Ekonomik kompleksitenin doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisi: Çok boyutlu panel veri analizi
Effects of economic complexity on foreign direct investment: Multidimensional panel data analysis
- Tez No: 923444
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CEM KAAN ARSLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, Econometrics, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Ekonomik kompleksite, ülkelerdeki üretilen ürün çeşitliliğinden yola çıkılarak tanımlanan, Dünya ülkeleri arasındaki gelişmişlik seviyeleri farkını açıklamada yardımcı olan ve ülkelerin ürettikleri ürünlerin üzerindeki baskınlığını ifade eden bir kavramdır ve en önemli belirleyicisi sofistike bilgi gerektiren ürün üretebilme kabiliyetidir. 1960'lı yıllarda, pazar büyüklüğünün önemi, doğal kaynaklar veya ucuz işgücü gibi faktörler doğrudan yabancı yatırımlar için bir belirleyiciyken, 1980'li yıllardan sonra yatırım yapmak isteyen çok uluslu şirketler için üretim becerileri ve teknolojiyi bünyesinde barındıran ülkeler cazibe merkezi haline gelmiştir. Bu doğrultuda ekonomik kompleksite ile doğrudan yabancı yatırımlar arasında bir ilişki olması da muhtemel görünmektedir. Bu çalışmanın amacı ekonomik kompleksitenin doğrudan yabancı yatırım üzerindeki etkilerini dünya ülkelerinin gelir seviyelerini göz önüne alarak çok boyutlu panel veri analizi yöntemi ile analiz etmektir. Çalışmada farklı coğrafi bölge ve gelir düzeylerinden 127 ülkenin Ekonomik Kompleksite Endeksi, net doğrudan yabancı yatırım akımları ve kontrol değişken olarak da kişi başına gelir verileri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgulara göre ekonomik kompleksite ve doğrudan yabancı yatırım arasında pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Doğrudan Yabancı Yatırımların (DYY) artışı, birçok faydayı da beraberinde getirmektedir. Özellikle dışa bağımlı ekonomiler yapıları nedeniyle makroekonomik ve finansal kırılganlıklara daha açık hale gelmektedir. Bu kırılganlığı en aza indirmenin yollarında birisi de DYY düzeyini artırmaktır. Çalışma ekonomik kompleksite düzeyini artırmaya yönelik girişimlerin, hem ülkenin iç ekonomisini ve refahını olumlu yönde etkileyen doğrudan yatırımların akışlarının artırabileceğini hem de küresel rekabette iyi seviyelere çıkabilmek için yüksek teknolojili ürün ihracatının gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu yönde ilerlemek istenen politika yapısı, beşerî sermayenin geliştirilmesi amacıyla eğitim ve mesleki eğitim yatırımı, kurumsal altyapının geliştirilmesi, geliştirme girişimlerinin teşvik edilmesi, fikri mülkiyet haklarının korunması ve yüksek teknolojili üretim yapan sektörlerin artırılması gibi girişimlerin hayata geçirilmesidir.
Özet (Çeviri)
Economic complexity is a concept that is defined based on the diversity of products produced in countries, helps to explain the difference in development levels between the countries of the world and expresses the dominance of countries over the products they produce, and the most important determinant is the ability to produce products that require sophisticated knowledge. While in the 1960s, factors such as the importance of market size, natural resources or cheap labor were determinants for foreign direct investments, after the 1980s, countries with production skills and technology became centers of attraction for multinational companies that wanted to invest. In this regard, it seems likely that there is a relationship between economic complexity and foreign direct investments. The aim of this study is to analyze the effects of economic complexity on foreign direct investment using multidimensional panel data analysis, taking into account the income levels of world countries. In the study, the Economic Complexity Index, net foreign direct investment flows and per capita income data of 127 countries from different geographical regions and income levels were used as control variables. According to the findings obtained as a result of the analysis, it was determined that there is a positive and statistically significant relationship between economic complexity and foreign direct investment. The increase in Foreign Direct Investments (FDI) brings with it many benefits. Especially foreign-dependent economies are becoming more vulnerable to macroeconomic and financial fragilities due to their structure. One of the ways to minimize this fragility is to increase the level of FDI. The study determines the level of economic complexity. It emphasizes that initiatives aimed at increasing direct investment flows, which positively affect the country's domestic economy and welfare, can both increase the flow of direct investments and the necessity of exporting high-tech products in order to reach good levels in global competition. The policy structure intended to advance in this direction is to implement initiatives such as investing in education and vocational training in order to develop human capital, developing institutional infrastructure, encouraging development initiatives, protecting intellectual property rights and increasing the sectors engaged in high-tech production.
Benzer Tezler
- Sofistike ürün üretimi ve ihracat üzerine etkileri: Türkiye örneği
Production of sophisticated goods and its effects on export: The case of Turkey
İBRAHİM ÖZAYTÜRK
Doktora
Türkçe
2023
EkonomiNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FINDIK ÖZLEM ALPER
- İhracat kompleksitesine dayalı büyüme hipotezi: İki katmanlı kulüp yakınsama sınıflamasına dayanan panel veri analizi kanıtları
Export complexity led growth hypothesis: Evidence from panel data analysis based on the two-layer club convergence classification
ZEHRA ÖZBEK
Doktora
Türkçe
2023
EkonomiZonguldak Bülent Ecevit Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL YILDIRIM
- Bosna Hersek'te ahududu yetiştiren işletmelerin ekonomik analizi ve yenilikleri benimseme düzeyleri: Yeljezno Polje örneği
Economic analysis and innovation adoption levels of raspberry growing businesses in Bosnia and Herzegovina: Zeljezno Polje example
ELDINA MUMINOVIC
- 13. ve 15. yüzyıl deşt-i kıpçak sahasında askerî yapı ve silahlar
Military structure and weapons in the dasht-i qipchaq region between the 13th and 15th centuries
PERİHAN KARADEMİR