraic thinking. Due to the geometric nature of figural patterns, the engagement of geometric reasoning processes is inevitable. In this context, the aim of this study is to explore the strategies and cognitive apprehension processes employed by seventh-grade middle school students during the generalization of figural pattern tasks. The study adopts a case study design, one of the qualitative research methods. The participants consist of eight seventh-grade students. Data were collected through task-based interviews using the Figural Patterns Form, which includes two linear figural pattern tasks. The data were analyzed through deductive thematic analysis. For analyzing students' cognitive comprehension processes in pattern tasks, the apprehension processes outlined in Duval's cognitive model were utilized. The findings reveal that students employed various strategies in the generalization of figural pattern tasks. Notably, strategies such as contextual reasoning, counting parts, modeling, and vertical-horizontal grouping were frequently observed. It was identified that students generally made generalizations by converting figural representations into numerical expressions, although some students struggled with generalization. In the process of generalizing figural pattern tasks, students exhibited various types of cognitive apprehension. When students' cognitive comprehension processes were examined within the framework of Duval's cognitive model, it was found that discursive and operative apprehension processes were particularly prominent. Based on the findings, recommendations are provided for the development of instructional materials and the enhancement of algebraic thinking in the context of mathematics education.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli öğrencilerin örüntüleri genelleme süreçlerinden yansımalar: Stratejiler ve bilişsel istem
Reflections from the gifted students' generalization processes of patterns: Strategies and cognitive demand
NESLİHAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERDOĞAN
- Ortaokul yedinci sınıf öğrencilerinin örüntüleri genelleme süreçleri: Stratejiler ve bilişsel istem
Middle school seventh grade students' generalization processes of patterns: Strategies and cognitive demand
SUDE AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERDOĞAN
- Ortaokul öğrencilerinin bağımsız ve yarı bağımsız genelleme görevlerindeki örüntü oluşturma süreçleri
Patterning process of middle students in free and semi-free generalization tasks
SERDAR KARAZ
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiMatematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK TANIŞLI
- Ortaokul öğrencilerinin lineer şekil örüntülerini genelleme ve gerekçelendirme süreçlerinin incelenmesi
Examining middle school students' processes of genaralizing and justifying linear figural patterns
ASLIHAN TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
MatematikYozgat Bozok ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYLAN GÜLER
- Ortaokul öğrencilerinin fonksiyonel düşünme becerilerinin belirlenmesi ve geliştirilmesine yönelik bir eylem araştırması
An action research on determining and improving functional thinking skills of secondary school students
BÜŞRA TARAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAŞAR AKKAN