Pervaneoğulları ve vakıf eserleri
Pervaneoğullari and foundation works
- Tez No: 923908
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEFER SOLMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Türkiye Selçuklu Devleti veziri Muînüddin Süleyman Pervâne'nin, Trabzon Rumları'nın elinde olan Sinop'u 1264 yılında fethederek ikta olarak alması beyliğin temellerinin atılmasını sağlamıştır. Türkiye Selçuklu Devleti'nin yıkılıp yerel beylerin bulundukları bölgelerde hâkimiyetlerini tesis etmesi sonucu Türk-İslâm tarihinde Anadolu Beylikleri adı ile tanımlanan yeni bir dönem başlamıştır. Kurulan bu beyliklerden birisi 1277-1332 yılları arasında Muînüddin Süleyman Pervâne'nin oğlu Muînüddin Mehmed tarafından Sinop merkez olmak üzere kurulan Pervâneoğulları Beyliği'dir. Anadolu Türk Beylikleri'nden birisi olan Pervâneoğulları Beyliği her ne kadar bağımsızlıklarını ilan etseler de Türkiye Selçuklularının yıkılışına kadar hanedanın hâkimiyet mücadelelerini desteklemişlerdir. Gerek Muînüddin Süleyman Pervâne tarafından gerekse Pervâneoğulları tarafından kurulan vakıflar, Anadolu'nun siyasi, dinî ve ilmî hayatı üzerinde önemli izler bırakırken, sosyal hayatın idame ettirilmesinde de büyük roller üstlenmiştir. İnşa edilen zaviye, cami, mescit ve medreseler Anadolu'da İslâm'ın yayılmasında yadsınamayacak kadar önemli bir görev ifa etmiştir. Pervâneoğulları, babaları Muînüddin Süleyman Pervâne tarafından kurulan vakıfları devam ettirdikleri gibi, kendileri de yeni vakıflar kurarak, bir anlamda Türkiye Selçuklu vakıf geleneğini sürdürmüşlerdir. Anadolu'nun çeşitli bölgelerine dağılan Pervâneoğulları birkaç kola ayrılmıştır. İlki Amasya koludur. Pervâneoğulları'nın Amasya kolu mensupları Osmanlı Devleti'nde idari ve askeri kadrolarda yer almışlardır. İkinci kol Sinop koludur. Bu kola mensup olan Pervâneoğulları 1461 yılında Osmanlı Devleti'nin Sinop'u fethine mukavemet göstermiş ve bu mukavemetten dolayı Fatih Sultan Mehmed tarafından sürgün edilmişlerdir. Üçüncü kol, Samsun-Bafra koludur. Bu kola mensup Pervâneoğulları, Mirza Bey soyundan devam etmiş ve Mirzabeyoğulları ismiyle anılmışlardır. Pervaneoğullarının dördüncü kolu ise Tokat'ta bulunan Kâbilîzâde ailesidir. Kâbilîzâde ailesi bir zürri vakıf olan Muînüddin Süleyman Pervâne'nin Tokat'ta bulunan bazı vakıflarına günümüze kadar mütevellilik yapmışlardır.
Özet (Çeviri)
Muînüddin Süleyman Pervâne, the vizier of the Turkey Seljuk State, conquered Sinop, which was in the hands of the Greeks of Trabzon, in 1264 and took it as an iqta, which laid the foundations of the principality. As a result of the collapse of the Turkey Seljuk State and the local lords establishing their dominance in the regions where they were located, a new era began in Turkish-Islamic history, defined as the Anatolian Principalities. One of these principalities was the Pervâneoğulları Principality, which was founded between 1277 and 1332 by Muînüddin Mehmed, the son of Muînüddin Süleyman Pervâne, with Sinop as its center. Although the Pervâneoğulları Principality, one of the Anatolian Turkish Principalities, declared their independence, they supported the dynasty's struggles for dominance until the collapse of the Turkey Seljuks. While the foundations established by both Muînüddin Süleyman Pervâne and the Pervâneoğulları left important traces on the political, religious and scientific life of Anatolia, they also played major roles in the maintenance of social life. The zawiyas, mosques, masjids and madrasas built played an undeniably important role in the spread of Islam in Anatolia. Just as the Pervâneoğulları continued the foundations established by their father, Muînüddin Süleyman Pervâne, they also established new foundations themselves, thus continuing the Turkey Seljuk foundation tradition. Pervâneoğulları, dispersed in various regions of Anatolia, is divided into several branches. The first one is the Amasya branch. Members of the Amasya branch of the Pervâneoğulları took part in administrative and military staff in the Ottoman Empire. The second branch is the Sinop branch. Pervâneoğulları, who belonged to this branch, resisted the Ottoman Empire's conquest of Sinop in 1461 and were exiled by Fatih Sultan Mehmed because of this resistance. The third branch is the Samsun-Bafra branch. Pervâneoğulları, belonging to this branch, continued in the lineage of Mirza Bey and were called Mirzabeyoğulları. The fourth branch of the Pervaneoğulları is the Kâbilîzâde family in Tokat. The Kâbilîzâde family has been trustees of some of the foundations of Muînüddin Süleyman Pervâne,descendant of the foundations, in Tokat until today.
Benzer Tezler
- Fetih'ten Osmanlılara kadar Sinop şehri tarihi
Başlık çevirisi yok
FATİH GÜLDAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SADİ S. KUCUR
- Mevlâna'nın Pervâne Mu'înü'd-Dîn Süleyman ile ilişkileri
The relationship between Mevlâna and Pervâne Mu'înü'd-Dîn Süleyman
DEVRİŞ KÜÇÜKYILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihSelçuk ÜniversitesiMevlâna ve Mevlevîlik Araştırmaları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN KUYUMCU
- Kuzeybatı Anadolu bölgesinde hüküm sürmüş bir devlet: Candaroğulları
A state ruled in the Nortwest Anatolia region: Candaroğulları
MUHAMMED BOSTAN
- Kösedağ Savaşı sonrası kurulan beyliklerin Anadolu'nun Türkleşmesine ve İslamlaşmasına etkisi
The effect of the principalities established after the War of Kösedağ on the Turkicization of Islamization of Anatolia
ELİF KÖMÜRCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER ALTIN