Gevaş Selçuklu mezar taşlarında geometrik görsellik
Geometric visuality in Gevaş Seljuk tombstones
- Tez No: 924137
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. NEDRET YAŞAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Arkeoloji, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Archeology, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Altınbaş Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat ve Tasarım Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 479
Özet
Gevaş Selçuklu mezar yapılarındaki şahide ve sandukalar, yüzlerce yıllık sürecin dolaylı dolaysız tüm olumsuzluklarına rağmen Ortaçağ'dan günümüze ulaşmışlardır. Yüksek estetik anlayışlarıyla izleklerde derin bir saygı ve merak uyandıran İslâm mezar taşları hiç şüphesiz, yaşayan tarih alanları olarak ülkemizin önemli kültür ve sanat hafızalarıdır. Barındırdıkları imge ve simge değerleriyle anıtsal kültür nesneleri olan Selçuklu sanatı mezar taşlarının, geometrik kompozisyon kurulumlarının incelenmesiyle sınırlandırılmış olan bu çalışmada; mezar taşlarında görsel ifadelendirme biçimlerinin plastik organizasyonu ve geometrik unsurları, İslâm sanat geleneğinin Ortaçağ geçmişine bağlı, kültür kodlarıyla çeşitlenmesi araştırılmıştır.“Gevaş Selçuklu Mezar Taşlarında Geometrik Görsellik”konu başlığıyla Ortaçağ Anadolu Selçuklu mezarlığında yapılan yüzey araştırmaları sonucu elde edilen veriler katalog düzeninde yapılandırılmıştır. Veriler, kaynak araştırmaları ve sanat eseri inceleme yöntemleri ile ikonografik ve ikonolojik bağlamda araştırılarak değerlendirilmiştir. Ortaçağ sanatı yüzey araştırmaları kapsamında oluşturulan katalog çalışmamızda mezar taşlarının fotoğraf ve çizim görsellerine de yer verilmiştir. Mezar taşlarında kısmen de olsa aynı yüzey üzerinde bulunan ve geometrik kompozisyonlardan bağımsız olmayan diğer kompozisyon unsurları da sınıflandırılarak, kompozisyon içindeki içkin önemi ve yapısal bütünlükleriyle katalog çalışmamıza dâhil edilmiştir. Geometrik kompozisyonların esas alınarak incelenmesi hedeflenen bu çalışmayla, geleneksel hafızanın somut örneklerini sunan Gevaş Selçuklu mezar taşlarındaki Türk İslâm estetiğinin inanç ve kültür değerlerinin, plastik sanata aktarılışındaki anlam ve önemin hatırlanmasını sağlamaktır. Zamanın izlerine direnç göstermiş olan söz konusu sanat ve kültür tarihi mirasının, açık hava müzesi standartlarında yapılanmasının önemine dikkat çekerek milli hafızaya yönelik farkındalık oluşturmak bir diğer temel hedeftir.
Özet (Çeviri)
The tombstones and sarcophaguses one can observe in the Gevaş Seljuk graveyard structures have been able to make it to our day as far back from the medieval ages, despite all the direct and / or indirect negative conditions of hundreds of years' of duration. The Islamic tombstones arouses a deep respect and curiosity in the eyes of the beholder with a high sense of aesthetics and they are one of the historical areas that still exist. In addition to that, they are undoubtedly important cultural and artistic memory of our country. This study is a confined study of the geometric composition configurations of Seljuk Art tombstones, tombstones that are monumental cultural objects with the images and signs they contain. In this study, taking the relation of the Islamic art tradition to the Medieval ages background into consideration, the cultural code diversification of the aesthetic organisation and geometrical elements of the visual expression styles in the tombstones has been researched. The data has been acquired as a result of the surface exploration done in the Medieval Times Seljuk graveyards, and it has been organised in a catalog, under the title“Geometric Visuality in Gevaş Seljuk Tombstones”. It has been researched and evaluated along with methods of literature search and artwork examination within the iconographic and iconological context. Photographs and drawings of the tombstones' have been included in the catalog which was organised within the scope of surface exploration. Other composition components, components that partially exist on the same surface along with the geometric compositions, have been classified and included in our catalog, keeping their structural integrity in the composition in mind. This study is based essentially on the analysis of the geometric forms. It is aimed to ensure that we remember how meaningful and important it is that the religious and cultural values of the Turkish Islamic aesthetics in the Gevaş Seljuk tombstones, tombstones that provide epitomes of the traditional memory, has been transferred to the plastic arts. Another essential aim is to point out the importance of the establishment of an open-air museum of the aforementioned art and culture heritage, a heritage that stands against time, therefore create a national memory awareness.
Benzer Tezler
- Gevaş mezar taşları
Gevaş grave of stones
MELTEM AYAZ BAŞAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ArkeolojiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET TOP
- Gevaş'ta bulunan kültür varlıkları üzerine bir değerlendirme
An analysi̇s of the cultural assests in Gevaş
ÖZLEM HAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET TOP
- Kültürel peyzaj öğesi tarihi yapıların cephe özelliklerinin kullanıcı algısına etkisi: Van Gevaş örneği
The effect of the facade features of historical landscape elements on user perception: Van Gevaş case
BERFİN TAYSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Peyzaj MimarlığıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HİLMİ EKİN OKTAY
PROF. DR. HACER MUTLU DANACI
- Selçuklular zamanında Van Gölü havzası (1018-1243)
Thehe Van Lake basin in the period of the Seljuqs (1018-1021)
KEMAL TAŞCI
- Van'daki Hıristiyan dini mimarisine ait plastik süslemelerde görülen bitkisel ve geometrik motifler
Botanical and geometrical motifs seen on plastic ornaments belonging to Christian religious architecture in Van
EMEL YILDIZ
Doktora
Türkçe
2017
Sanat TarihiYüzüncü Yıl ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YALÇIN KARACA