Geri Dön

Dijital mirasın rekonstrüksiyonu sürecinde HBIM metodolojisine dayanan bir yaklaşım önerisi

A proposed approach based on the HBIM methodology in the reconstruction process of digital heritage

PDF İndir

  1. Tez No: 924226
  2. Yazar: MERVE ŞULE YÖRÜK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SALİH OFLUOĞLU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Arkeoloji, Mimarlık, Archeology, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 122

Özet

Bu çalışma Miras Yapı Bilgi Modelleme (Heritage Building Information Modeling-HBIM) metodolojilerini kullanarak kültürel mirasın arkeoloji ayağında belgelenmesi ve rekonstrüksiyonu süreçleri üzerinde durmaktadır. Çalışmanın amacı koruma eylemlerinin dijital ortamda planlanmasını ve yönetilmesini sağlarken arkeolojik sit alanlarının BIM metotlarına ne ölçüde uyum sağlayabileceğini tartışmaktır. Bu çerçevede çalışma alanı olarak seçilen Patara Antik Kenti içerisinde yer alan Nero Hamam yapısı incelenmiştir. Nero Hamam yapısının LİDAR taraması ve drone görüntülerinden elde edilen verilerle nokta bulutu modeli oluşturulmuştur. Daha sonra Rhinocross yazılımı kullanılarak 3B Mesh modeli üretilmiş duvar, çatı ve kısmi zemin üzerine yapılacak rekonstrüksiyon müdahaleleri birinci adımda NURBS yüzeyler şeklinde oluşturulurken ikinci adımda yapıda oluşan hasarlar, tamamlama elemanları, uygulama sırasında ihtiyaç duyulan taşıyıcı sistemler gibi mimari ve arkeolojik kazı verileri modele işlenmiştir. HBIM, parametrik nesneler ve yapısal bileşenler gibi somut bilgilerin yanı sıra somut olmayan bilgilerini de gösterebilecek fonksiyonlara sahiptir ve sanal ortamda yeniden yapılandıracak avantajlar barındırır (Paremain ve Toll, 2022). Kazı sonrası rekonstrüksiyon sürecinin sanal ortamda planlanması ve yönetilmesiyle daha iyi bir koordinasyon, bütçe ve zaman içinde sağlanması hedeflenmektedir. Alanda kullanılan mevcut yöntemler bir kazı periyodu için ayrılan malzeme, taşeron ve diğer masrafların miktarını ve harcanan zamanı uygulama öncesinde istenilen düzeyde tespit edilemediği gözlemlenmiştir. Bu bağlamda kullanılan üretilen simülasyon, hamamın rekonstrüksiyon projesini görev tanımları, zaman ve maliyet bölümlemeleri yapılarak sürecin dördüncü (zaman) ve beşinci (maliyet) boyutta takip edilebileceğini göstermiştir. Böylece üretilen dijital mirasın fiziki uygulamalara hazırlık imkânı tanıyarak koruma eylemleri için ön izleme oluşturma süreci deneyimlenebilecektir. Arttırılmış gerçeklik, algoritmik modelleme ve BIM yazılımları kültürel mirasın sanal ortamda dijital temsilinin oluşturulmasına imkân tanır (Piaia ve ark., 2020). Üretilen temsiller, tarihi yapıların belgelenmesi, yeniden inşa ve iyileştirme gibi uygulama süreçlerinin planlanması ve yönetilmesinde geleneksel yöntemlere alternatif oluşturmaktadır (Moyano ve ark., 2022). Katmanlar halinde elde edilen bilgiler bir araya getirilerek üretilen veri tabanı sürdürülebilirlik ve erişilebilirlik açısından multidisipliner kullanıma imkân tanıyabilir. Söz konusu Nero hamam çalışmalarının devam ettirilecek uygulama süreçlerinde kazı ekibinde yer alan farklı disiplinler ile planlanan simülasyonun yürütülmesi çalışmanın motivasyonlarından biridir. Hedeflenen uygulamada arkeolojide kültürel mirasın 4. ve 5. boyutta HBIM çalışma metotlarına entegrasyonu, alana katkıları, potansiyelleri ve eksik kalan yönleri tespiti öngörülmektedir.

Özet (Çeviri)

This study focuses on the processes of documentation and reconstruction in the archaeological domain of cultural heritage through the application of Heritage Building Information Modelling (HBIM) methodologies. The primary aim of the research is to facilitate the planning and management of conservation activities in a digital environment while exploring the extent to which archaeological sites can be adapted to BIM methodologies. Within this framework, the Nero Bath structure, located within the selected study area of the ancient city of Patara, was analysed. A point cloud model of the Nero Bath was created using data from LİDAR scanning and drone imagery. A 3B mesh model was then generated using Rhinoceros software. In the first step, reconstruction interventions on walls, roofs and partial floors were modelled as NURBS surfaces. In the second step, architectural and archaeological excavation data, such as damage to the structure, finishing elements and support systems required during implementation, were incorporated into the model. HBIM (Heritage Building Information Modelling) could represent not only tangible information, such as parametric objects and structural components, but also intangible data, providing advantages for virtual reconstruction (Paremain and Toll, 2022). The aim is to achieve better coordination, budgeting and time management by planning and managing the post-excavation reconstruction process in a virtual environment. It has been observed that existing methods in the field do not allow the desired level of estimation of materials, subcontractor costs and time allocated for a single excavation period prior to implementation. In this context, the developed simulation demonstrated that the reconstruction project of the bath could be monitored in the fourth (time) and fifth (cost) dimensions through task definitions, time allocations and cost breakdowns. Consequently, the process enables the preparation of digital heritage for physical applications and offers the opportunity to create a pre-visualisation framework for conservation actions. Augmented reality, algorithmic modelling, and BIM software facilitate the digital representation of cultural heritage in virtual environments (Piaia et al., 2020). These representations provide an alternative to traditional methods for the planning and management of processes such as documenting, reconstructing, and improving historical structures (Moyano et al., 2022). The multilayered information compiled into a database can be utilized in a multidisciplinary context, supporting sustainability and accessibility. One of the motivations of this study is to implement the planned simulation in collaboration with various disciplines involved in the excavation team for the ongoing applications concerning the Nero Bath. The study ultimately aims to assess the integration of cultural heritage into HBIM working methodologies within the fourth and fifth dimensions, identifying the contributions, potential, and limitations of this approach in archaeology.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    465439

    From point cloud to HBIM: Investigating the possibilities of using high resolution data acquisition techniques

    Yüksek çözünürlüklü veri toplama teknikleri kullanılarak nokta bulutundan tarihi yapı bilgi modellemesi yaratma olasılıklarının araştırılması

    ZÜHAL DURAN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENGİZHAN İPBÜKER

  2. Tez No

    709850

    A semi-automatic façade generation methodology of architectural heritage from laser point clouds: A case study on Architect Sinan

    Lazer nokta bulutlarından mimari mirasın cephe elemanlarının yarı otomatik modellenmesi: Mimar Sinan üzerine örnek bir çalışma

    CEMAL ÖZGÜR KIVILCIM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik Üniversitesi

    Geomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZAİDE DURAN

  3. Tez No

    922000

    3D modeling in archaeology Reşitköy Dam excavations

    Arkeolojide 3 boyutlu modelleme Reşitköy Barajı kurtarma kazıları

    KALİN TOK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2025

    Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Ekoloji ve Evrim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ORKAN ÖZCAN

  4. Tez No

    946215

    Difüzyon ağları ile görüntü rekonstrüksiyonu ve restorasyonu

    Image reconstruction and restoration with diffusion networks

    ONUR PARAPAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ENDER METE EKŞİOĞLU

  5. Tez No

    871686

    Digital perspectivism and perception: Virtual reconstruction techniques in archaeological sites

    Dijital perspektivizm ve algı: Arkeolojik kazılarda sanal rekonstrüksiyon teknikleri

    İREM DENİZ AKÇAM ERGİN

    Sanatta Yeterlik

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    ArkeolojiYaşar Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KAHYAOĞLU

Geri Dön